The object of research, development or design (in Russian) : В атмосфере обнаружены радиоактивные нуклиды, такие как 137Сs (техногенного происхождения), 7Be (космического происхождения), 210Pb которые образовываются на поверхности земли и поднимаются в слои атмосферы вместе с испарениями воды и ветром.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Атмосферада 137Сs (техногендік сипатта), 7Be (ғарыштық сипатта), 210Pb сияқты радиоактивті нуклидтер табылды, олар жер бетінде пайда болып, атмосфераның қабаттарына судың булануымен және желмен көтеріледі.

Aim of work (in Russian) : Провести исследования по определению активности изотопов Ве-7, Pb-210, Cs-137 и определить элементный состав в воздухе Астаны, Акмолинской области и области Абай, где расположены радиационно-опасные объекты. Разработать метод определения дозовой нагрузки на население.

Aim of work (in Kazakh) : Ве-7, Pb-210, Cs-137 изотоптарының белсенділігін анықтау бойынша зерттеулер жүргізу және радиациялық қауіпті объектілер орналасқан Астана қаласы, Ақмола облысы және Абай облысының ауасындағы элементтік құрамды анықтау. Халыққа дозалық жүктемені анықтау әдісін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Гамма-спектрометрические методы основаны на дистанционной регистрации излучения с проб, содержащих нуклиды. Наиболее просто анализ выглядит для гамма-излучателей с простым спектром, таких как Be, Pb и Cs, которые испускают гамма - излучение хорошо известных энергий. В сочетании с измерениями интенсивности излучения они могут предоставить информацию о количестве присутствующего материала. Масс-спектрометрия с индуктивно связанной плазмой (ICP-MS) сегодня является одним из наиболее универсальных методов анализа элементного состава вещества. Этот метод предназначен для анализа жидких, твердых и газообразных проб с обширным спектром применений. Использование при анализе всех выше перечисленных методик позволит составить наиболее полную картину изотопного и микроэлементного состава образцов аэрозолей отобранных в городе Астана, Акмолинской области Абай.

Методы исследования (на казахском) : Гамма-спектрометриялық әдістер нуклидтерді қамтитын үлгілердің сәулеленуін қашықтықтан тіркеуге негізделген. Ең қарапайым талдау ретінде гамма-сәулелендіргіштер үшін, мысалы, Be, Pb және Cs сияқты қарапайым спектрлері бар элементтер үшін жасалады, олар белгілі энергиядағы гамма-сәулеленуін шығарады. Сәулелену интенсивтілігін өлшеу арқылы бұл әдістер материалдың мөлшері туралы ақпарат бере алады. Индуктивті байланысқан плазмадағы масс-спектрометрия (ICP-MS) бүгінде заттың элементтік құрамын талдаудың ең әмбебап әдістерінің бірі болып табылады. Бұл әдіс сұйық, қатты және газ тәрізді үлгілерді кең ауқымды қолданыстарда талдауға арналған. Жоғарыда аталған барлық әдістерді талдауда қолдану арқылы Астана қаласы мен Ақмола облысы Абай ауданынан алынған аэрозоль үлгілерінің изотоптық және микроэлементтік құрамын неғұрлым толық зерттеуге мүмкіндік береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Подобная работа проводится впервые, на территории Республики Казахстан. Так же принимая во внимание факт низкой температуры в зимний период времени и летнего зноя, появляется уникальная возможность сравнения сезонной концентрации тех или иных веществ с учётом повышения выбросов за счет начала отопительного сезона и погодных условий. Предыдущие исследования проводились непосредственно вблизи моря или океана, данное исследование реализовывается вдали от моря, в зимнее время с большими осадками и при низкой температуре

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мұндай жұмыс Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет жүргізілуде. Сондай-ақ қыс мезгілінде төмен температура мен жаздың аптап ыстығын ескере отырып, жылыту маусымының басталуымен және ауа-райының жағдайларына байланысты заттардың маусымдық концентрациясын салыстыруға бірегей мүмкіндік пайда болады. Бұрынғы зерттеулер теңіз немесе мұхитқа жақын жерлерде жүргізілген болса, бұл зерттеу теңізден алыс жерде, қыстың қарлы кезеңінде және төмен температура жағдайында жүзеге асырылуда.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученная информация будет полезна при понимании сезонных колебаний и переносов в атмосфере других загрязняющих веществ, которые геохимически напоминают обнаруженные радионуклиды. Кроме того, эти долгосрочные данные будут служить в качестве помощи для прогнозирования климатических изменений в будущем вокруг Акмолинской области и области Абай.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған ақпарат маусымдық ауытқуларды және атмосферадағы басқа да ластаушы заттардың тасымалдануын түсінуде пайдалы болады, олар геохимиялық жағынан табылған радионуклидтерге ұқсайды. Сонымен қатар, бұл ұзақ мерзімді деректер болашақта Ақмола және Абай облыстарының айналасындағы климаттық өзгерістерді болжауға көмек ретінде қызмет етеді.

Level of implementation (in Russian) : Планируется подача заявки на патент по методике исследования, разработанной в рамках данного проекта, в казахстанское патентное бюро.

Level of implementation (in Kazakh) : Осы жоба аясында әзірленген зерттеу әдістемесін пайдалана отырып, Қазақстан патенттік ведомствосына патенттік өтінім беру жоспарлануда

Efficiency (in Russian) : Результаты исследований помогут определить уровень радиоактивного загрязнения в воздухе Астаны. В ходе выполнения проекта будут подготовлены научные кадры высшей квалификации- магистры, доктора PhD.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері Астана ауасының радиоактивті ластану деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Жобаны жүзеге асыру барысында жоғары білікті ғылыми кадрлар – магистрлер, PhD докторлары дайындалады.

Field of application (in Russian) : Полученные в ходе исследований знания предоставят данные по концентрации радионулидов Pb-210, Be-7, Cs-137 и тяжелых металлов в воздушном бассейне города Астаны и прилегающих территорий Акмолинской области и области Абай и позволит разработать рекомендации для проживающего в данном регионе населения. Также эти данные будут иметь уникальный интерес для развития науки в Казахстане, а также приведет к положительному социальному и экономическому эффекту.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу барысында алынған білімдер Астана қаласы мен оған іргелес жатқан Ақмола және Абай облыстарының әуе бассейндеріндегі Pb-210, Be-7, Cs-137 радионуклидтері мен ауыр металдардың концентрациясы туралы мәліметтер береді және осы аймақта тұратын халыққа арналған ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл деректер Қазақстандағы ғылымның дамуына ерекше қызығушылық тудырып, әлеуметтік және экономикалық жағынан оң әсерге әкеледі.