The object of research, development or design (in Russian) : Отходы сельско-хозяйственного комплекса и ТМО полиметаллических рудников, как источник получения наполнителей РТИ; эластомерные композиции на основе полярного каучука специального назначения – бутадиен-нитрильного и общего назначения (БНКС-18АМН, БНКС-28АМН, СКИ-3), в которые вводился углерод-минеральный наполнитель в различных дозировках при частичной замене технического углерода N772 и N550, тормозные фрикционы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : РТБ толтырғыштарын алу көзі ретінде полиметалл кеніштерінің ауыл шаруашылығы кешені мен ҚМТ қалдықтары; арнайы мақсаттағы – бутадиен-нитрилді және жалпы мақсаттағы полярлы каучук негізіндегі эластомерлік композициялар (БНКС-18АМН, БНКС-28АМН, СКИ-3), оларға көміртек-минералды толтырғыш ішінара мөлшерде әр түрлі мөлшерде енгізілді n772 және N550 техникалық көміртекті ауыстыру, тежегіш үйкелістер.

Aim of work (in Russian) : Создание опытно-промышленного производства углерод-кремниевых усиливающих наполнителей с использованием отходов промышленной добычи полиметаллических рудников и сельхозпродукции для практического применения в технологии получения резинотехнических, фрикционных и биоразлагаемых полимерных материалах и изделий на их основе.

Aim of work (in Kazakh) : Резеңке-техникалық, фрикциялық және биоыдырайтын полимерлі материалдар мен олардың негізіндегі бұйымдарды алу технологиясында практикалық қолдану үшін полиметалл кеніштері мен ауыл шаруашылығы өнімдерін өнеркәсіптік өндіру қалдықтарын пайдалана отырып, көміртек-кремний күшейтетін толтырғыштардың тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірісін құру.

Методы исследования (на русском) : Для исследования свойств резиновых смесей и резин с углерод-минеральным наполнителем проведены испытания по определению вязкости по Муни и релаксационных характеристик, кинетики вулканизации, плотности сшивки резины, сопротивления резин при трении, скольжении, физико-механических показателей до и после теплового старения, стойкости резин к старению при статической деформации сжатия, стойкости резин в ненапряженном состоянии к воздействию жидких агрессивных сред и др. Для фрикционных материалов проведены соответствующие их специфике определения характеристик.

Методы исследования (на казахском) : Көміртек-минералды толтырғышы бар резеңке қоспалар мен резеңкелердің қасиеттерін зерттеу үшін Муни тұтқырлығын және релаксация сипаттамаларын, вулкандау кинетикасын, резеңкенің тігілу тығыздығын, үйкеліс, сырғанау кезіндегі резеңке кедергісін, жылулық қартаюға дейінгі және кейінгі физикалық-механикалық көрсеткіштерді, статикалық қысу деформациясы кезінде резеңкенің қартаюға төзімділігін, қысу тұрақтылығын анықтау сұйық коррозиялық орталардың әсеріне кернеусіз күйдегі резеңкелердің төзімділігі және т.б. жүргізілді. Үйкеліс материалдары үшін олардың ерекшеліктеріне сәйкес сипаттамаларды анықтау жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : - разработаны и освоены технологические регламенты получения углерод-кремниевых усиливающих наполнителей с использованием отходов промышленных и сельскохозяйственных производств. - продолжены работы по проведению испытаний лабораторных партий углерод-кремниевых наполнителей в лабораторных условиях на базе предприятий РК и зарубежья. - начато тестирование физико-механических свойств и эксплуатационных параметров резинотехнических изделий, тормозных фрикционов и биоразлагаемых полимерных материалов. Начаты работы по разработке и утверждению протоколов и актов промышленных испытаний. - созданы опытно-промышленные производства углерод-кремниевых материалов на основе растительного и углерод-минерального природного сырья РК.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы өндірістерінің қалдықтарын пайдалана отырып, көміртек-кремний күшейтетін толтырғыштарды алудың технологиялық регламенттері әзірленді және игерілді. - ҚР және шетелдердің кәсіпорындары базасында зертханалық жағдайда көміртек-кремний толтырғыштарының зертханалық партияларын сынау жұмыстары жалғастырылды. -резеңке-техникалық бұйымдардың, тежегіш үйкелістерінің және биологиялық ыдырайтын полимерлі материалдардың физикалық-механикалық қасиеттері мен пайдалану параметрлерін тестілеу басталды. Өнеркәсіптік сынақтардың хаттамалары мен актілерін әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстар басталды. - ҚР өсімдік және көміртек-минералды табиғи шикізаты негізінде көміртек-кремний материалдарының тәжірибелік-өнеркәсіптік өндірістері құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На стадии разработки.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әзірлену сатысында.

Level of implementation (in Russian) : Необходимо провести дальнейшую работу по исследованию полученных наполнителей для возможности внедрения в производственные процессы промышленных предприятий.

Level of implementation (in Kazakh) : Өнеркәсіптік кәсіпорындарды өндірістік процестерге енгізу мүмкіндігі үшін алынған толтырғыштарды зерттеу бойынша одан әрі жұмыс жүргізу қажет.

Efficiency (in Russian) : Показана перспектива замены дорогостоящих компонентов РТИ на полученные в рамках работ по программе наполнители.

Efficiency (in Kazakh) : Бағдарлама аясында алынған толтырғыштармен РТБ қымбат компоненттерін ауыстыру перспективасы көрсетілген.

Field of application (in Russian) : Область применения: резинотехника, композиционные материалы, полимеры, биоразлагаемые пластики, тормозные фрикционы.

Field of application (in Kazakh) : Резеңке, композициялық материалдар, полимерлер, биоыдырайтын пластмассалар, тежегіш фрикциондар.