The object of research, development or design (in Russian) : Советское детство в Казахстане в годы войны (1941-1945 гг.)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Соғыс жылдарындағы Қазақстандағы кеңестік балалық шақ (1941-1945 жж.)

Aim of work (in Russian) : Изучение истории и повседневности советского детства в Казахстане в годы Великой Отечественной войны (1941-1945 гг.).

Aim of work (in Kazakh) : Ұлы Отан соғысы жылдарындағы (1941-1945 жж.) Қазақстандағы кеңестік балалық шақтың тарихы мен күнделікті өмірін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : В проектном исследовании применяются такие общенаучные методы, как индукция и дедукция, анализ и синтез, структурно-функциональный метод и другие. Использование специально-научных методов (историко-системный, историко-генетический, проблемно-хронологический, сравнительно-исторический, ретроспективный и др.) позволит детально рассмотреть основные проблемные вопросы истории советского военного детства Казахстана. Сравнительно-исторический метод позволит сделать сравнительный анализ по областям Казахстана по уровню жизни детей городов и сельской местности, медицинского обслуживания, вовлеченности в труд, охват ясельной помощью, школьным обучением и т.д. Благодаря историко-системному методу становится возможным сопоставить элементы различных систем детских повседневных практик. Дети, детство являются объектом изучения как историков, так и социологов, педагогов, психологов, философов, антропологов. Поэтому одним из ведущих подходов в рамках данного исследования является междисциплинарный подход. Широко применяются методы устной истории. Путем интервьюирования, анкетирования той части населения, которая в годы войны была детьми, возможно восстановление картины мира детства военных лет.

Методы исследования (на казахском) : Жобалық зерттеуде индукция және дедукция, талдау және синтез, құрылымдық-функционалдық әдіс және т.б. сияқты жалпы ғылыми әдістер қолданылады. Арнайы-ғылыми әдістерді (Тарихи-жүйелік, тарихи-генетикалық, проблемалық-хронологиялық, Салыстырмалы-тарихи, ретроспективті және т.б.) пайдалану Қазақстанның кеңестік әскери балалық шағы тарихының негізгі проблемалық мәселелерін егжей-тегжейлі қарауға мүмкіндік береді. Салыстырмалы-тарихи әдіс Қазақстанның облыстары бойынша қалалар мен ауылдық жерлердегі балалардың өмір сүру деңгейі, медициналық қызмет көрсету, еңбекке тарту, бөбекжай көмегімен, мектепте оқытумен қамту және т.б. бойынша салыстырмалы талдау жасауға мүмкіндік береді. Балалар, балалық шақ-тарихшылардың да, әлеуметтанушылардың да, педагогтардың, психологтардың, философтардың, антропологтардың зерттеу объектісі. Сондықтан осы зерттеу шеңберіндегі жетекші тәсілдердің бірі пәнаралық тәсіл болып табылады. Ауызша тарих әдістері кеңінен қолданылады. Соғыс жылдарында балалар болған халықтың бір бөлігіне сұхбат беру, сауалнама жүргізу арқылы соғыс жылдарындағы балалық шақ әлемінің суретін қалпына келтіруге болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках проекта было опубликовано ряд статей в журналах, рекомендованных КОКСНВО, в журналах ближнего зарубежья, а также ряд статей по теме исследования в материалах конференций различного уровня. Собранный, обработанный и проанализированный материал за весь период проектного исследования был обобщен в монографии "Советское детство в Казахстане в годы войны (1941-1945 гг.): история и повседневность". Материалы для научных статей, учебного пособия, монографии были собраны в архивах Республики Казахстан и Российской Федерации архивов (Центральный Государственный архив Республики Казахстан, Центральный Государственный архив научно-технической документации Республики Казахстан, Архив Президента Республики Казахстан, Российский Государственный архив социально-политической истории, Государственный архив Российской Федерации, Российской государственный архив новейшей истории и др.). Нами были изучены и проанализированы документы из фондов вышеперечисленных архивов, часть из них была в недавнем прошлом рассекречена, часть документов была впервые введена в научный оборот.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба аясында КОКСНВО ұсынған журналдарда, жақын шетел журналдарында бірқатар мақалалар, сондай-ақ әртүрлі деңгейдегі конференция материалдарында зерттеу тақырыбы бойынша бірқатар мақалалар жарияланды. Жобалық зерттеудің барлық кезеңінде жиналған, өңделген және талданған материал "соғыс жылдарындағы Қазақстандағы кеңестік балалық шақ (1941-1945 жж.): тарих және күнделікті өмір"монографиясында жинақталды. Ғылыми мақалаларға, оқу құралдарына, монографияларға арналған материалдар Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының мұрағаттарында (Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік мұрағаты, Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік ғылыми-техникалық құжаттама мұрағаты, Қазақстан Республикасы Президентінің Мұрағаты, Ресей Мемлекеттік әлеуметтік-саяси тарих мұрағаты, Ресей Федерациясының мемлекеттік мұрағаты, Ресей мемлекеттік жаңа тарих мұрағаты және т. б.). Біз жоғарыда аталған мұрағат қорларының құжаттарын зерттедік және талдадық, олардың бір бөлігі жақында құпиясыздандырылды, құжаттардың бір бөлігі алғаш рет ғылыми айналымға енгізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Социально-экономический эффект от реализации проекта достаточно высокий, поскольку гендерная проблематика на сегодняшний день является одним из приоритетных направлений как в отечественной, так и в зарубежной исторической науке. История казахстанского детства в годы войны открывает историю Великой Отечественной войны в новом ключе, освещая проблемы тылового детства, связанные с беспризорностью, безнадзорностью, детской преступностью, работой детских государственных учреждений системы Наркомздрава, Наркомпроса, Трудовых резервов, НКВД, а также пионерских и комсомольских организаций. Изучение истории и повседневности казахстанских детей в годы войны позволит избежать ошибок в отношении детей и формировании современной молодежной политики.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның іске асырудың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері өте жоғары, өйткені бүгінгі таңда гендерлік проблемалар отандық және шетелдік тарих ғылымындағы басым бағыттардың бірі болып табылады. Соғыс жылдарындағы қазақстандық балалық шақ тарихы Ұлы Отан соғысының тарихын панасыздыққа, қараусыздыққа, балалар қылмысына, Наркомсдрав жүйесінің Балалар мемлекеттік мекемелерінің, Наркомпростың, еңбек резервтерінің, НКВД-ның, сондай-ақ пионер және комсомол ұйымдарының жұмысына байланысты тылдық балалық шақ проблемаларын жария ете отырып, жаңа тұрғыда ашады. Соғыс жылдарындағы қазақстандық балалардың тарихы мен күнделікті өмірін зерделеу балаларға қатысты қателіктерден және қазіргі жастар саясатын қалыптастырудан аулақ болуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Данные, полученные в результате исследования, были внедрены в научно-образовательный процесс путем публикации научных статей по истории и повседневности детей Казахстана в годы Великой Отечественной войны. Материалы фондов архивов РК и РФ были активно использованы при написании работ по теме исследования.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде алынған деректер Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қазақстан балаларының тарихы мен күнделікті өмірі туралы ғылыми мақалалар жариялау арқылы ғылыми-білім беру процесіне енгізілді. ҚР және РФ мұрағат қорларының материалдары, сондай-ақ отандық және шетелдік авторлардың зерттеулері зерттеу тақырыбы бойынша жұмыстар жазу кезінде белсенді қолданылды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность проведенных работ по проекту может быть оценена как достаточно высокая, поскольку выполняемая работа соответствует пунктам календарного плана, осуществляется в срок и имеет подтверждающие документы.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба бойынша жүргізілген жұмыстардың тиімділігін айтарлықтай жоғары деп бағалауға болады, өйткені орындалатын жұмыс Күнтізбелік жоспардың тармақтарына сәйкес келеді, мерзімінде жүзеге асырылады және растайтын құжаттары бар.

Field of application (in Russian) : Результаты данного проекта будут иметь значимую роль для использования положительного опыта в определении детской и молодежной политики Республики Казахстан, используя положительный опыт и избегая негативной практики советского периода.

Field of application (in Kazakh) : Осы жобаның нәтижелері Қазақстан Республикасының балалар мен жастар саясатын айқындауда оң тәжірибені пайдалану, оң тәжірибені пайдалану және кеңестік кезеңнің теріс тәжірибесінен аулақ болу үшін маңызды рөл атқаратын болады.