The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются конструкционные реакторные стали 12Х18Н10Т, 08Х16Н11М3 и AISI 316 SS, облученные нейтронами в реакторе ВВР-К при 80°С до флюенсов 1016÷1018 н/см2 (˃0.1МэВ)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеулер объектісі ССР-Қ реакторында 80С температурада 1016÷1018 н/см2 (Е˃0.1МэВ) флюенстеріне дейін нейтрондармен сәулелендірілген 12Х18Н10Т, 08Х16Н11М3 және AISI 316 SS конструкциялық реакторлық болаттар болды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы — исследование влияния нейтронного облучения на релаксацию напряжений и интенсивность фазовых превращений в деформируемых сталях.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыс мақсаты: Деформацияланатын болаттардағы кернеулер релаксациясына және фазалық түрленулердің қарқындылығына нейтрондық сәулелендірудің ықпалын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Испытания на одноосное растяжение, металлографические исследования.

Методы исследования (на казахском) : Бір осьтік созылу сынақтары, металлографиялық зерттеулер.

Obtained results and novelty (in Russian) : В работе обобщены и проанализированы результаты по изучению процессов релаксации внутренних напряжений в стальных облученных нейтронами образцах после отжигов и пластического деформирования. Установлено влияние термообработки на механические и энергетические характеристики стали 12Х18Н10Т. Показано, что при облучении малыми дозами нейтронов (5·1016 ÷ 1·1018 н/см2) уменьшаются значения предела текучести, критического напряжения начала мартенситного перехода и плотности механической работы, необходимой для разрушения образцов сталей 12Х18Н10Т и AISI 316 SS. Важным фактором влияния малых доз нейтронов на свойства метастабильной реакторной стали является их воздействие на кинетику мартенситного γ→α превращения на этапах равномерной и локализованной деформации. Приведены и анализируются результаты экспериментов по определению механических свойств высокооблученных нейтронами микрообразцов стали 08Х16Н11М3, выполненных по схеме «Shear Punch». Исследованы особенности релаксации внутренних напряжений в стали 12Х18Н10Т, облученной нейтронами и подвергнутой термической обработке в интервале температур несколько большем, чем температура облучения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Күйдіру мен пластикалық деформациялаудан кейін нейтрондармен сәулелендірілген болат үлгілердегі ішкі кернеулердің релаксациясы процестерін зерделеу бойынша нәтижелер жалпыланып талданды. 12Х18Н10Т болатының механикалық және энергетикалық сипаттамаларына термоөңдеудің ықпалы анықталды. Нейтрондардың кіші дозаларымен (5*1016 ÷ 1*1018 н/см2) сәулелендіру кезінде аққыштық шегінің, мартенситтік ауысу басталуындағы сындық кернеудің және 12Х18Н10Т пен AISI 316 SS болаттарының үлгілерін бұзуға қажетті механикалық жұмыс тығыздығының мәндері кемитіндігі көрсетілді. Метатұрақты реакторлық болаттың қасиеттеріне кіші дозалы нейтрондар ықпалының маңызды факторы болып олардың бірқалыпты және шенемделген деформация кезеңдерінде мартенситтік γ→α түрлену кинетикасына әсері болып табылады. «Shear Punch» сұлбасы бойынша орындалған 08Х16Н11М3 болатының нейтрондармен жоғары сәулелендірілген микроүлгілерінің механикалық қасиеттерін анықтау бойынша эксперименттердің нәтижелері келтіріліп талданады. Нейтрондармен сәулелендірілген және сәулелендіру температурасынан біраз үлкенірек температуралар аралығында термиялық өңдеуге ұшыраған 12Х18Н10Т болатындағы ішкі кернеулер релаксациясының ерекшеліктері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По теме проекта опубликовано 6 статей, в том числе 2 статьи в журналах с ненулевым импакт – фактором.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыс бойынша 6 мақала жарияланды, оның ішінде 2 мақала нөлдік емес импакт-факторы бар журналдарда.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Нет отклонений от календарного плана. Задачи проекта на 2019 г. выполнены полностью.

Efficiency (in Kazakh) : 2019 жылға арналған жобаның мақсаттары күнтізбелік жоспарға сәйкес толықтай жүзеге асырылды.

Field of application (in Russian) : Радиационная физика твердого тела.

Field of application (in Kazakh) : Қатты заттардың радиациялық физикасы.