The object of research, development or design (in Russian) : высокопрочные и ударопрочные углепластиковые пластины, модифицированные термопластами, пластификаторами, углеродными нанотрубками и термопластичными волокнами.

The object of research, development or design (in Kazakh) : термопластар, пластификаторлар, көміртекті нанотүтікшелер және термопластикалық талшықтарымен модификацияланған жоғары берікті және соққыға төзімді көмірпластикалық пластиналар.

Aim of work (in Russian) : Разработать отечественную технологию производства ударопрочного углепластика с прочностью на растяжение/ сжатие более 550 МПа и ударной вязкостью более 250 кДж/м2.

Aim of work (in Kazakh) : Созу мен сығу беріктігі 550 МПа жоғары және соғу тұтқырлығы 250 кДж/м2 жоғары болып келетін, соққыға төзімді отандық көмірпластигін алу технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Исследование влияния различных видов модификаторов (пластификаторы, термопласты, углеродные нанотрубки) и термопластичных волокон на прочность и ударную вязкость углепластика. Отработка технологии получения высокопрочных и ударопрочных образцов углепластика, выбор оптимальных видов модификаторов, режим их термообработки. Проведение испытаний образцов на прочность на сжатие и ударную вязкость. Определение наиболее перспективных модификаторов, позволяющих значительно повысить прочностные свойства углепластика.

Методы исследования (на казахском) : Көмірпластиктің беріктігі мен соғу тұтқырлығына әсер ететін түрлі модификатоларды (пластификаторлар, термопластар, көміртекті нанотүтішшелер мен термопластикалық талщықтар) зерттеу. Беріктігі жоғары және соққыға төзімді көмірпластик үлгілерін алу технологиясын жетілдіру, түрлі модификаторлар ішінен оңтайлысын таңдау және оларды термиялық өңдеу режимдерін анықтау. Үлгілерді сығу беріктікке және соғу тұтқырлыққа сынау. Көмірпластик қасиеттерін жоғарлататын перспективті модификаторларды анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Исследовано влияние модификаторов и комбинированного армирования термопластичными волокнами на прочность (сжатие) и ударную вязкость углепластика. Определены оптимальные составы модификаторов, способствующие увеличению прочностных характеристик композита. Прочность на сжатие немодифицированного углепластика составило 425 МПа, ударная вязкость – 192 кДж/м2. Изучено влияние пластификаторов в виде олеиновой кислоты, ТКФ на прочностные свойства углепластика. Определено, что наибольший эффект упрочнения углепластика даёт пластификатор – 10% ТКФ, прочность которого увеличивается до 510 МПа (на 17%), ударная вязкость до 224 кДж/м2 (на 14%). Изучено влияние термопластов (ПСФ, ПК, ПС, УПС) на механические свойства углепластика. Лучший результат прочности получен модификацией УПС при его содержании 15%, прочность на сжатие повысилась до 450 МПа (на 6%) , ударная вязкость до 200 кДж/м2 (на 4%). Проведены исследования по упрочнению углепластика УНТ. Прочность образца на сжатие при содержании 0,15% УНТ составило 454 МПа (упрочнение на 7%), ударной вязкости 205 кДж/м2 (упрочнение на 6%). Проведено комбинированное армирование углеродной ткани термопластичными волокнами. Выявлено, что комбинированная модификация не дает одновременного упрочнения углепластика, увеличение происходит только в случае ударной вязкости. При армировании тканью полиэстер из 9 слоев, ударостойкость возросла со 192 кДж/м2 до 230 кДж/м2 (на 20%) при снижении прочности на сжатие с 425 МПа до 318 МПа (на 33%).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Көмірпластик беріктігі (сығуға) мен соққы тұтқырлығына модификаторлар мен комбинациялық термопластикалық талшықтардың әсерін зерттеу. Композиттің беріктік сипаттамаларының артуына септігін тигізетін модификаторлардың оңтайлы құрамдары анықталды. Модификацияланбаған көмірпластик сығуға беріктігі 425 МПа, соққы тұтқырлығы 192кДж/м2 құрады. Көмірпластик беріктік қасиеттеріне олеин қышқылы мен ТКФ пластификаторларының әсері зерттелді. Көмірпластик беріктігін анағұрлым жоғарлататын пластификатор - 10% ТКФ, оның беріктігі 510 МПа (17%-ке) дейін жоғарласа, соққы тұтқырлығы 224 кДж/м2 (14%-ке) дейін жоғарлаған. Көмірпластик механикалық қасиеттеріне түрлі термопласттардың (ПСФ, ПК, ПС, соққыға берік ПС) әсерлері зерттелді. Ең жоғарғы нәтижеге 15% соққыға берік ПС модификациялау арқылы жетті, оның соғуға беріктігі 450 МПа (6%-ке) дейін көтерілсе , соққы тұтқырлығы 200 кДж/м2 (4%-ке) құрады. Көмірпластикті КНТ-мен беріктендіру зерттеулері жүргізілді. 0,15% КНТ қосылған үлгілерінің соғуға беріктігі 454 МПа (7% беріктену) өссе, соққы тұтқырлығы 205 кДж/м2 (6% беріктену) құрады. Көміртекті матаны термопластикалық талшықтармен комбинациялық нығайту жүргізілді. Көмірпластиктің комбинациялық модификациялау арқылы беріктенуі тек соққы тұтқырлығының жоғарлануы ғана болды. Көміртекті матаны 9 қабатты полиэстермен нығайтқанда, оның соққы тұтқырлығы 192 кДж/м2 -тан 230 кДж/м2 (20%-ке) дейін жоғарласа, соғуға беріктігі 425 МПа-ден 318 МПа (33%-ке) дейін төмендеген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : нет

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : нет

Efficiency (in Russian) : нет

Efficiency (in Kazakh) : нет

Field of application (in Russian) : производство комплектующих для отечественного предприятия по производству космических аппаратов, внедрение технологии в смежные области – производство самолетов, вертолетов, оборонной техники, автомобилей.

Field of application (in Kazakh) : Атқарылған жұмыстың нәтижелері аэроғарыштық техникалардың құраушы бөлшектер өндірісінде маңызды, ұшақ пен тік ұшақ, қорғаныс техникасы, машина жасауда өңдірістерін осы технологияны еңгізу.