The object of research, development or design (in Russian) : Население проживающее в гиперэндемичных по эхинококкозу регионах Республики Казахстан.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының эхинококкоз бойынша гиперэндемиялық аймақтарында тұратын халық.

Aim of work (in Russian) : Изучение генотипической распространенности и оценки эффективности медикаментозного лечения эхинококкоза в человеческой популяции Казахстана, включая эндемичные регионы, для эффективного реагирования, управления и снижения бремени кистозного и мультифокального эхинококкоза в рамках глобальной дорожной карты ВОЗ «Neglected tropical diseases» 2021–2030.

Aim of work (in Kazakh) : Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының жаһандық жол картасы шеңберінде кистозды және көп ошақты эхинококкоз ауыртпалығын азайту, тиімді әрекет ету, басқару және азайту үшін эндемиялық аймақтарды қоса алғанда, Қазақстан популяциясында эхинококкоздың генотиптік таралуын зерттеу және дәрілік емнің тиімділігін бағалау. Қараусыз қалған тропикалық аурулар» 2021–2030 жж.

Методы исследования (на русском) : Ультразвуковое обследование органов брюшной полости, анкетирование, генотипирование изолятов хитиновых оболочек кистозного эхинококкоза, проточный цитометрический анализ экспрессии IL 17 и IL23 на CD клетках.

Методы исследования (на казахском) : Іш қуысы мүшелерін ультрадыбыстық зерттеу, сауалнамалар, кистозды эхинококкоздың хитинді қабықшаларының изоляттарын генотиптеу, CD жасушаларында IL 17 және IL23 экспрессиясының ағынды цитометриялық талдауы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выездные научные командировки в отдаленные села гиперэндемичных регионов Казахстана: Туркестанской, Алматинской и Жетысуской ; масштабное УЗИ обследование органов брюшной полости всего взрослого и детского населения 31 сел 5 районов гиперэндемичных регионов, стандартизированное анкетирование; Выявленные 27 КЭ и 17 АЭ, подтвержденные ИФА IgG: 23 КЭ и 4 АЭ на активной стадии, 4 случая КЭ (СЕ5) и 13 АЭ не активной стадии; 27 пациентов с активным КЭ рекомендовано лечение согласно ПДЛ МЗ РК,все обеспечены бесплатным альбендазолом; Анализ экспрессии IL 17 и IL23 на CD 4 , CD 14 и CD 17 у больных альвеококкозом печени оценен иммунологический ответ на продолжительное лечение альбендазолом; Молекулярно-генетический анализ распространенности генотипов КЭ - G1 и вариация гаплотипов Совместно с экспертами ВОЗ разработано Руководство ВОЗ «Guidelines for the treatment of patients with cystic echinococcosis». WHO. External Review Group Members. 2024 In press; Формируется БиоБанк генетического материала КЭ относительно географической принадлежности Пациенты с подтвержденным тестом IgG на КЭ вводятся в регистр IRCE для мониторинга распространенности и эффективности лечения CE экспертами IRCE. Полученные результаты позволят в дальнейшем улучшить диагностику и мониторинг эффективности лечения альбендазолом, оценить факторы риска, разработать молекулярно-эпидемиологическую карту распространенности КЭ среди людей в Казахстане для определения путей передачи КЭ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның гиперендемиялық аймақтарының шалғай ауылдарына: Түркістан, Алматы және Жетісуға далалық ғылыми сапарлар; гиперендемиялық аймақтардың 5 ауданындағы 31 ауыл тұрғындарының барлық ересектер мен балалардың құрсақ қуысы мүшелерін кең ауқымды ультрадыбыстық зерттеу, стандартталған сауалнамалар; Анықталған 27 КЭ және 17 AE, IgG ELISA растаған: белсенді кезеңде 23 КЭ және 4 AE, белсенді емес кезеңде КЭ (CE5) 4 және 13 AE; Белсенді КЭ бар 27 науқас ҚР ДСМ ПДЛ бойынша емдеуге ұсынылды, барлығы тегін альбендазолмен қамтамасыз етілді; Бауыр альвеококкозы бар науқастарда CD4, CD14 және CD17-де IL17 және IL23 экспрессиясын талдау альбендазолмен ұзақ емдеуге иммунологиялық жауапты бағалады; КЭ генотиптерінің таралуының молекулярлық-генетикалық талдауы - G1 және гаплотиптің вариациясы ДДҰ сарапшыларымен бірге ДДҰ «Кистикалық эхинококкозбен ауыратын науқастарды емдеу жөніндегі нұсқаулық» әзірленді. ДДСҰ. Сыртқы шолу тобының мүшелері. 2024 Баспасөзде; Географиялық орынға байланысты ЭК генетикалық материалының Биобанкі құрылуда КЭ үшін расталған IgG сынағы бар пациенттер IRCE сарапшылары КЭ емдеуінің таралуы мен тиімділігін бақылау үшін IRCE тізіліміне енгізіледі. Алынған нәтижелер диагностиканы және альбендазолмен емдеудің тиімділігін бақылауды одан әрі жетілдіруге, қауіп факторларын бағалауға, кистозды эхинококкоздың берілу жолдарын анықтау үшін Қазақстандағы адамдар арасында КЭ таралуының молекулалық эпидемиологиялық картасын жасауға мүмкіндік береді

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Анкетирование выявило высокий риск заболеть КЭ: «Члены вашей семьи работают на ферме, заповеднике или зоопарке? (Да)» - OR=7.02, «Есть ли дворовая собака? (Да)», OR=3.32, «Едите ли немытые овощи и фрукты? (Да)», OR=4.16 и «Имеете ли привычку брать дикую траву или солому с земли в рот? (Да)», OR=3.13. Факторы риска: Низкая осведомленность общественности о запрете кормления собак, кошек сырыми необработанными мясными отходами и о необходимости ежеквартальной дегельминтизации домашних животных (собак, кошек) празиквантелом; Убой скота спонтанный; Дети чаще контактируют с собакой / кошкой, но не моют руки; Проточная цитометрия - экспрессия IL 17 и IL23 на CD4, CD14 и CD17 у больных АЭ, что подтверждает иммунную активность на фоне лечения альбендазолом. Молекулярно-генетический анализ хитиновых оболочек: G1- распространенный генотип, разнообразие гаплотипов БиоБанк генетического материала КЭ относительно географической принадлежности. Данные пациентов с КЭ, патоморфологические и иммунологические, введены в регистр IRCE. Консультант проекта, профессор, PhD Адриано Касулли, Директора European Union Reference Laboratory for Parasites и WHO Collaborating Centre for Cystic and Alveolar Echinococcosis, направил письмо на имя Министра г-же Альназаровой А. «On the health problem of cystic echinococcosis incidence in the highly endemic Zhambyl region of Kazakhstan» об основных факторах риска в гиперэндемичных регионах и о предоставлении гуманитарной помощи ВОЗ альбендазолом.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сауалнама КЭ дамуының жоғары қаупін анықтады: «Сіздің отбасы мүшелеріңіз фермада, қорықта немесе хайуанаттар бағында жұмыс істей ме?" OR =7,02, "Аула иті бар ма?", OR =3,32, "Сіз жуылмаған көкөністер мен жемістерді жейсіз бе OR =4,16 және «Аузыңызға жердегі жабайы шөп немесе сабан алу әдетіңіз бар ма? (Иә)", OR =3,13. Қауіп факторлары: иттер мен мысықтарды шикі, өңделмеген ет қалдықтарын азықтандыруға тыйым салу және үй жануарларын (иттер, мысықтар) празиквантелмен тоқсан сайын дегельминтизациялау қажеттілігі туралы халықтың хабардарлығының төмендігі; Ірі қара малды сою өздігінен жүреді; Балалар иттермен/мысықтармен жиі байланыста болады, бірақ қолдарын жууға болмайды; Ағындық цитометрия – альбендазолмен емдеу кезінде иммундық белсенділікті растайтын АЕ бар емделушілерде CD4, CD14 және CD17-де IL 17 және IL23 экспрессиясы. Хитин қабықшаларының молекулалық-генетикалық талдауы: G1 - жалпы генотип, гаплотиптердің әртүрлілігі Географиялық орынға қатысты CE генетикалық материалының биобанкі. КЭ, патологиялық және иммунологиялық науқастардың деректері IRCE тізіліміне енгізілді. Жобаның консультанты, профессор, PhD докторы Адриано Касули, Еуропалық Одақтың паразиттерге арналған референттік зертханасының директоры А.Әлназароваға министрдің атына «Кистозды эхинококкозбен сырқаттанушылықтың денсаулық мәселесі туралы» хат жолдады. Қазақстанның жоғары эндемиялық гиперэндемиялық аймақтардағы негізгі қауіп факторлары және ДДҰ-ның альбендазолмен гуманитарлық көмегін көрсету туралы.

Level of implementation (in Russian) : TRL5-6

Level of implementation (in Kazakh) : TRL5-6

Efficiency (in Russian) : Высокая эффективность

Efficiency (in Kazakh) : Жоғары тиімділік

Field of application (in Russian) : В диагностике и лечении наиболее распространенного паразитарного заболевания - эхинококкоза печени повсеместно, особенно в гиперэндемичных регионах Казахстана, который входит в десятку гиперэндемичных по эхинококкозу стран в мире. Рекомендуется для применения врачам лучевой диагностика, паразитологам, инфекционистам, эпидемиологам, хирургам и врачам общей практики, а также специалистам общественного здравоохранения.

Field of application (in Kazakh) : Ең жиі кездесетін паразиттік ауру бауыр эхинококкозын диагностикалау мен емдеуде барлық жерде, әсіресе, дүние жүзінде эхинококкоз бойынша гиперэндемиялық он елдің қатарына кіретін Қазақстанның гиперэндемиялық аймақтарында. Оны рентгенолог дәрігерлер, паразитологтар, жұқпалы аурулар, эпидемиологтар, хирургтар және жалпы тәжірибе дәрігерлері, сондай-ақ денсаулық сақтау мамандары пайдалану ұсынылады.