The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются: возбудитель Echinococcus spp., дикие плотоядные (волк, лиса, корсак), сельскохозяйственные животные (КРС, МРС), собаки, человек, ДНК паразитов, нуклеотидные последовательности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: Echinococcus spp. қоздырғышы, жабайы жыртқыштар (қасқыр, түлкі, қарсақ), ауыл шаруашылығы жануарлары (ірі қара мал, ұсақ мал), иттер, адамдар, паразиттік ДНҚ, нуклеотидтер тізбегі.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – определение генетической принадлежности видов возбудителя эхинококкоза к гаплотипам методами молекулярной генетики и биоинформатики.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – молекулалық генетика және биоинформатика әдістерін қолдана отырып, эхинококкоз қоздырғыштарының түрлерінің гаплотиптерге генетикалық тиістілігін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований – паразитологические, статистические, биотехнологические, биоинформатические, молекулярно-генетические методы исследования.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – паразитологиялық, статистикалық, биотехнологиялық, биоинформатика, молекулалық-генетикалық зерттеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна состоит в том, что в Казахстане впервые проведен генетический анализ возбудителей Echinococcus spp. и показаны основные пути трансмиссии между природными резервуарами, сельскохозяйственными животными и человеком. В результате реализации проекта отработаны методы выделения ДНК из ларвоцист, половозрелых особей и их яиц эхинококкоза; собрана коллекция геномной ДНК, отработаны параметры постановки ПЦР, проведено секвенирование маркерных генов, проведен филогенетический анализ, построены сети и проведена оценка индексов разнообразия; определен генотип различных видов возбудителя эхинококкоза на территории Казахстана, установлены пути трансмиссии возбудителя эхинококкоза между природными резервуарами, сельскохозяйственными животными и человеком.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның жаңалығы болып Қазақстанда алғаш рет эхинококк қоздырғыштарына генетикалық талдау жүргізіліп, табиғи резервуарлар, ауыл шаруашылығы жануарлары мен адам арасындағы негізгі таралу жолдары көрсетілді. Жоба нәтижесінде эхинококкоздың ларвоцисталары, жыныстық жетілген даралары және олардың жұмыртқаларынан ДНҚ алу әдістері әзірленді; геномдық ДНҚ коллекциясы жиналды, ПТР жүргізу параметрлері реттелді, маркерлік гендердің секвенирлеуі өткізілді, филогенетикалық талдау жүргізілді, гаплотиптік желілер құрылып, әртүрлілік индекстері бағаланды; Қазақстан аумағында эхинококкоз қоздырғышының әртүрлі түрлерінің генотипі анықталды, табиғи резервуарлар, ауыл шаруашылығы жануарлары және адам арасындағы эхинококкоз қоздырғышының беріліс жолдары анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные биотехнологические показатели: отработка протоколов выделения ДНК, постановки ПЦР, секвенирование, определением гаплоидного генотипа различных видов возбудителя эхинококкоза.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі биотехнологиялық көрсеткіштер: ДНҚ алу, ПТР жүргізу, секвенирлеу хаттамаларын әзірлеу, эхинококкоз қоздырғышының әртүрлі түрлерінің гаплоидты генотипін анықтау.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – отработаны протокола выделения ДНК, постановки ПЦР, секвенирования маркерных генов эхинококкоза, показаны основные пути трансмиссии возбудителей Echinococcus spp. в Казахстане.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі – ДНҚ алу, эхинококкоздың маркерлік гендерін ПТР арқылы анықтау және секвенирлеу хаттамалары әзірленді, Қазақстанда Echinococcus spp. қоздырғыштарының негізгі берілу жолдары көрсетілді.

Efficiency (in Russian) : Прогнозные предложения о развитии объекта исследования – информация, полученная о видовой принадлежности и генотипе возбудителя эхинококкоза, будет применяться для мониторинга и профилактики паразитарной инфекции в Казахстане.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нысанын дамытуға қатысты болжамды ұсыныстар – эхинококкоз қоздырғышының түрлік құрамына және генотипіне қатысты алынған ақпарат Қазақстандағы паразитарлық инфекцияларды бақылау және алдын алу үшін қолданылатын болады.

Field of application (in Russian) : Область применения – государственные и частные ветеринарные и медицинские учреждения, занимающиеся проблематикой эхинококкоза, а также научно-исследовательские учреждения страны.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы – эхинококкоз мәселелерімен айналысатын мемлекеттік және жеке ветеринариялық және медициналық мекемелер, сондай-ақ елдегі ғылыми-зерттеу мекемелері.