The object of research, development or design (in Russian) : Белок MPT64 секретируемый Mycobacterium tuberculosis и S гликопротеин SARS CoV-2 являются объектами исследования.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Mycobacterium tuberculosis бөлетін MPT64 ақуызы және SARS CoV-2 S гликопротеині зерттеу объектілері болып табылады.

Aim of work (in Russian) : В 2024 г. целью проекта являлись получение значение константы равновесия диссоциации (KD) для аптамеров и функционализация многоканального золотого электрода с трафаретной печатью (screen printed gold electrodes, SPGE) с помощью аптамеров и оптимизация параметров химии поверхности для одновременной детекции белка MPT64 и S-гликопротеина.

Aim of work (in Kazakh) : 2024 жылы жобаның мақсаты аптамерлердің диссоциация константасының (KD) мәнін алу және аптамерлерді пайдалана отырып көп арналы экранда басылған алтын электродты (screen printed gold electrodes, SPGE) функционалдықтандыру және MPT64 ақуызы мен S-гликопротеинді бір мезгілде анықтау үшін беттік химия параметрлерін оңтайландыру болды.

Методы исследования (на русском) : Электрохимическая импедансная спектроскопия (electrochemical impedance spectroscopy, EIS), поверхностно плазмонный резонанс (surface plasmon resonance, SPR).

Методы исследования (на казахском) : Электрохимиялық импеданс спектроскопиясы (electrochemical impedance spectroscopy, EIS), беттік плазмонды резонанс (surface plasmon resonance, SPR).

Obtained results and novelty (in Russian) : За отчетный период была проведена функционализация SPGE с помощью аптамеров и оптимизация параметров химии поверхности для одновременного обнаружения белка MPT64 и S-гликопротеина с использованием EIS. Ранее наша исследовательская группа отобрала и охарактеризовала аптамер (17) против Mycobacterium tuberculosis (Sypabekova et al., 2017) и охарактеризовала аптамер CoV-2-RBD 1C, отобранный Song et al. (2020). Кроме того, был добавлен еще один аптамер-1, отобранный Liu et al. (2021). Эти ДНК-аптамеры были химически модифицированы на 5' конце путем добавления тиоловой (-SH) C6-группы, спейсера 18 HEG и 5-T. В ходе этого исследования были оптимизированы различные рабочие условия аптасенсора для одновременного обнаружения белка MPT64 и S-гликопротеина с использованием EIS аптасенора и проведено исследование чувствительности. Буфер SELEX был выбран в качестве рабочего параметра из-за его статистически значимого отличия от буферов 1 мМ и 10 мМ PBS (pH 7,6). Оптимизация концентрации аптамера показала высокое связывание при 1 micromolar в буфере SELEX. Соответствующее время инкубации белка показало высокое связывание при 20 минутах инкубации. В оптимизированных условиях было проведено исследование чувствительности аптасенсора. В оптимизированных условиях предел обнаружения S-гликопротеина составил 3,39 пг/мл, тогда как предел обнаружения белка MPT-64 составил 1,684 пг/мл. Эти результаты указывают на потенциал разработанного аптасенсора для чувствительного обнаружения целевых антигенов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде, EIS технология көмегімен SPGE-ді аптамерлермен функционализациялау арқылы MPT64 ақуызын және S-гликопротеинді бір мезгілде анықтау үшін беттік химия параметрлерін оңтайландыру жүргізілді. Бұрын біздің зерттеу тобымыз туберкулез микобактериясына қарсы аптамерді (17) таңдап, сипаттады (Sypabekova et al., 2017) және Song et al. (2020) таңдаған CoV-2-RBD 1C аптамерін сипаттадық. Сонымен қатар, Liu et al. (2021) таңдаған тағы бір аптамер-1 тізбегін қостық. Бұл ДНҚ аптамерлері 5' ұшында C6 тиол (-SH) тобын, 18 HEG спасерін және 5-Т қосу арқылы химиялық түрде өзгертілді. Бұл зерттеуде EIS аптасенсор көмегімен MPT64 ақуызы мен S-гликопротеинді бір мезгілде анықтау үшін әртүрлі аптасенсордың жұмыс жағдайлары оңтайландырылды және сезімталдықты зерттеу жүргізілді. SELEX буфері 1 mM және 10 mM PBS (pH 7,6) буферлерінен статистикалық маңызды айырмашылығына байланысты жұмыс параметрі ретінде таңдалды. Аптамер концентрациясын оңтайландыру кезінде SELEX буферінде 1 micromolar жоғары байланыстыруды көрсетті. Сәйкес ақуызды инкубациялау уақыты 20 минут инкубацияда жоғары байланысуды көрсетті. Оңтайландырылған жағдайларда аптасенсордың сезімталдық зерттеу жүргізілді. Оңтайландырылған жағдайларда S-гликопротеинді анықтау шегі 3,39 пг/мл, MPT-64 ақуызы үшін анықтау шегі 1,684 пг/мл болды. Бұл нәтижелер мақсатты антигендерді сезімтал анықтау үшін әзірленген аптасенсордың әлеуетін көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Использование SPGE требует небольшого объема образца, что делает его возможным для скрининга с высокой пропускной способностью. Разработка таких комплексных, одновременных, чувствительных и быстрых инструментов обнаружения ТБ и COVID-19 в настоящее время весьма актуальна, и их доступность для медицинских работников и более широкого сообщества позволит проводить раннее выявление и лечение для улучшения результатов лечения пациентов и снижения передачи инфекции в обществе.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : SPGE пайдалану жоғары өткізу қабілеттілігін скринингке мүмкіндік береді және шағын үлгі көлемін қажет етеді. Туберкулезді және COVID-19-ды осындай жан-жақты, бір мезгілде, сезімтал және жылдам анықтау құралдарын әзірлеу қазір өте өзекті болып табылады және олардың медицина қызметкерлері мен кең қоғамдастық үшін қолжетімді болуы пациенттердің нәтижелерін жақсарту және қауымдастық арасында жұқтыруды азайту үшін, ерте анықтауға және емдеуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгіздірілмеген.

Efficiency (in Russian) : Использованные методы были эффективно подобраны для решения поставленных задач согласно проделанному литераторному обзору.

Efficiency (in Kazakh) : Қолданылған әдістер әдебиеттерге шолу бойынша тағайындалған мәселелерді шешу үшін тиімді таңдалды.

Field of application (in Russian) : молекулярная биология, биоинженерия.

Field of application (in Kazakh) : молекулярная биология, биоинженерия.