Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00693 BR20280984-OT-24 0123РК01007
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 5
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 44
Total number of pages Patents Illustrations
122 0 7
Amount of funding Code of the program Table
222571400 Ф.1118 23
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Модернизационный потенциал казахского языка: инновации, тенденции и процессы
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Фазылжанова Анар Муратовна , Аманбаева Айсауле Жантемировна , Базарбаева Зейнеп Муслимовна , Жумабаева Жанара Толендиевна , Оспангазиева Назгуль Бакытовна , Кемелхан Ұлбану Ахатқызы , Жанабекова Айман Абдильдаевна , Тлегенова Гульден Бакытказыевна , Бесиров Еркин Бекжанович , Барменкулова Аида Серикхановна , Кожахметова Актоты Кожахметкызы , Нұрлан Меруерт Ерқанатқызы , Аязбаев Галымжан Маратович , Амирбекова Айгул Байдебековна , Манкеева Жамал Айткалиевна , Ғабитханұлы Қайрат , Хабиева Алмагуль Алтаевна , Талғатқызы Гулнара - , Мамырбек Гүлфар Мәжитқызы , Уәли Нұргелді , Алдаш Айманкүл , Тургинбаева Жазира Досымбековна , Ескендір Жарас Ертайұлы , Турсатаева Самал Саржанкызы , Пашан Дана Мұсабекқызы , Рысберген Қыздархан Кұрмашқызы , Садырбаева Зубайра Боранбековна , Сейтбатқал Арлен Берікұлы , Жұманқызы Алтын , Солтанбекова Альфия Абдыкеновна , Мамынова Бағдан Қатайқызы , Рамазанов Талгат Бекбулатович , Сейтбекова Айнур Аташбековна , Малбаков Мырзаберген Малбакович , Кубденова Гулжихан Байказиевна , Мурсал Айкерим - , Сейдамат Әсел Қазбекқызы , Қайрат Асау Айниязұлы , Сейілхан Сымбат Абдусаламқызы , Утебаева Эльмира Абдугалиевна , Шойбеков Рустембек Нусухабекович , Нұстаева Ардана Батырханқызы , Кулманов Сарсенбай Куантаевич , Ашимбаева Нагима Масимакунова , Рсалиева Нұрсауле Мақсұтқызы , Шуленбаев Нурлан Кунпияевич , Бисенғали Ақмарал Зинол-Ғабденқызы , Омарова Аягуль Данияровна , Маралбек Ермұхамет , Корбозова Әсем Нышанәліқызы , Исаева Гульсинай Сайлауовна , Дүйсен Қуатбек Қонысбайұлы , Пиязбаева Акмарал Бейсенкуловна , Махамбетова Айдана Мухымбайқызы , Абаева Мадина Қабылқызы , Чукаева Талшын Канаткызы , Назарова Алия Жиханшиевна , Кудеринова Куралай Бимолдиновна , Жорабай Темірлан Сейтқасымұлы ,
0
3
7
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

Выявление новых языковых тенденций и новшеств в современном казахском языке

Қазіргі қазақ тіліндегі жаңа тілдік үрдістер мен жаңартпаларды анықтау

Изучение структурно-функционального потенциала казахского языка на основе новых языковых тенденций и иноваций в эпоху глобализации.

Жаһандану дәуіріндегі жаңа үрдіс, үдеріс пен жаңартпалар негізінде қазақ тілінің құрылымдық-функционалды әлеуетін зерттеу

применялись методы лингвистического исследования и ИТ-методы: структурный метод, описательный метод, сравнительно-исторический метод, статистический метод, количественный метод, IT-методы, методы классификации, группировки, систематизации единиц языка по формальным признакам, контекстуальный, структурный, лингвостатистический анализ.

лингвистикалық зерттеу әдістері мен IT әдістер қатар қолданылды: құрылымдық әдіс, сипаттамалы әдіс, салыстырмалы-тарихи әдіс, статистикалық әдіс, сандық әдіс, IT әдістері, тіл бірліктерін формалды белгілеріне қарай таптастыру, топтастыру, жүйелеу, контекстік, құрылымдық, лингвостатистикалық талдау тәсілдері қолданылды.

Выявлены новые тенденции и процессы в фонетической системе современного казахского языка, определены новые тенденции в морфологии и синтаксисе казахского языка, признан потенциал модернизации казахской лексики. Создан «Частотный словарь казахского языка» на основе обширной, сбалансированной, современной текстовой базы (объем 30 млн. слов). Выявлены основные факторы современной языковой ситуации в Казахстане и языковые репрезентации трансформаций в правовом, экономическом сознании казахского общества, ускоряющие процесс социализации. Сайт "Ахметтану" пополнился современным контентом. Эти направления помогут сделать новые выводы, начиная со звуковой системы казахского языка и отражая изменения в общественно-социальном, историческом, национальном сознании. Изучение процессов и тенденций в фонетико-грамматической, лексико-фразеологической, терминологической, онимской, грамматологической, компьютерно-статистической, лингвосоциальной системе языка в комплексных пределах в одном хронологическом масштабе является беспрецедентным новым исследованием. По результатам исследования получены научные результаты: - 2 статей в КОКСНВО МНВО РК; - 1 статьи в в республиканских научных изданиях; - 5 статей в международных научных изданиях; - 1 научные и научно-популярные статьи, интервью в СМИ; - проведен 1 круглый стол; - организованы 3 семинара; - проведена 1 конференция.

Қазіргі қазақ тілі фонетикалық жүйесіндегі жаңа үрдістер мен үдерістер анықталды, қазақ тілінің морфологиясы мен синтаксисіндегі жаңа тенденциялар айқындалып, қазақ лексикасының жаңғыру әлеуеті таныла бастады. Ауқымды, теңгерімді, заманауи мәтіндік база негізінде (көлемі 30 млн сөзқолданыс) «Қазақ тілінің жиілік сөздігі» жасалды. Қазақстандағы қазіргі тілдік жағдаяттың негізгі факторлары мен әлеуметтену үдерісін жеделдететін, қазақ қоғамының құқықтық, экономикалық саналарындағы трансформациялардың тілдік репрезенттары анықталды. «Ахметтану» сайты заманауи контенттермен толығып, жетілді. Бұл бағыттар қазақ тілінің дыбыстық жүйесінен бастап, қоғамдық-әлеуметтік, тарихи, ұлттық санасындағы өзгерістерді картина түрінде көрсететін жаңа тұжырымдар жасауға көмектеседі. Тілдің фонетика-грамматикалық, лексика-фразеологиялық, терминологиялық, онимдік, грамматологиялық, компьютерлік-статистикалық, лингвоәлеуметтік жүйесіндегі үдерістер мен үрдістерді, жаңартпалар мен жаңғыруларды кешенді түрде бір хронологиялық шекте зерттеу бұрын-соңды болып көрмеген жаңа зертеу болып табылады. Зерттеулер нәтижесінде: - ҚР ҒЖБМ ҒЖБСҚК ұсынған ғылыми журналдарда 2 мақала; - республикалық ғылыми басылымдарда 1 мақала; - халықаралық ғылыми басылымдарда 5 мақала; - БАҚ-та 1 ғылыми және ғылыми-көпшілік мақалалар, сұхбаттар; - 1 дөңгелек үстел өткізілді; - 3 семинар ұйымдастырылды; - 1 конференция өткізілді.

Не предусмотрено

Қарастырылмаған

Не предусмотрено

Қарастырылмаған

В фундаментальном научном исследовании предполагается рассмотреть новые процессы в казахском языке по основным отраслям языка и новым направлениям языкознания. В этой связи каждая отрасль и направление имеют свою научную новизну. Количественная значимость потребителей результатов исследования также определяет практическую значимость исследования, вместе с тем результаты исследования расширяют научно-теоретическую, фактологическую базу казахской лингвистики, закладывают основу для новых изысканий и разработок, связанных с языковыми основами новых информационно-коммуникационных технологий.

Іргелі ғылыми зерттеуде қазақ тіліндегі жаңа үдерістерді тілдің негізгі салалары мен тіл білімінің жаңа бағыттары бойынша қарастыру көзделген. Осыған орай әр сала мен бағыттың өзіндік ғылыми жаңалығы бар. Зерттеу нәтижелерін тұтынушылардың сан салаға қатыстылығы зерттеудің практикалық маңыздылығын да айқындайды, сонымен бірге зерттеу нәтижелері қазақ лингвистикасының ғылыми-теориялық, фактологиялық базасын кеңейтеді, жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тілдік негіздерімен байланысты тың ізденістер мен әзірлемелерге негіз болады.

Количественная значимость потребителей результатов исследования также определяет практическую значимость исследования, вместе с тем результаты исследования расширяют научно-теоретическую, фактологическую базу казахской лингвистики, закладывают основу для новых изысканий и разработок, связанных с языковыми основами новых информационно-коммуникационных технологий.

Зерттеу нәтижелерін тұтынушылардың сан салаға қатыстылығы зерттеудің практикалық маңыздылығын да айқындайды, сонымен бірге зерттеу нәтижелері қазақ лингвистикасының ғылыми-теориялық, фактологиялық базасын кеңейтеді, жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тілдік негіздерімен байланысты тың ізденістер мен әзірлемелерге негіз болады.

UDC indices
8`81
International classifier codes
16.01.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
фонетика; морфология; словообразование; синтаксис; грамматика; ономастика; терминология; культура речи; әлеуметтік лингвистика; тіл тарихы; түркология; корпустық лингвистика; этнолингвистика;
Key words in Kazakh
фонетика; морфология; сөзжасам; синтаксис; грамматика; ономастика; терминология; сөз мәдениеті; әлеуметтік лингвистика; история языка; тюркология; корпусная лингвистика; этнолингвистика;
Head of the organization Фазылжанова Анар Муратовна кандидат филологических наук /
Head of work Фазылжанова Анар Муратовна Кандидат филологических наук / нет
Native executive in charge