The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются трековые мембраны на основе полиэтилентерефталата (ПЭТФ ТМ).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері ретінде полиэтилентерефталат негізіндегі трек мембраналары (ПЭТФ ТМ) алынған.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – исследование особенностей получения стимул-чувствительных трековых мембран методом блок-сополимеризации различных мономеров для управления гидрофильно-гидрофобными свойствами и применения в сепарации водно-органических эмульсий.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты — гидрофильді-гидрофобты қасиеттерін басқару және су-органикалық эмульсияларды бөлуде қолдану үшін әртүрлі мономерлердің блок-сополимеризациясы әдісімен стимул-сезімтал тректі мембраналарды алу ерекшеліктерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: контролируемая прививочная полимеризация, ИК-Фурье спектроскопия, УФ-спектроскопия, атомно-силовая микроскопия (АСМ), сканирующая электронная микроскопия (СЭМ), энергодисперсионный анализ (ЭДА), термогравиметрический анализ (ТГА), краевой угол смачивания (КУС).

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: бақыланатын егу полимерленуі, ИҚ-Фурье спектроскопиясы, УК спектроскопиясы, атомдық күш микроскопиясы (АКС), сканерлеуші электронды микроскопия (СЭМ), энергия дисперсиялық талдау (ЭДТ), термогравиметриялық талдау (ТГТ), сулану шеткі бұрышы (СШБ).

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты и новизна: впервые разработаны методы УФ-инициируемой RAFT-сополимеризации функциональных мономеров - стирол (СТ), акриловая кислота (АК), метакриловая кислота (МАК), стеарилметакрилат (СМА) и 4-винилпиридин (4ВП) на поверхности ПЭТФ ТМ. Определены оптимальные параметры процесса, позволяющие контролировать смачиваемость мембран за счет изменения pH. Наибольший отклик КУС на изменение pH был зафиксирован для мембран, привитых СТ и 4ВП: при pH 9 — 95º, при pH 2 — 58º. Подтверждены изменения морфологии и диаметра пор мембран (СЭМ, ЭДА, АСМ). pH-чувствительные мембраны показали эффективность сепарации 90–99% в прямых и обратных водно-органических эмульсиях после 8–10 циклов использования.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер мен жаңалығы: ПЭТФ ТМ бетінде стирол (СТ), акрил қышқылы (АҚ), метакрил қышқылы (МАҚ), стеарилметакрилат (СМА) және 4-винилпиридин (4ВП) функционалды мономерлерінің УК RAFT-сополимеризация әдістері алғаш рет әзірленді. pH өзгерту арқылы мембраналардың сулану бақылауға мүмкіндік беретін процестің оңтайлы параметрлері анықталды. СШБ-ның pH өзгерісіне ең үлкен жауап реакциясы СТ және 4ВП-мен байланыстырылған мембраналар үшін тіркелді: pH 9 кезінде — 95º, pH 2 кезінде — 58º. Мембраналардың морфологиясы мен кеуектерінің диаметріндегі өзгерістер расталды (СЭМ, ЭДА, АСМ). pH-сезімтал мембраналар 8–10 қолдану циклінен кейін тура және кері су-органикалық эмульсияларда 90–99% сепарация тиімділігін көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели: разработанные стимул-чувствительные мембраны демонстрируют универсальность и высокую эффективность разделения как прямых, так и обратных водно-органических эмульсий (до 99%), а также устойчивость к загрязнению, что снижает частоту очистки и эксплуатационные затраты.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивтік және техника-экономикалық көрсеткіштер: әзірленген стимул-сезімтал мембраналар тура және кері су-органикалық эмульсияларды (99%-ға дейін) бөлу бойынша әмбебаптығы мен жоғары тиімділігін, сондай-ақ ластануға төзімділігін көрсетті, бұл тазалау жиілігін және пайдалану шығындарын азайтады.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения: не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу деңгейі: енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Эффективность: высокоэффективное разделение водно-органических эмульсий (90–99%) и противообрастающие свойства обеспечивают длительный срок службы и снижают потребность в очистке разработанных мембран.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі: су-органикалық эмульсияларды жоғары тиімді бөлу (90–99%) және ластануға қарсы қасиеттері мембраналардың ұзақ қызмет ету мерзімін қамтамасыз етеді және оларды тазалау қажеттілігін азайтады.

Field of application (in Russian) : Область применения: в научных исследованиях, связанных с мембранными технологиями и полимерной химией.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: мембраналық технологиялар және полимерлік химияға байланысты ғылыми зерттеулерде.