The object of research, development or design (in Russian) : Неодимовые никель-манганиты щелочных и щелочноземельных металлов в системах Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 и Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 және Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 жүйелеріндегі сілтілі және сілтілі-жер металдарының неодим никель-манганиттері.

Aim of work (in Russian) : Получение и рентгенографическое исследование ряда фаз, образующихся в системах Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 и Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3.

Aim of work (in Kazakh) : Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 және Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 жүйелерде пайда болатын бірқатар фазаларды алу және рентгенографиялық зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Высокотемпературная керамическая технология, рентгеновский порошковый метод.

Методы исследования (на казахском) : Жоғары температуралы керамикалық технология, рентгендік ұнтақ әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые получены и исследованы рентгенографические характеристики ряд фаз, образующихся в системах Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 и Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 (MeI – Li, Na, K; MeII – Mg, Ca, Sr, Ba). Методом высокотемпературной керамической технологии синтезированы ряд фаз, образующихся в системах Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 (MeI – Li, Na, K), Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 (MeII – Mg, Ca, Sr, Ba) и исследованы их рентгенографические характеристики (определены типы сингонии и параметры кристаллических решеток): NdLi2NiMnO5 – сингония кубическая, а=13,58±0,02 Å; Vo=2503,77±0,06 Å3; Z=4; Voэл.яч.=625,94±0,02Å3; ρрент.=3,73; ρпикн.=3,72±0,03 г/см3; NdNa2NiMnO5 – сингония кубическая, а=14,26±0,02 Å; Vo=2899,74±0,06 Å3; Z=4; Voэл.яч.=724,93±0,01Å3; ρрент.=3,52; ρпикн.=3,48±0,02 г/см3; NdK2NiMnO5 – сингония кубическая, а=15,19±0,02 Å; Vo=3504,05±0,07 Å3; Z=4; Voэл.яч.=876,01±0,02Å3; ρрент.=3,15; ρпикн.=3,13±0,01 г/см3; NdMg2NiMnO6 – сингония кубическая, а=16,06±0,07 Å; Vo=4139,39±0,20 Å3; Z=4; Voэл.яч.=1034,85±0,03Å3; ρрент.=2,58; ρпикн.=2,50±0,05 г/см3; NdCa2NiMnO6 – сингония кубическая, а=14,80±0,02 Å; Vo=3243,96±0,05 Å3; Z=4; Voэл.яч.=810,99±0,01Å3; ρрент.=3,55; ρпикн.=3,49±0,02 г/см3; NdSr2NiMnO6 – сингония кубическая, а=14,59±0,02 Å; Vo=3107,47±0,07 Å3; Z=4; Voэл.яч.=776,87±0,02Å3; ρрент.=4,52; ρпикн.=4,46±0,02 г/см3; NdBa2NiMnO6 – сингония кубическая, а=14,775±0,06 Å; Vo=3225,33±0,17 Å3; Z=4; Voэл.яч.=806,33±0,04Å3; ρрент.=5,18; ρпикн.=5,15±0,06 г/см3.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоғары температуралы керамикалық технология әдісімен Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 (MeI – Li, Na, K), Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3, (MeII – Mg, Ca, Sr, Ba) жүйелерінде түзілетін бірқатар фазалар синтезделіп және олардың рентгенографиялық сипаттамалары зерттелді (сингония түрлері мен кристалдық торлардың параметрлері анықталды): NdLi2NiMnO5 – кубтық сингония, а=13,58±0,02 Å; Vo=2503,77±0,06 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=625,94±0,02Å3; ρрент.=3,73; ρпикн.=3,72±0,03 г/см3; NdNa2NiMnO5 – кубтық сингония, а=14,26±0,02 Å; Vo=2899,74±0,06 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=724,93±0,01Å3; ρрент.=3,52; ρпикн.=3,48±0,02 г/см3; NdK2NiMnO5 – кубтық сингония, а=15,19±0,02 Å; Vo=3504,05±0,07 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=876,01±0,02Å3; ρрент.=3,15; ρпикн.=3,13±0,01 г/см3; NdMg2NiMnO6 – кубтық сингония, а=16,06±0,07 Å; Vo=4139,39±0,20 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=1034,85±0,03Å3; ρрент.=2,58; ρпикн.=2,50±0,05 г/см3; NdCa2NiMnO6 – кубтық сингония, а=14,80±0,02 Å; Vo=3243,96±0,05 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=810,99±0,01Å3; ρрент.=3,55; ρпикн.=3,49±0,02 г/см3; NdSr2NiMnO6 – кубтық сингония, а=14,59±0,02 Å; Vo=3107,47±0,07 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=776,87±0,02Å3; ρрент.=4,52; ρпикн.=4,46±0,02 г/см3; NdBa2NiMnO6 – кубтық сингония, а=14,775±0,06 Å; Vo=3225,33±0,17 Å3; Z=4; Voэл.ұяш.=806,33±0,04Å3; ρрент.=5,18; ρпикн.=5,15±0,06 г/см3.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены оптимальные условия и получения исследуемых ряда фаз, образующихся в системах Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 и Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 (MeI – Li, Na, K; MeII – Mg, Ca, Sr, Ba): четырехэтапный синтез методом высокотемпературной керамической технологии: 1) 600 С в течение 10 часов, охлаждение до 25 С и перетирание; 2) отжиг при 800 С 15 часов; 3) отжиг при 1000 С 15 часов; 4) отжиг при 1200 С 15 часов, охлаждение до 25 С и перетирание, низкотемпературный отжиг при 400 С в течение 10 часов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Nd2O3-MeI2O-NiO-Mn2O3 және Nd2O3-MeIIO-NiO-Mn2O3 (MeI – Li, Na, K; MeII – Mg, Ca, Sr, Ba) жүйелерінде түзілетін бірқатар фазалар алудың 4-этапты оңтайлы жағдайлары анықталды: 1) 600 С-да 10 сағат қыздыру, 25 С-ге дейін салқындатып үгіту; 2) 800 С-да 15 сағат қыздыру; 3) 1000 С-да 15 сағат қыздыру; 4) 1200 С-да 15 сағат қыздыру, 25 С-ге дейін салқындатып үгіту, төмен температуралық қыздырды 400 С-да 10 сағат жүргізу.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследований являются новыми, оригинальными, вносят определенный вклад в научный потенциал развития неорганического материаловедения функциональных соединений как в Химико-металлургическом институте им. Ж. Абишева, так и в Республике Казахстан.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері жаңа, түпнұсқа болып табылады, Ж. Әбішев атындағы Химия-металлургия институтында, сондай-ақ Қазақстан Республикасында функционалды қосылыстардың бейорганикалық материалтану дамуының ғылыми әлеуетіне белгілі бір үлес қосады.

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты представляют интерес для дальнейшей работы по исследованию термодинамических, электрофизических свойств и могут быть использованы в качестве исходных информационных массивов для загрузки в фундаментальные банки данных по рентгенографическим характеристикам.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелер термодинамикалық, электрофизикалық қасиеттерді зерттеу бойынша одан әрі жұмыс істеуге қызығушылық тудырады және рентгенографиялық сипаттамалары бойынша іргелі деректер банктеріне жүктеу үшін бастапқы ақпараттық массивтер ретінде пайдаланылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Полупроводниковая и конденсаторная технология, информационные банки и системы данных по рентгенографическим и термодинамическим константам веществ. Информационные системы и базы данных Scopus и Web of Science и др.

Field of application (in Kazakh) : Жартылай өткізгіш және конденсатор технологиясы, заттардың рентгенографиялық және термодинамикалық константалары бойынша ақпараттық банктер және деректер жүйелері. Scopus және Web of Science ақпараттық жүйелері мен дерекқорлары және т.б.