The object of research, development or design (in Russian) : перовскиты на основе олова

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қалайы негізіндегі перовскиттер

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: Установление режимов осаждения и соотношения реагентов для получения тонких пленок перовскитов на основе олова на гибких подложках для использования в солнечных элементах.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: Күн батареяларында қолдану үшін иілгіш төсемеде қалайы негізіндегі перовскиттердің жұқа қабықшаларын алу үшін тұндыру режимдері мен реагент қатынасын құру.

Методы исследования (на русском) : Морфология поверхности изучалась с помощью оптического микроскопа МПЭ-11 ЛОМО и сканирующего электронного микроскопа (СЭМ). Толщину подложки измеряли с помощью цифрового микрометра МСС (in-Tool). Фазовый состав изучали методом рентгеновской дифракции с помощью Rigaku MiniFlex600. Размеры кристаллитов рассчитывали по формуле Шерера. Ширину запрещенной зоны рассчитывали с использованием спектров пропускания и поглощения, которые получали с помощью однолучевого спектрофотометра UNICO VV/VIS 2800 в спектральном диапазоне 190–1100 нм.

Методы исследования (на казахском) : Беттік морфология MPE-11 LOMO оптикалық микроскоп пен сканерлеуші ​​электронды микроскоптың (SEM) көмегімен зерттелді. Субстраттың қалыңдығы MCC сандық микрометрі (in-Tool) көмегімен өлшенді. Фазалық құрамы Rigaku MiniFlex600 көмегімен рентгендік дифракция арқылы зерттелді. Кристаллит өлшемдері Шерер формуласы арқылы есептелді. Жолақ саңылауы 190–1100 нм спектрлік диапазондағы UNICO VV/VIS 2800 бір сәулелі спектрофотометрдің көмегімен алынған беру және жұту спектрлері арқылы есептелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены сплошные тонкие прозрачные пленки толщиной ~100–120 нм на гибкой прозрачной подложке из полиэтилентерефталата с помощью низкотемпературного пиролиза распыления из пленкообразующих водно-спиртовых растворов на основе SnCl4. Установлено, что при добавлении к этим растворам водного раствора аммиака вместо аморфных пленок SnO2, образующихся при 100 ◦С, образуются пленки с включением скелетных кристаллов (NH4)2[SnCl6] со структурой перовскита. Фазовый состав полученных пленок подтвержден рентгеноструктурным анализом и расчетами ширины запрещенной зоны

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қалыңдығы ~100–120 нм болатын үздіксіз жұқа мөлдір пленкалар SnCl4 негізіндегі қабық түзетін сулы-спирт ерітінділерінен төмен температуралы бүріккіш пиролизді пайдалана отырып, икемді мөлдір полиэтилентерефталат субстратында алынды. Бұл ерітінділерге аммиактың сулы ерітіндісін қосқанда 100 ◦С температурада түзілген аморфты SnO2 қабықшаларының орнына перовскит құрылымы бар қаңқалық кристалдар (NH4)2[SnCl6] қосылған қабықшалар түзілетіні анықталды. Алынған пленкалардың фазалық құрамы рентгендік дифракция және жолақ аралық есептеулер арқылы расталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Включение кристаллов (NH4)2[SnCl6] в пленку SnO2 привело к уменьшению ширины запрещенной зоны материала пленки с 4,04 до 2,64 эВ, что может оказать благоприятное влияние на дальнейшее использование этих пленок в электронных устройствах. Тонкие прозрачные пленки SnO2 с включениями кристаллов со структурой перовскита перспективны для использования в гибких солнечных элементах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : SnO2 қабықшасына (NH4)2[SnCl6] кристалдарының қосылуы пленка материалының жолақ саңылауының 4,04-тен 2,64 эВ-қа дейін төмендеуіне әкелді, бұл бұл пленкалардың электронды құрылғыларда одан әрі қолданылуына пайдалы әсер етуі мүмкін. Перовскит құрылымы бар кристалдардың қосындылары бар жұқа мөлдір SnO2 пленкалары икемді күн батареяларында пайдалану үшін перспективалы болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : изготовление опытных образцов

Level of implementation (in Kazakh) : үлгілерді дайындау

Efficiency (in Russian) : Опубликована статья в журнале Coatings (WoS Q2; Scopus 64%)

Efficiency (in Kazakh) : Coatings журналында мақала жарияланды (WoS Q2; Scopus 64%)

Field of application (in Russian) : солнечная энергетика

Field of application (in Kazakh) : күн энергиясы