The object of research, development or design (in Russian) : Области звездообразования молекулярного облака Aquila: W40, Serpens South и Serpens 3 и пылевые пузыри

The object of research, development or design (in Kazakh) : Aquila молекулалық бұлтының жұлдыздардың пайда болу аймақтары: W40, Serpens South және Serpens 3 және шаң көпіршіктері

Aim of work (in Russian) : Целью научно-исследовательского проекта является поиск и идентификация молодых звездных объектов в областях звездообразования, определение физических характеристик и эволюционных стадий на основе использования наблюдательных данных Spitzer, WISE и других обзоров.

Aim of work (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жобасының мақсаты - Spitzer, WISE және басқа шолулардың бақылау деректерін пайдалану негізінде жұлдыздардың пайда болу аймақтарындағы жас жұлдыз объектілерін іздеу және идентификациялау, олардың физикалық сипаттамалар мен эволюциялық кезеңдерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Теоретические исследования объектов межзвездной среды по данным наблюдений космических аппаратов Spitzer и WISE в ближнем и среднем инфракрасном диапазоне длин волн.

Методы исследования (на казахском) : Spitzer и WISE ғарыш аппараттарының жақын және орта инфрақызыл толқын ұзындығы диапазонындағы бақылауларына негізделген жұлдызаралық ортадағы объектілерді теориялық зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : В первый год реализации проекта впервые были проведены исследования областей звездообразования молекулярного облака Aquila на предмет обнаружения ранее неидентифицированных и находящихся на различных стадиях эволюции молодых звездных объектов. Получены следующие результаты: ‒ разработан алгоритм методики поиска и идентификации молодых звездных объектов. ‒ проведен поиск, сбор, анализ и обработка данных по инфракрасному излучению источников в областях звездообразования Serpens South, W40 и Serpens3 молекулярного облака Aquilla с использованием обзоров Spitzer, WISE и других обзоров. ‒ произведена идентификация молодых звездных объектов и построены карты их распределения в исследуемых регионах. ‒ построены цветовые диаграммы и определены спектральный индексы идентифицированных молодых звездных объектов в областях звездообразования молекулярного облака Aquila. Проект представляет собой новый подход в изучении ряда ранее неизученных объектов межзвездной среды, который основан на всестроннем исследовании данных наблюдений в ближнем и среднем инфракрасном диапазонах космических аппаратов Spitzer, WISE и других. Научно-исследовательская работа является новым направлением в исследованиях областей звездообразования, проводимыми казахстанскими учеными-астрофизиками.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның іске асырудың бірінші жылында эволюцияның әртүрлі кезеңдерінде бұрын анықталмаған жас жұлдызды объектілерді анықтау үшін алғаш рет Aquila молекулалық бұлтындағы жұлдыздардың пайда болу аймақтары зерттелді. Келесі нәтижелер алынды: ‒ жас жұлдызды объектілерді іздеу және идентификациялау алгоритмі әзірленді. ‒ Aquila молекулалық бұлтының Serpens South, W40 және Serpens3 жұлдыздардың пайда болу аймақтарындағы көздерден инфрақызыл сәулелену туралы деректерді іздеу, жинау, талдау және өңдеу Spitzer, WISE және басқа шолуларды қолдану арқылы жүзеге асырылды. ‒ жас жұлдызды объекттер анықталып, олардың зерттелген аймақтарда таралу картасы жасалды. ‒ түс диаграммалары құрылды және Aquila молекулалық бұлтының жұлдыздардың пайда болу аймақтарындағы анықталған жас жұлдызды объектілердің спектрлік көрсеткіштері анықталды. Жоба Spitzer, WISE және басқа ғарыш аппараттарының жақын және орта инфрақызыл диапазондарындағы бақылау деректерін жан-жақты зерттеуге негізделген жұлдызаралық ортада бұрын зерттелмеген бірқатар объектілерді зерттеудің жаңа көзқарасын білдіреді. Ғылыми-зерттеу жұмыстары қазақстандық ғалым-астрофизиктерімен жүргізген жұлдыздардың пайда болу аймақтарындағы зерттеудің жаңа бағыты болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Задания данного научно-исследовательского проекта выполняются в лабораториях вычислительной астрофизики и радиоастрономии кафедры физики электроники и астрофизики физико-технического факультета КазНУ имени аль-Фараби. Лаборатории имеют современную материально-техническую базу, обладают организационной инфраструктурой: имеется высокопроизводительная компьютерная техника, соединенная с Интернетом, на которой установлены электронная почта, офисные программы, а также необходимые программные обеспечения – Python, Matlab, IDL, CASA, GILDAS и DS9. Для централизованного хранения собранной информации имеется сервер. Для проведения спектрального, нелинейного, корреляционного и др. анализа, а также для расчета различных характеристик астрофизических сигналов имеется собственное программное обеспечение.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл ғылыми жобаның тапсырмалары әл-Фараби атындағы ҚазҰУ физика-техникалық факультетінің электроника және астрофизика кафедрасының есептеу астрофизикасы және радиоастрономия зертханаларында орындалады. Зертханалардың заманауи материалдық-техникалық базасы және ұйымдастырушылық инфрақұрылымы бар: Интернет желісіне қосылған өнімділігі жоғары компьютерлік техника бар, оларда электрондық пошта, кеңсе бағдарламалары орнатылған, сонымен қатар қажетті бағдарламалық қамтамасыз ету – Python, Matlab, IDL, CASA, GILDAS және DS9 бағдарламаларымен қамтамасыз етілген. Жиналған ақпаратты орталықтандырылған сақтауға арналған сервер бар. Бізде спектрлік, бейсызық, корреляциялық және басқа да талдауларды жүргізуге, сондай-ақ астрофизикалық сигналдардың әртүрлі сипаттамаларын есептеуге арналған жеке бағдарламалық қамтамасыз ету бар.

Level of implementation (in Russian) : Разработанный алгоритм успешно используется при выполнении научно-исследовательских работ студентов и молодых ученых, обучающихся на физико-технического факультете КазНУ имени аль-Фараби. Методика поиска и идентификации молодых звездных объектов, а также программные коды расчета их характеристик внедрены в учебный процесс в виде практических заданий по курсу «Физика межзвездной среды» для студентов специальности «Физика и астрономия» физико-технического факультета.

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірленген алгоритм әл-Фараби атындағы ҚазҰУ физика-техникалық факультетінде оқитын студенттер мен жас ғалымдардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау кезінде кеңінен пайдаланылады. Жас жұлдызды объектілерді іздеу және идентификациялау әдістемесі, сондай-ақ олардың сипаттамаларын есептеудің бағдарламалық кодтары физика-техникалық факультетінің «Физика және астрономия» мамандығының студенттері үшін «Жұлдызаралық орта физикасы» курсы бойынша практикалық тапсырмалар түрінде оқу процесіне енгізілген.

Efficiency (in Russian) : Проведение данной научно-исследовательской работы позволит внести существенный социальный и экономический эффект: будут подготовлены высокоспециализированные кадры в области астрофизики и радиоастрономии, будут привлечены молодые специалисты - студенты, магистранты и докторанты, будут созданы предпосылки для создания новых лабораторий и наблюдательных баз для проведения исследований в области астрономии. Работа имеет практический потенциал для дальнейшего развития астрономических методов и инструментов. Её результаты могут служить основой для организации наблюдательных программ, нацеленных на исследование процессов звездообразования в молекулярных облаках. Эти практические приложения могут усилить эффективность и точность астрономических исследований, имеющих отношение к звездообразованию и эволюции молекулярных облаков. Успешная реализация проекта позволит получить ценную информацию о ранее неизученных объектах межзвездной среды, включая информацию об их структуре, физических параметрах, а также о температуре, составе и интенсивности излучения областей звездообразования, расположенных в них.

Efficiency (in Kazakh) : Осы ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізу елеулі әлеуметтік және экономикалық әсер енгізуге мүмкіндік береді: астрофизика және радиоастрономия саласында жоғары мамандандырылған кадрлар даярланады, жас мамандар - студенттер, магистранттар және докторанттар тартылады, астрономия саласында зерттеулер жүргізу үшін жаңа зертханалар мен бақылау базаларын құру үшін алғышарттар жасалады. Жұмыстың астрономиялық әдістер мен құралдарды одан әрі дамыту үшін практикалық мүмкіндіктері бар. Оның нәтижелері молекулалық бұлттардағы жұлдыз түзілу процестерін зерттеуге бағытталған бақылау бағдарламаларын ұйымдастыруға негіз бола алады. Бұл практикалық қолданбалар жұлдыздардың пайда болуына және молекулалық бұлт эволюциясына қатысты астрономиялық зерттеулердің тиімділігі мен дәлдігін арттыра алады. Жобаның сәтті жүзеге асырылуы жұлдызаралық ортадағы бұрын зерттелмеген объектілер туралы, оның ішінде олардың құрылымы, физикалық параметрлері, сондай-ақ оларда орналасқан жұлдыз түзуші аймақтардың температурасы, құрамы және сәулелену қарқындылығы туралы ақпаратты қамтитын құнды ақпарат алуға мүмкіндік береді. Жобаның сәтті жүзеге асырылуы жұлдызаралық ортадағы бұрын зерттелмеген объектілер туралы, оның ішінде олардың құрылымы, физикалық параметрлері, сондай-ақ оларда орналасқан жұлдыз түзуші аймақтардың температурасы, құрамы және сәулелену қарқындылығы туралы ақпаратты қамтитын құнды ақпарат алуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Астрофизика и радиоастрономия

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика және радиоастрономия