Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00440 AP14871736-OT-24 0122РК00643
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 1
Implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 3 Publications Web of science: 3 Publications Scopus: 3
Number of books Appendicies Sources
1 8 103
Total number of pages Patents Illustrations
181 1 13
Amount of funding Code of the program Table
19805263 AP14871736 23
Name of work
Разработка эффективных технологий рационального использования деградированных присельских пастбищ пустынной зоны Туркестанской области
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Метод, способ
Report authors
Кедельбаев Бахытжан Шильмирзаевич , Сеиткаримов Амир , Калымбетов Гани Ескермесович , Сартаев Абай Ергенович , Баймагамбетова Жанара Амирхановна , Юсупов Шамшаддин ,
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Южно-Казахстанский университет имени М.Ауэзова"
Abbreviated name of the service recipient ЮКУ им.М.Ауэзова
Abstract

Объектами исследования были пять населенных пунктов Кожатогайского округа Туркестанской области (Кожатогай, Байтогай, Шогирли, Дарбаза, Булак) и биостимулятор МЭРС.

Зерттеу нысандары Түркістан облысы Қожатоғай округінің бес елді мекені (Қожатоғай, Байтоғай, Шогирли, Дарбаза, Бұлақ) және МЭРС биостимуляторы

Целью проекта являлось решение проблем эффективного и рационального использование присельских пастбищ путем мониторинга, геоботанического обследования и определение оптимального состава травостоя пустынных растений, обработки семян биостимуляторами для улучшения продуктивности кормовых угодий.

Жобаның мақсаты мониторинг, геоботаникалық зерттеу және шөлді өсімдіктер шөптерінің оңтайлы құрамын анықтау, жемшөп алқаптарының өнімділігін жақсарту үшін тұқымдарды биостимуляторлармен өңдеу арқылы ауыл маңындағы жайылымдарды тиімді және ұтымды пайдалану мәселелерін шешу болып табылады

- проведен мониторинг экологического состояния присельского пастбищного ресурса методом наблюдения; - проведено геоботаническое обследование пастбищных угодий методом наблюдения; - проведена обработка семян биостимуляторами методом инкрустирование и дрожжевание, закладка полевых опытов с целью улучшению разновидности травостоя пастбищ; - проведены мероприятия по созданию культурных пастбищ по методике полевого опыта Доспехова Б.А. - проведена статистическая обработка результатов проведение полевых наблюдений за ростом развития растения на опытных полях; - были определены урожайность кормовых единиц, энергетическая и протеиновая питательность естественных пастбищ по методике учета запаса кормов на пустынных пастбищах.

Зерттеулер келесі әдістер бойынша жүргізілді: - бақылау әдісімен ауыл маңы жайылымдық қорының экологиялық жай-күйіне мониторинг жүргізілді; - бақылау әдісімен жайылымдық жерлерге геоботаникалық зерттеу жүргізілді; - тұқымдарды биостимуляторлармен инкрустациялау және ашыту әдісімен өңдеу, жайылым шөптерінің алуан түрін жақсарту мақсатында далалық тәжірибелер жасалды; - Б. А. Доспеховтың далалық тәжірибе әдістемесі бойынша мәдени жайылымдар құру жөніндегі іс-шаралар жүргізілді. - тәжірибелік алқаптарда өсімдіктердің дамуы мен өсуіне далалық бақылаулар жүргізіліп нәтижелеріне статистикалық өңдеу жасалды; - шөлді жайылымдардағы азық қорын есепке алу әдістемесі бойынша азықтық бірлік шығымдылығын, табиғи жайылымдардың энергетикалық және ақуыздық қоректілігі анықталды.

Научная новизна ‒ впервые для рационального использования присельских пастбищ был определен оптимальный состав травостоя пустынных растений, осуществлена обработка семян биостимуляторами и созданы культурные пастбищ для полноценного обеспечения кормом животных. Отличительной особенностью проекта являлось то, что для обработки семян были применены отечественные биостимуляторы и для реализации проекта привлечено местное население, что повысило социальный спрос.

Ғылыми жаңалық ‒ тұңғыш рет дала жайылымдарын ұтымды пайдалану үшін шөлді өсімдіктер шөптерінің оңтайлы құрамы анықталды, тұқымдарды биостимуляторлармен өңдеу жүзеге асырылды және жануарларды толық азықпен қамтамасыз ету үшін мәдени жайылымдар құрылды. Жобаның айрықша ерекшелігі-тұқымдарды өңдеу үшін отандық биостимуляторлар қолданылды және жобаны іске асыру үшін жергілікті тұрғындар тартылды, бұл әлеуметтік сұранысты арттырды.

Разработаны методики использования биостимуляторов для обработки семян аридных и кормовых растений, закладки полевых опытов с целью улучшению разновидности травостоя пастбищ и получения культурных пастбищ.

Аридті және жемшөп өсімдіктерінің тұқымдарын өңдеу үшін биостимуляторларды пайдалану, жайылым шөптерінің алуан түрін жақсарту және мәдени жайылымдар алу мақсатында далалық тәжірибелер төсеу әдістемелері әзірленді.

Получен положительный акт испытаний результатов НИР по обработке семян биостимулятором МЭРС и биоудобрением+МЭРС в ПК "Игілік". Они были рекомендованы для внедрения. В процессе реализации проекта был получен акт внедрения результатов НИР в ПК "Игілік" было установлено, что зеленая масса у тест-растений в опытном варианте улучшилась, кроме того, показатели поедамемой кормовой части растений стали выше.

"Игілік"ӨК-де тұқымдарды МЭРС биостимуляторымен және био тыңайтқышпен+МЭРС өңдеу бойынша ҒЗЖ нәтижелерін сынаудың оң актісі алынды. Олар енгізу үшін ұсынылды. Жобаны іске асыру барысында "Игілік" ӨК-де ҒЗЖ нәтижелерін енгізу актісі алынды сынақ-өсімдіктердегі жасыл массаның тәжірибелік нұсқада жақсарғаны анықталды, сонымен қатар өсімдіктердің азықтық бөлігінің көрсеткіштері жоғары болды.

Проведенные исследования растительного покрова деградированных присельских пастбищ и разработанная методика восстановления растительности является эффективным методом борьбы с опустыниванием в засушливых регионах Туркестанской области. Результаты исследований по предварительной обработке семян засухоустойчивых растений позволяют повысить продуктивность присельских пастбищ и улучшить благосостояние сельского населения.

Тозған ауыл маңы жайылымдарының өсімдік жамылғысына жүргізілген зерттеулер және өсімдіктерді қалпына келтірудің әзірленген әдістемесі Түркістан облысының құрғақ аймақтарында шөлейттенумен күресудің тиімді әдісі болып табылады. Құрғақшылыққа төзімді өсімдіктердің тұқымдарын алдын ала өңдеу бойынша зерттеулердің нәтижелері ауыл маңындағы жайылымдардың өнімділігін арттыруға және ауыл халқының әл-ауқатын жақсартуға мүмкіндік береді.

Сельское население, фермеры, крестьянские и подсобные хозяйства

Ауыл халқы, фермерлер, шаруа және қосалқы шаруашылықтар

UDC indices
637.146:577.1:579.672
International classifier codes
62.00.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
присельское пастбище; деградация земель; пустынные растения; травостой; геоботанические исследования; биостимуляторы; благосостояние сельского населения;
Key words in Kazakh
ауыл маңы жайылымы; жердің тозуы; шөл өсімдіктері; шөп қауымдастығы; геоботаникалық зерттеулер; биостимуляторлар; ауыл халқының әл-ауқаты;
Head of the organization Сулейменов Уланбатор Сейтказиевич Доктор технических наук / Профессор ЮКГУ им. М. Ауезова
Head of work Кедельбаев Бахытжан Шильмирзаевич Доктор технических наук / профессор
Native executive in charge