Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00790 AP14870599-OT-24 0122РК00408
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 4
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 35
Total number of pages Patents Illustrations
66 0 16
Amount of funding Code of the program Table
26192196.05 AP14870599 5
Name of work
Феномен «халяль» и формирование экологического сознания в светских государствах: сравнительный анализ
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Материалы
Report authors
Алтайқызы Айкерім , Косиченко Анатолий Григорьевич , Бурова Елена Евгениевна , Қасабекова Еңлік Құралғазықызы , Уразбаева Эльмира Кенжегалиевна ,
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт философии, политологии и религиоведения""
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "Институт философии, политологии и религиоведения" КН МОН РК
Abstract

Феномен «халяль» и его влияние на формирование экологического сознания в светских обществах.

«Халал» феномені және оның зайырлы қоғамдарда экологиялық сананың қалыптасуына әсері.

Исследовать феномен «халяль» методом междисциплинарного подхода на примере современных светских государств как духовно-нравственную основу экологизации общественного сознания, определив основные тренды. Использовать исследованные концепты для разработки практических рекомендаций по созданию казахстанской модели халяль-индустрии.

Қоғамдық сананы жасылдандырудың рухани-адамгершілік негізі ретінде қазіргі зайырлы мемлекеттер мысалында негізгі үрдістерді анықтай отырып, пәнаралық тәсіл арқылы «халал» феноменін зерттеу. Зерттелген тұжырымдамаларды халал индустриясының қазақстандық үлгісін құру бойынша тәжірибелік ұсыныстарды әзірлеу үшін пайдалану.

Основной методологией научной работы является сравнительная компаративистика, которая предполагает анализ зарубежного опыта в парадигме исламских ценностей. Использован междисциплинарный подход, поскольку исследуемая тема связана с религиоведческой, философской, культурологической, экологической и экономической наукой. Также использованы: системный подход, герменевтический и феноменологический методы, которые позволяют изучить основную проблему научной работы и рассмотреть ее в конкретной культурной обусловленности. Проведено социологическое исследование.

Ғылыми жұмыстың негізгі әдістемесі – ислам құндылықтары парадигмасындағы шетелдік тәжірибені талдауды көздейтін салыстырмалы зерттеулер. Зерттелетін тақырып дінтану, философия, мәдениеттану, экология және экономикалық ғылымдармен байланысты болғандықтан, пәнаралық әдіс қолданылды. Сонымен қатар келесілер қолданылды: ғылыми жұмыстың негізгі мәселесін зерттеуге және оны нақты бір мәдени шартта қарастыруға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл, герменевтикалық және феноменологиялық әдістер.Әлеуметтанулық зерттеу жүргізілді.

Определена сущность «халяль» как этической основы рационального потребления в парадигме глобального экологического кризиса. Проведен политический анализ организации халяль-индустрии в Казахстане, аналитический обзор проблем и возможностей в контексте политической стратегии и предложены рекомендации по совершенствованию механизмов развития халяль-индустрии в Казахстане. Выявлены духовно-нравственные аспекты потребительских мотивов поведения в современных странах. Презентирована халяль-индустрия как вариативность зеленой экономики и этический компонент рыночных отношений в экосистеме. Для обоснования сущности «халяль» как экзистенциальной парадигмы проведено социологическое исследование религиозности населения и отношения к исламским предписаниям. Выявлены парадоксы мотиваций в распространении исламских ценностей по полу, возрасту, этничности, социальному статусу и региону. Определены тенденции активизации обращений в ислам и доминирование дискурса сопротивления. Рассмотрены масштабы инкорпорации феномена халяль в светском, поликонфессиональном обществе. Исследовано экологическое сознание различных когорт населения и значения экологических ценностей в их предпочтениях. Исследованы духовно-нравственные основания массового материального потребления. Изучен опыт развития халяль-индустрии в зарубежных странах. На основе сравнительного анализа обоснованы возможности казахстанской концепции халяль-индустриии и разработаны практические рекомендации.

Жаһандық экологиялық дағдарыс парадигмасындағы ұтымды тұтынудың этикалық негізі ретінде «халалдың» мәні айқындалды. Қазақстандағы халал-индустрияны ұйымдастыруға саяси талдау жасалып, саяси стратегия контекстіндегі мәселелер мен мүмкіндіктерге аналитикалық шолу жүргізіліп, Қазақстанда халал-индустрияны дамыту тетіктерін жетілдіру бойынша ұсыныстар ұсынылды. Қазіргі елдердегі мінез-құлықтың тұтынушылық мотивтерінің рухани-өнегелік аспектілері ашылды. Халал-индустрия жасыл экономиканың түрі және экожүйедегі нарықтық қатынастардың этикалық құрамдас бөлігі ретінде ұсынылған. Экзистенциалдық парадигма ретіндегі «халалдың» мәнін негіздеу үшін халықтың діндарлығы мен исламдық өсиеттерге көзқарасына әлеуметтанулық зерттеу жүргізілді. Жынысына, жасына, ұлтына, әлеуметтік жағдайына және аймағына қарай ислам құндылықтарын таратудағы мотивтердің парадокстары анықталды. Исламды қабылдаудың күшеюінің үрдістері және қарсыласу дискурсының үстемдігі анықталды. Халал феноменінің зайырлы, көпконфессиялы қоғамға ену ауқымы қарастырылады. Әртүрлі топтардың экологиялық санасы және олардың таңдауындағы экологиялық құндылықтардың маңыздылығы зерттелді. Бұқаралық материалдық тұтынудың рухани-өнегелік негіздері зерттелді. Шет елдерде халал-индустрияны дамыту тәжірибесі зерттелді. Салыстырмалы талдау негізінде халал-индустрияның қазақстандық тұжырымдамасының мүмкіндіктері негізделіп, практикалық ұсыныстар әзірленді.

-

-

Теоретические результаты и положения способствуют лучшему пониманию духовно-нравственных предпосылок кризиса потребительской культуры и экологического сознания. Материалы сравнительного анализа могут быть использованы для дальнейших исследований ценностных аспектов «халяль» в формировании экологической этики. Материалы проекта также актуальны при подготовке и чтении спецкурсов по исламоведению и религиоведению.

Теориялық нәтижелер мен тұжырымдар тұтынушылық мәдениет пен экологиялық сана дағдарысының рухани-адамгершілік алғышарттарын жақсырақ түсінуге ықпал етеді. Салыстырмалы талдау материалдарын экологиялық этиканы қалыптастыруда «халалдың» құндылық аспектілерін одан әрі зерттеу үшін пайдалануға болады. Жоба материалдары исламтану және дінтану бойынша арнайы курстарды дайындау және оқыту кезінде де өзекті болып табылады.

Социальный и экологический эффект результатов проекта связан с влиянием на развитие зеленой экономики, которая предполагает бережное использование природных ресурсов, гармонизацию взаимоотношений человека с биосферой и баланс духовных и материальных ценностей. Практические рекомендации по формированию казахстанского бренда «халяль» могут иметь экономический эффект.

Жоба нәтижелерінің әлеуметтік және экологиялық әсері табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалануды, адамдардың биосферамен қарым-қатынасын үйлестіру мен рухани және материалдық құндылықтардың тепе-теңдігін көздейтін жасыл экономиканың дамуына әсерімен байланысты. Қазақстандық «халал» брендін қалыптастыру бойынша тәжірибелік ұсыныстар экономикалық нәтиже беруі мүмкін.

Материалы исследования могут быть использованы при подготовке и чтении спецкурсов по исламоведению и религиоведению. Полученный анализ будет практической рекомендацией для структур государственного управления и различных экодвижений в развитии зеленой экономики и экологической культуры.

Зерттеу материалдарын исламтану және дінтану бойынша арнайы курстарды дайындау және оқу кезінде пайдалануға болады. Алынған талдау жасыл экономика мен экологиялық мәдениетті дамытуда мемлекеттік басқару құрылымдары мен түрлі экологиялық қозғалыстар үшін тәжірибелік ұсыныс болады.

UDC indices
2:172.3
International classifier codes
21.21.25;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
халяль; светское государство; ислам; экологическое сознание в исламе; халяль-индустрия;
Key words in Kazakh
халал; зайырлы мемлекет; ислам; исламдағы экологиялық сана; халал индустриясы;
Head of the organization Сейдуманов Серик Турарович Доктор социологических наук / профессор
Head of work Алтайқызы Айкерім Phd / нет
Native executive in charge