Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00834 BR21882227-OT-24 0123РК01189
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 5
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 3 70
Total number of pages Patents Illustrations
125 0 18
Amount of funding Code of the program Table
300000000 Ф.1211 18
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
ЛИНГВИСТИЧЕСКИЕ СРЕДСТВА И РАЗРАБОТКИ МОДЕРНИЗАЦИИ ЯЗЫКОВОГО СОЗНАНИЯ В КОНТЕКСТЕ НОВОГО КАЗАХСТАНА
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Фазылжанова Анар Муратовна , Пиязбаева Акмарал Бейсенкуловна , Дүйсен Қуатбек Қонысбайұлы , Махамбетова Айдана Мухымбайқызы , Жанабекова Айман Абдильдаевна , Нұрлан Меруерт Ерқанатқызы , Бейсенхан Самал , Жумабаева Жанара Толендиевна , Каршигаева Айнур Аралбековна , Кемелхан Ұлбану Ахатқызы , Амирбекова Айгул Байдебековна , Манкеева Жамал Айткалиевна , Ғабитханұлы Қайрат , Хабиева Алмагуль Алтаевна , Мамырбек Гүлфар Мәжитқызы , Уәли Нұргелді , Алдаш Айманкүл , Амиржанова Назира Сериковна , Тургинбаева Жазира Досымбековна , Казакбаева Шахло Шавкатовна , Турсатаева Самал Саржанкызы , Кубденова Гулжихан Байказиевна , Сейдамат Әсел Қазбекқызы , Жорабай Темірлан Сейтқасымұлы , Сейілхан Сымбат Абдусаламқызы , Кулманов Сарсенбай Куантаевич , Ашимбаева Нагима Масимакунова , Рсалиева Нұрсауле Мақсұтқызы , Маралбек Ермұхамет , Кудеринова Куралай Бимолдиновна , Корбозова Әсем Нышанәліқызы , Солтанбекова Альфия Абдыкеновна , Мамынова Бағдан Қатайқызы , Рамазанов Талгат Бекбулатович , Имангазина Меруерт Ануаровна , Слямбеков Қымбат Берікұлы , Утебаева Эльмира Абдугалиевна , Шойбеков Рустембек Нусухабекович , Нұстаева Ардана Батырханқызы , Абаева Мадина Қабылқызы , Чукаева Талшын Канаткызы ,
0
2
3
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

Языковое сознание, педагогический дискурс, отраслевая терминология, образцы стиля делопроизводства, лингвострановедческий аспект казахской речи, процесс наименования, ортологические средства, казахские пословицы и фразеологии, стандарты владения государственным языком.

Тілдік сана, педагогикалық дискурс, салалық терминология, ісқағаздар стилі үлгілері, қазақ сөзінің лингвоелтанымдық аспектісі, атаулану үдерісі, ортологиялық құралдар, қазақ мақал-мәтелдері мен фразеологизмдері, мемлекеттік тілді меңгерту стандарттары.

создание лингвистических средств и разработок модернизации языкового сознания в контексте нового Казахстана

Жаңа Қазақстан контекстінде тілдік сананы жаңғыртудың лингвистикалық құралдары мен әзірлемелерін жасау

Структурный метод, описательный метод, статистический метод, корреляционный анализ, группировка, лингвостатистический, семический анализ, создание тезаурусной семантической сетки, способы создания управленческой тезаурусной базы, нахождение гипо-гиперонимических отношений слова, определение семантико-иерархических отношений слова, антонимов, омонимов, синонимов, нахождение оппозиционных отношений, дефиниция, лексикографирование метод-способы применения.

Ассоциативтік әдіс, құрылымдық әдіс, сипаттамалы әдіс, статистикалық әдіс, корреляциялық талдау, топтастыру, лингвостатистикалық, семалық талдау, тезаурустық семантикалық тор жасау, басқарыталын тезаурустық база жасау тәсілдері, сөздің гипо-гиперонимдік қатынасын табу, сөздің мағыналық-иерархиялық қатынасын, антоним, омоним, синонимдік аясын анықтау, оппозиттік қатынасын табу, дефиницалау, лексикографиялау әдіс-тәсілдері қолданылады.

- проведена объемная работа по изучению языкового сознания в психолингвистическом аспекте; - проведена работа по выявлению научных основ модернизации терминологии государственного языка в педагогическом дискурсе и разработке тезауруса терминологии современной системы образования; - проведена работа по выявлению лингвистических механизмов модернизации отраслевых терминов на национальном примере; - проведена работа по созданию формальных языковых моделей текстов стиля делопроизводства; - проведена работа по лексикографированию казахских слов в лингвострановедческом аспекте, разработке лингвострановедческого словаря; - проведена работа по изучению процесса наименования (номинативизации) государственного языка как способа обогащения словарного запаса; - проведена работа по разработке научно-теоретических основ и базы совершенствования ортологических средств Национального письма, IT-Приложения; - проведена работа по разработке культурно-мотивной лексикографии и корпусной базы казахских пословиц и фразеологизмов, IT-Приложения; - проведено социолингвистическое исследование с целью выявления носителей языка по их языково-социальному характеру; - проведена работа по совершенствованию научно-лингвистических основ разработки стандартов владения государственным языком; - 5 статей в научных изданиях, рекомендованных КОКСНВО МНВО РК; - 3 статьи и интервью в СМИ; - 1 конференция; - 1 круглый стол; - Проведено 5 научно-производственных семинара.

- тілдік сананы психолингвистикалық аспектіде зерттеуге қатысты көлемді жұмыстар жүргізілді; - мемлекеттік тілдің педагогикалық дискурстағы терминологиясын жаңғыртудың ғылыми негіздерін анықтап, қазіргі білім беру жүйесі терминологиясының тезаурусын әзірлеуге қатысты жұмыстар жүргізілді; - салалық терминдерді ұлттық үлгіде жаңғыртудың лингвистикалық тетіктерін анықтау бойынша жұмыстар жүргізілді; - ісқағаз стилі мәтіндерінің формалды тілдік модельдерін жасауға қатысты жұмыстар жүргізілді; - қазақ сөздерін лингвоелтанымдық аспектіде лексикографиялау, лингвоелтанымдық сөздік әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізілді; - мемлекеттік тілдің сөздік қорын байыту жолы ретіндегі атаулану (номинативтену) үдерісін зерттеу бойынша жұмыстар жүргізілді; - ұлттық жазудың ортологиялық құралдарын жетілдірудің ғылыми теориялық негіздері мен базасын, IT-қосымшасын жасауға қатысты жұмыстар жүргізілді; - қазақ мақал-мәтелдері мен фразеологизмдерінің мәдени-уәждік лексикографиясы мен корпустық базасын, IT-қосымшасын әзірлеуге қатысты жұмыстар жүргізілді; - тіл иелмендерін тілдік-әлеуметтік сипатына қарай таптастыру мақсатында социолингвистикалық зерттеу жүргізілді; - мемлекеттік тілді меңгерту стандарттарын жасаудың ғылыми-лингвистикалық негіздерін жетілдіру бойынша жұмыстар жүргізілді; - ҚР ҒЖБМ ҒЖБССҚК ұсынған ғылыми басылымдарда 5 мақала; - БАҚ-та 3 мақала және сұхбат; - 1 конференция; - 1 дөңгелек үстел; - 5 ғылыми-өндірістік семинар өткізілді.

не предусмотрено

қарастырылмаған

Обширный вербально-ассоциативный словарь, отражающий языковое сознание современного казахского этнокультурного сообщества, словарь и тезаурус терминологии системы образования, электронная база и it-приложение ортологических средств, позволяющих повысить уровень грамотности, it-приложение для лексикографии, включения в Национальный корпус этномаркерного содержания образной мысли и единиц национального языка; справочник, повышающий качество речи носителей языка, усовершенствованное руководство по фонетике-фонологии, лексико-грамматике, культуре слова и ортологии для лингводидактической базы по казахскому языку для иноязычной аудитории в вузе показывают высокий уровень эффективности исследования.

Қазіргі қазақ этномәдени қауымдастығының тілдік санасын көрсететін ауқымды вербалды-ассоциативтік сөздік және білім беру жүйесі терминологиясының сөздігі мен тезаурусы атаулар сөзді, қазақ жазарманының сауаттылық деңгейін арттыруға мүмкіндік беретін ортологиялық құралдардың электронды базасы мен it-қосымшасы, бейнелі ой мен ұлттық тіл бірліктерінің этномаркерлі мазмұнын лексикографиялаудың, ұлттық корпустқа енгізудің it-қосымшасы; тіл иелмендерінің сөз сапасын көтеретін анықтамалық, ЖОО-дағы өзгетілді аудиторияға арналған қазақ тілі бойынша лингводидактикалық база үшін фонетика-фонология, лексика-грамматика, сөз мәдениеті мен ортология салалары бойынша жетілдірілген нұсқаулық зерттеудің тиімділік деңгейі жоғары екенін көрсетеді.

Все научные публикации и результаты будут широко использованы в области среднего и высшего образования, бизнеса, компьютерной лингвистики, филологии, информационных технологий.

Барлық ғылыми жарияланымдар мен нәтижелер орта білім және жоғары білім беру, бизнес саласында, компьютерлік лингвистика, филология, ақпараттық технология салаларында кеңінен қолданылады.

UDC indices
8`81
International classifier codes
16.01.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ДИСКУРС; ТЕРМИНОЛОГИЧЕСКАЯ СИСТЕМА; ОТРОСЛЕВАЯ ТЕРМИНОЛОГИЯ; ТЕЗАУРУС СИСТЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ; ОФИЦИАЛЬНО-ДЕЛОВОЙ СТИЛЬ; ЯЗЫКОВАЯ МОДЕЛЬ; ЛЕКСИКОГРАФИЯ;
Key words in Kazakh
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ДИСКУРС; ТЕРМИНОЛОГИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ; САЛАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯ; БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕЗАУРУСЫ; РЕСМИ-ІСКЕРИ СТИЛЬ; ТІЛДІК МОДЕЛЬ; ЛЕКСИКОГРАФИЯ;
Head of the organization Фазылжанова Анар Муратовна Доктор филологических наук / профессор, член-корреспондент НАН РК
Head of work Фазылжанова Анар Муратовна Кандидат филологических наук / нет
Native executive in charge