The object of research, development or design (in Russian) : Демографическая ситуация в северных регионах страны, в частности в Костанайской, Павлодарской и Северо-Казахстанской областях. Изучение репродуктивного и миграционного поведения населения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: Елдің солтүстік аймақтарындағы, атап айтқанда Қостанай, Павлодар және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы демографиялық жағдай. Халықтың репродуктивтік және көші-қон мінез-құлқын зерттеу.

Aim of work (in Russian) : Компексное исследование демографических и миграционных процессов в стране в разрезе отдельных регионов, выявление основных тенденций и значимых факторов, изучение степени влияния выявленных факторов на демографические и миграционные процессы, прогнозирование ключевых показателей и разработка научно-обоснованных рекомендаций для подготовки демографической политики, обеспечивающей сбалансированный прирост населения в разрезе регионов, также регулирования миграции населения.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты: Елдегі демографиялық және көші-қон процестерін өңірлік деңгейде кешенді түрде зерттеу, негізгі үрдістер мен маңызды факторларды анықтау, анықталған факторлардың демографиялық және көші-қон процестеріне әсер ету деңгейін зерделеу, негізгі көрсеткіштерді болжау және аймақтық деңгейде халықтың тепе-тең өсімін қамтамасыз ететін демографиялық саясатты әзірлеуге, сондай-ақ халықтың көші-қонын реттеуге арналған ғылыми негізделген ұсыныстар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : : В исследовании были применены как качественные, так и количественные методы. Качественные методы включали контент-анализ и дискурс-анализ государственных документов, таких как законодательные акты и президентские послания, что позволило выявить ключевые тенденции и приоритеты в демографической политике. Количественные методы были представлены статистическими подходами, включая анализ данных, собранных в результате социологических опросов. Были проведены опросы среди 735 респондентов, что позволило собрать первичные данные о репродуктивных установках и демографическом поведении. Собранные первичные данные были обработаны с помощью статистических методов, включая дисперсионный анализ (ANOVA), что позволило выявить значимые различия и зависимости между различными переменными. В целях долгосрочного демографического прогнозирования была адаптирована и применена модель Хеллигмана-Полларда.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында сапалық және сандық әдістер қолданылды. Сапалық әдістер мемлекеттік құжаттарды, атап айтқанда заңнамалық актілер мен президенттік жолдауларды контент-талдау мен дискурс-талдауды қамтыды, бұл демографиялық саясаттағы негізгі үрдістер мен басымдықтарды анықтауға мүмкіндік берді. Сандық әдістер әлеуметтік сауалнамалар нәтижесінде жиналған деректерді талдауды қоса алғанда, статистикалық тәсілдермен ұсынылды. Репродуктивтік ұстанымдар мен демографиялық мінез-құлық туралы алғашқы деректерді жинау бағытында 735 респондент арасында сауалнамалар жүргізілді. Жиналған деректер дисперсиялық талдау (ANOVA) және статистикалық әдістер арқылы өңделді, бұл әртүрлі айнымалылар арасындағы маңызды айырмашылықтар мен тәуелділіктерді анықтауға мүмкіндік берді. Ұзақ мерзімді демографиялық болжау мақсатында Хеллигман-Поллард моделі бейімделіп, қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : На основе обзора академической литературы проанализированы факторы, влияющие на демографические и миграционные взгляды населения. Определено влияние социально-экономических, культурных, психологических, историко-географических и климатических факторов на репродуктивное поведение и миграционные отношения в северных регионах. Изучены различия в репродуктивных взглядах между городскими и сельскими жителями, мужчинами и женщинами, различными этническими группами. На основе опросов и интервью проведен анализ демографической мотивации и миграционных взглядов. Выполнен комплексный анализ факторов, влияющих на демографический дисбаланс в регионах с низким потенциалом развития. Проведен SWOT-анализ демографической ситуации в северных и восточных регионах, обзор регулирующих актов Казахстана и оценка влияния госпрограмм. В 2024 году исследовательская группа выступила с докладами на правительственном часе и в Сенате РК, участвовала в обсуждении Всемирного банка. Опубликованы 2 монографии, 1 рекомендация; 2 статьи в Scopus, 10 в казахстанских рецензируемых журналах, 2 в РИНЦ, 13 докладов на международных конференциях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Академиялық әдебиеттерді кеңінен шолу негізінде халықтың демографиялық және көші-қондық көзқарастарына әсер ететін түрлі факторлар талданды. Әлеуметтік-экономикалық, мәдени, психологиялық, тарихи-географиялық және климаттық факторлардың солтүстік аймақтардағы респонденттердің репродуктивті мінез-құлқы мен көші-қон қатынастарына ықпалы анықталды. Қалалық және ауылдық тұрғындар, ерлер мен әйелдер, әртүрлі этникалық топтар арасындағы репродуктивті көзқарастардағы айырмашылықтар зерттелді. Сауалнама және сұхбат нәтижелеріне сүйене отырып, демографиялық мотивация мен көші-қондық көзқарастар талданды. Даму әлеуеті төмен аймақтардағы демографиялық теңгерімсіздікке ықпал ететін факторларға кешенді талдау жасалды. Солтүстік және шығыс аймақтардағы демографиялық жағдайға SWOT-талдау жүргізілді, сондай-ақ ҚР-ның демографиялық және көші-қондық процестерін реттеуші актілерге шолу жасалып, мемлекеттік бағдарламалардың әсері қарастырылды. 2024 жылы зерттеу тобы Үкімет сағатында баяндама жасап, ҚР Сенатында баяндамаларын ұсынды. Дүниежүзілік Банк тақырыбындағы баяндамаларды талқылауға қатысты. Нәтижелер бойынша екі монография, бір ұсыныс жарық көрді; Scopus базасына кіретін журналдарда 2, Қазақстан рецензияланған журналында 10, РИНЦ журналдарында 2 мақала, халықаралық конференцияларда 13 баяндама жарияланды. Сенатта зерттеу бағыты бойынша екі докторант сарапшы сертификат алды. Халықаралық конференция өткізілді, оған депутаттар, министрліктер өкілдері, комиссия басшылары қатысты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : в социологическом исследовании, аналитическом, правовом анализе не предусмотрено выявление конструктивных и технико-экономических показателей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Социологиялық, аналитикалық және құқықтық зерттеулерде құрылымдық және техникалық-экономикалық көрсеткіштерді анықтау қарастырылмаған.

Level of implementation (in Russian) : полученные результаты представляют интерес для разработки перспективных и стратегических планов правительства. Целевыми потребителями полученных по проекту результатов являются соответствующие государственные органы и органы местного самоуправления, а также широкая аудитория. Результаты работы будут иметь теоретическое и практическое значение для социально-экономического развития Казахстана в целом и отдельных регионов.

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған нәтижелер үкіметтің перспективалық және стратегиялық жоспарларын әзірлеуде маңызды. Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушыларына тиісті мемлекеттік органдар мен жергілікті басқару органдары, сондай-ақ кең аудитория кіреді. Жұмыстың нәтижелері Қазақстанның жалпы әлеуметтік-экономикалық дамуы мен оның жекелеген аймақтары үшін теориялық және практикалық маңызға ие болады.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Алынған нәтижелер үкіметтің перспективалық және стратегиялық жоспарларын әзірлеуде маңызды. Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушыларына тиісті мемлекеттік органдар мен жергілікті басқару органдары, сондай-ақ кең аудитория кіреді. Жұмыстың нәтижелері Қазақстанның жалпы әлеуметтік-экономикалық дамуы мен оның жекелеген аймақтары үшін теориялық және практикалық маңызға ие болады.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер үкіметтің перспективалық және стратегиялық жоспарларын әзірлеуде маңызды. Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушыларына тиісті мемлекеттік органдар мен жергілікті басқару органдары, сондай-ақ кең аудитория кіреді. Жұмыстың нәтижелері Қазақстанның жалпы әлеуметтік-экономикалық дамуы мен оның жекелеген аймақтары үшін теориялық және практикалық маңызға ие болады.