The object of research, development or design (in Russian) : Проводимые горные выработки в зонах, ослабленных геологическими нарушениями, и с отклонениями от элементов залегания (по мощности, строению угле-породного массива, углу падения и гипсометрии) угольных пластов на предприятиях горной промышленности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Геологиялық бұзылулардан әлсіреген аймақтарда және тау-кен өнеркәсібі кәсіпорындарында көмір қабаттарының пайда болу элементтерінен (қуаты, көмір-жыныс массивінің құрылымы, құлау бұрышы және гипсометрия бойынша) ауытқулармен жүргізілетін тау-кен қазбалары.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологических схем по упрочнению ослабленной зоны горных пород при пересечении геологического нарушения подготовительной выработкой, обеспечивающих повышение устойчивости горных пород, окружающих выработку.

Aim of work (in Kazakh) : Қазбаны қоршап тұрған тау жыныстарының тұрақтылығын арттыруды қамтамасыз ететін дайындық қазбасымен геологиялық бұзушылықты кесіп өту кезінде тау жыныстарының әлсіреген аймағын нығайту жөніндегі технологиялық схемаларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для решении задач проекта был использован комплексный метод исследования, включающий анализ литературных источников проведения горно-подготовительных работ в сложных горно-геологических условиях; проведены теоретические исследования для разработки технологических предложений, направленные на разработку технических рекомендаций при формировании технологических схем в зоне влияния геологических нарушений; использованы методы теории вероятности, математической статистики для обоснования технологических параметров; технико-экономическая оценка эффективности технологических разработок.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның міндеттерін шешу үшін күрделі тау-кен-геологиялық жағдайларда тау-кен дайындау жұмыстарын жүргізудің әдеби көздерін талдауды қамтитын зерттеудің кешенді әдісі пайдаланылды; геологиялық бұзылулардың әсер ету аймағында технологиялық схемаларды қалыптастыру кезінде техникалық ұсыныстарды әзірлеуге бағытталған технологиялық ұсыныстарды әзірлеу үшін теориялық зерттеулер жүргізілді; технологиялық параметрлерді негіздеу үшін ықтималдық теориясының, математикалық статистиканың әдістері қолданылды; технологиялық әзірлемелердің тиімділігін техникалық-экономикалық бағалау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключатся в том, что сформировано прогрессивное технологическое решение, обеспечивающее устойчивость контура горной выработки при пересечении зоны неустойчивых пород за счет стабилизации несущего слоя пород.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы мынада: тау жыныстарының көтергіш қабатын тұрақтандыру есебінен тұрақсыз жыныстар аймағын кесіп өту кезінде тау-кен өндірісінің контурының тұрақтылығын қамтамасыз ететін прогрессивті технологиялық шешім қалыптасты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные научные результаты данного проекта заключаются в следующем: – после формирования в окрестности выработки несущей породно-анкерной конструкции шириной 2,4 м, начинается расслоение пород за ее пределами на расстоянии действия неупругих деформаций до 3,6-4,0 м, при которой породно-анкерная система не только воспринимает нагрузку от разрыхления пород в зоне разрушения, но и сдерживает развитие разрушения в сторону выработки, а также препятствует смещению пород в пределах зоны неупругих деформаций, в направлении полости выработки, что создает в массиве породно-анкерную конструкцию ограждающе – удерживающей крепи выработки с перекрытием объемом зон действия установленных через 1,0-1,5 м инъекционных анкеров; – ограждающая анкерная крепь, установленная в неустойчивую непосредственную кровлю с наклоном 60-70о к оси забоя проводимой выработки с нахлестом 1,0-1,5 м для обеспечения смещений пород кровли до 150 мм, после установки основной анкерной крепи, создает несущий ограждающий слой закрепленных пород тол

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жобаның негізгі ғылыми нәтижелері келесідей: – қазба маңында ені 2,4 м болатын тірек-анкерлік құрылымды қалыптастырғаннан кейін, тау жыныстарының бөлінуі оның шегінен тыс 3,6-4,0 м дейінгі серпімді емес деформациялардың әсер ету қашықтығында басталады, бұл кезде тау жыныстарының анкерлік жүйесі бұзылу аймағындағы тау жыныстарының қопсытуынан жүктемені қабылдап қана қоймай, сонымен қатар бұзылу дамуын өндіріске қарай тежейді, сонымен қатар тау жыныстарының серпімді емес деформация аймағы шегінде, қазба қуысы бағытындамещысуына жол бермейді, бұл массивте қоршау үшін тау жыныстарының анкерлік құрылымын жасайды – 1,0-1,5 м инъекциялық якорь арқылы орнатылған әрекет ету аймағының көлемімен жабылатын қазбаның ұстағыш бекіткіші; -негізгі якорь бекіткішін орнатқаннан кейін 150 мм-ге дейін шатыр жыныстарының жылжуын қамтамасыз ету үшін 1,0-1,5 м қабаттасып жүргізілетін қазбаның кенжар осіне 60-70о еңісі бар тұрақсыз тікелей шатырға орнатылған қоршау якорь бекіткіші үстіңгі қабаттағы деформацияланған шатыр жыныста

Level of implementation (in Russian) : Разработаны бизнес-план и технико-экономическое обоснование технологических схем проведения выработок в зоне влияния геологических нарушений.

Level of implementation (in Kazakh) : Геологиялық бұзушылықтардың әсер ету аймағында қазбаларды жүргізудің технологиялық схемаларының бизнес-жоспары мен техникалық-экономикалық негіздемесі әзірленді.

Efficiency (in Russian) : Результаты научных исследований, полученные рамках проекта, реализованы в горнотехнических условиях шахты «Абайская» Карагандинского угольного бассейна с проведением промышленного эксперимента в подземных условиях. Шахты проявили заинтересованность в сотрудничестве с кафедрой РМПИ НАО «Карагандинский технический университет имени Абылкаса Сагинова» в области совершенствования технологии, способов и средств анкерного крепления.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба шеңберінде алынған ғылыми зерттеулердің нәтижелері жерасты жағдайында өнеркәсіптік эксперимент жүргізе отырып, Қарағанды көмір бассейнінің "Абай" шахтасының тау-кен техникалық жағдайларында іске асырылды. Шахталар "Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті" КЕАҚ ПҚКӨ кафедрасымен анкерлік бекіту технологиясын, тәсілдері мен құралдарын жетілдіру саласында ынтымақтастыққа қызығушылық танытты.

Field of application (in Russian) : Горнодобывающие производства угольной отрасли с распространением полученного научно-технического потенциала на подземные горнорудные предприятия.

Field of application (in Kazakh) : Алынған ғылыми-техникалық әлеуетті жерасты тау-кен кәсіпорындарына тарата отырып, көмір саласының тау-кен өндіру өндірістері.