Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00575 AP14869110-OT-24 0122РК00309
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 2 Publications Web of science: 2 Publications Scopus: 2
Number of books Appendicies Sources
1 5 24
Total number of pages Patents Illustrations
111 0 30
Amount of funding Code of the program Table
32170003 AP14869110 10
Name of work
Повышение точности решения задач интерпретации данных геофизических исследований скважин на урановых месторождениях с помощью методов машинного обучения
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Метод, способ
Report authors
Юничева Надия Рафкатовна , Кучин Ян Игоревич , Абрамов Кирилл , Литвишко Наталья Владимировна , Muhamedijeva Jelena , Сымагулов Адилхан , Аргынбекова Алия Ораловна ,
1
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт информационных и вычислительных технологий" МОН РК
Abbreviated name of the service recipient ИИВТ
Abstract

Методы повышения точности литологической классификации и расчета фильтрационных характеристик скважин урановых месторождений на основе алгоритмов машинного обучения (МО).

Машиналық оқыту алгоритмдері негізінде уран кен орындары ұңғымаларының сүзу сипаттамаларын есептеу және литологиялық жіктеудің дәлдігін арттыру әдістері

: Разработка методов повышения точности решения задач интерпретации данных геофизических исследований скважин на урановых месторождениях с помощью машинного обучения, включая алгоритмы бустинга и глубокое обучение.

Машиналық оқыту, бустинг алгоритмдері және терең оқыту көмегімен уран кен орындарындағы ұңғымаларды геофизикалық зерттеу деректерін түсіндіру мәселелерін шешудің дәлдігін арттыру әдістерін әзірлеу.

Основным научным вопросом проекта является исследование возможности повышения точности литологической классификации и расчета фильтрационных параметров (коэффициента фильтрации) пород при добыче урана методами пластово-скважинного выщелачивания, а также оценка точности определения границ ЗПО методами машинного обучения.

Жобаның негізгі ғылыми мәселесі литологиялық классификацияның дәлдігін арттыру және уран өндіру кезінде жыныстардың сүзу параметрлерін (сүзу коэффициентін) есептеу мүмкіндігін зерттеу, сондай-ақ Машиналық оқыту әдістерімен ЗПО шекараларын анықтау дәлдігін бағалау болып табылады.

Основные результаты выполнения задач проекта: 1. Сбор и предварительная обработка данных геофизических, геохимических и гидрогеологических исследований скважин, выполненных на этапе разведки. 2. Вычислительные эксперименты с применением алгоритмов машинного обучения, изменением параметров и оценкой результатов путем расчета метрик качества. 3. Разработка методов повышения качества литологической интерпретации и расчета коэффициента фильтрации 4. Оценка точности определения границ зон пластового окисления ЗПО. Результаты являются новыми и подтверждены публикациями в журналах первого квартиля Q1.

Жоба тапсырмаларын орындаудың негізгі нәтижелері: 1. Барлау кезеңінде орындалған ұңғымалардың геофизикалық, геохимиялық және гидрогеологиялық зерттеулерінің деректерін жинау және алдын ала өңдеу. 2. Машиналық оқыту алгоритмдерін қолдану, параметрлерді өзгерту және сапа көрсеткіштерін есептеу арқылы нәтижелерді бағалау арқылы есептеу эксперименттері. 3. Литологиялық интерпретация сапасын арттыру және сүзу коэффициентін есептеу әдістерін әзірлеу 4. ЗПО қабаттарының тотығу аймақтарының шекараларын анықтау дәлдігін бағалау. Нәтижелер Жаңа болып табылады және Q1 бірінші квартил журналдарындағы басылымдармен расталады.

Экономический эффект в результате повышения точности решения задач интерпретации данных геофизических исследований скважин на урановых месторождениях с помощью методов машинного обучения, включая методы бустинга и глубокого обучения на месторождениях РК может достигать нескольких млн. долларов в год за счет уменьшения критических ошибок ведущих к потерям скважин и более точного прогнозирования объемов добычи. Достижение цели проекта и решение поставленных задач позволит внести существенный вклад в разработку приложений на базе машинного обучения в горнодобывающей промышленности.

Уран кен орындарындағы Ұңғымаларды геофизикалық зерттеу деректерін машиналық оқыту әдістерін, соның ішінде ҚР кен орындарында бустинг және терең оқыту әдістерін қолдана отырып түсіндіру міндеттерін шешудің дәлдігін арттыру нәтижесінде экономикалық тиімділік ұңғымалардың жоғалуына әкелетін сыни қателіктерді азайту және өндіру көлемін дәлірек болжау есебінен жылына бірнеше млн.долларға жетуі мүмкін. Жобаның мақсатына қол жеткізу және қойылған міндеттерді шешу тау-кен өнеркәсібінде Машиналық оқыту базасында қосымшаларды әзірлеуге елеулі үлес қосуға мүмкіндік береді.

Полученные результаты являются частью разрабатываемой информационно-аналитической системы поддержки процессов интерпретации каротажных данных урановых месторождений, применены в сфере подготовки специалистов в области прикладного машинного обучения в рамках образовательной программы "Machine Learning & Data Science" .

Алынған нәтижелер уран кен орындарының каротаждық деректерін интерпретациялау процестерін қолдаудың әзірленіп жатқан ақпараттық-талдамалық жүйесінің бөлігі болып табылады, "Machine Learning & Data Science" білім беру бағдарламасы шеңберінде қолданбалы Машиналық оқыту саласында мамандар даярлау саласында қолданылды .

Разработанные методы повышения точности литологической классификации с применением алгоритмов бустинга и глубокого обучения дают увеличение точности около 2% по сравнению с лучшими результатами модели бустинга.

Күшейту және терең оқыту алгоритмдерін қолдана отырып, литологиялық классификацияның дәлдігін жақсартудың әзірленген әдістері күшейту моделінің ең жақсы нәтижелерімен салыстырғанда шамамен 2% дәлдікті арттырады.

Целевыми потребителями результатов проекта являются подразделения "КазАтомПром", осуществляющие добычу урана и интерпретацию данных геофизических исследований, а также зарубежные организации и научные подразделения, осуществляющие подобную деятельность. Модели машинного обучения и программные приложения, выполняющие автоматическую или полуавтоматическую интерпретацию данных каротажа скважин по добыче урана найдут применение в области науки и образования.

Жоба нәтижелерінің нысаналы тұтынушылары уран өндіруді және геофизикалық зерттеулердің деректерін түсіндіруді жүзеге асыратын "Қазатомөнеркәсіп" бөлімшелері, сондай-ақ осындай қызметті жүзеге асыратын шетелдік ұйымдар мен ғылыми бөлімшелер болып табылады. Уран өндіру ұңғымаларын каротаждау деректерін автоматты немесе жартылай автоматты түрде түсіндіруді орындайтын Машиналық оқыту модельдері мен бағдарламалық қосымшалар ғылым мен білім саласында қолданылады.

UDC indices
004.8, 004.9
International classifier codes
27.47.23; 28.23.29; 28.23.37;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
глубокое обучение; машинное обучение; геофизические исследования скважин; коэффициент фильтрации; добыча урана; бустинг;
Key words in Kazakh
терең оқыту; машиналық оқыту; ұңғымаларды геофизикалық зерттеу; сүзу коэффициенті; уран өндірісі; бустинг;
Head of the organization Мутанов Галимкаир Мутанович Доктор технических наук / профессор
Head of work Юничева Надия Рафкатовна Кандидат технических наук / доцент
Native executive in charge Кучин Ян Игоревич Магистр