The object of research, development or design (in Russian) : Культуры микроводорослей и цианобактерий, выделенные из сточных вод Республики Казахстан, загрязненных нефтью и нефтепродуктами.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Мұнай өнімдерімен ластанған Қазақстан Республикасының сарқынды суларынан бөлінген микробалдырлар мен цианобактериялар дақылдары.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии биоремедиации сточных вод нефтепродуктами на основе альго-цианобактериального консорциума и изучение их биотехнологического потенциала для применения в производстве биотоплива.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты - альго-цианобактериялық консорциумы негізінде ағынды суларды мұнай өнімдерінен биоремедиациялаудың потенциалды технологиясын өңдеу және оларды биоотын өндірісінде пайдаланудың биотехнологиялық потенциалын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Микробиологические (Отбор и подготовка проб, культивирование, выделение альгологически и бактериологически чистых штаммов микроорганизмов), микроскопические (световая), физиологические и биохимические тесты (оценка условий культивирования).

Методы исследования (на казахском) : Микробиологиялық (сынамаларды іріктеу және дайындау, өсіру, микроорганизмдердің алгологиялық және бактериологиялық таза штаммдарын бөліп алу), микроскопиялық (жарық микроскобы), физиологиялық және биохимиялық әдістер (өсіру жағдайларын бағалау).

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучен видовой состав сточных вод Атырауского нефтеперерабатывающего завода и СП САСРІ BITUM ТОО (г. Актау), загрязненных нефтью и нефтепродуктами. Среди выделенных 25 культур фототрофных микроорганизмов были отобраны наиболее активные для биоремедиации виды: Navicula sp., Scenedesmus acutus, Parachlorella sp., Chlamydomonas sp., Anabaena sp., Nostoc sp. и Phormidium sp. В ходе исследования изучались биоселективные свойства и термотолерантность фототрофных микроорганизмов, включая микроводоросли и цианобактерии, для биоремедиации нефтезагрязненных вод. Оптическая плотность цианобактерий Anabaena sp., Nostoc sp. и Phormidium sp. при биоремедиации сырой нефти в концентрациях 5, 10 и 15 мг/л показала наибольший рост при 5 мг/л. Максимальная сухая биомасса была также достигнута при этой концентрации, с увеличением на 0,08 г/л по сравнению с контрольным образцом. Микроводоросли, такие как Navicula sp., Parachlorella sp., Scenedesmus acutus и Chlamydomonas sp., продемонстрировали еще более высокие показатели, подтверждая свою гибкость в использовании углеводородов. Важные результаты включают значительное уменьшение нефтяной пленки к 14-му дню эксперимента, а также оптимальные условия роста при рН 6-7 и температуре 24-32°С, что подтверждает потенциал данных микроорганизмов для эффективной биоремедиации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мұнай және мұнай өнімдерімен ластанған Атырау мұнай өңдеу зауыты мен ЖШС (Ақтау қ.) САСРІІ BITUM БК сарқынды суларының түрлік құрамы зерттелді. Фототрофты микроорганизмдердің 25 культурасы арасында биоремедиация үшін ең белсенді түрлер таңдалды: Navicula sp., Scenedesmus acutus, Parachlorella sp., Chlamydomonas sp., Anabaena sp., Nostoc sp. және Phormidium sp. Зерттеу барысында мұнаймен ластанған суларды биоремедиациялау үшін фототрофты микроорганизмдердің, соның ішінде микробалдырлар мен цианобактериялардың биоселективті қасиеттері мен термотолеранттылығын анықталды. Anabaena sp., Nostoc sp. және Phormidium sp. цианобактерияларының 5, 10 және 15 мг / л концентрациясындағы шикі мұнайдың биоремедиациясында 5 мг/л-де оптикалық тығыздығы ең жоғары болып, қарқынды өсу байқалды. Максималды құрғақ биомассаның жинақталуына да осы концентрацияда қол жеткізілді, оның көрсеткіші бақылау үлгісімен салыстырғанда 0,08 г/л-ге өсті. Navicula sp., Parachlorella sp., Scenedesmus acutus және Chlamydomonas sp. сияқты микробалдырлар көмірсутектерді пайдаланудағы белсенділігін растай отырып, одан да жоғары көрсеткіштерді көрсетті. Маңызды нәтижелерге эксперименттің 14-ші күніне дейін мұнай пленкасының айтарлықтай төмендеуі, сонымен қатар берілген культуралардың рН 6-7 көрсеткішінде және 24-32°C температурада оңтайлы өсуін атап өтуге болады. Себебі бұл алынған нәтижелер осы микроорганизмдердің тиімді биоремедиация жүргізудегі потенциалын растайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Отобранные культуры фототрофных микроорганизмов, обладающих эффективностью и устойчивостью к нефти и нефтепродуктам возможно использовать для биоремедиации нефтезагрязненных водных экосистем Республики Казахстан. Результаты проведенных исследований могут поступать основой для формирования базы данных отечественных фототрофных микроорганизмов (микроводорослей и цианобактерий), обладающих активностью в биодеградации нефти и нефтепродуктов, для последующего использования в биоремедиации загрязненных экосистем.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мұнай мен мұнай өнімдеріне төзімділігі мен тиімділігі бар фототрофты микроорганизмдердің іріктелген дақылдарын Қазақстан Республикасының мұнаймен ластанған су экожүйелерін биоремедиациялау үшін пайдалануға болады. Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері ластанған экожүйелерді биоремедиациялауда кейіннен пайдалану үшін мұнай мен мұнай өнімдерін биодеградациялауда белсенділігі бар отандық фототрофты микроорганизмдердің (микробалдырлар мен цианобактериялар) дерекқорын қалыптастыру үшін негіз бола алады.

Level of implementation (in Russian) : Выделены культуры микроводорослей и цианобактерий, обладающие способностью к биодеградации нефти и нефтепродуктов, для применения в различных направлениях экологической биотехнологии. Все выделенные активных культур микроводорослей и цианобактерий будут пополнять в Коллекцию фототрофных микроорганизмов КазНУ имени аль-Фараби. Также будут разработаны паспорта выделенных культур на основе полученных результатов в ходе исследования их морфолого-культуральных и физиологических свойств.

Level of implementation (in Kazakh) : Экологиялық биотехнологияның әртүрлі бағыттарында қолдану үшін мұнай мен мұнай өнімдерін биодеградациялау қабілеті бар микробалдырлар мен цианобактериялар дақылдары бөлініп алынды. Барлық бөлінген микробалдырлар мен цианобактериялардың белсенді дақылдары әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың фототрофты микроорганизмдер жинағын толықтыратын болады. Сондай-ақ олардың морфологиялық-дақылдық және физиологиялық қасиеттерін зерттеу барысында алынған нәтижелер негізінде бөлінген дақылдардың паспорттары әзірленетін болады.

Efficiency (in Russian) : Изучение биотехнологического потенциала микроводорослей и цианобактерий для биодеградации нефти и нефтепродуктов способствует созданию эффективных методов улучшения качества водных экосистем.

Efficiency (in Kazakh) : Мұнай мен мұнай өнімдерін биодеградациялау үшін микробалдырлар мен цианобактериялардың биотехнологиялық потенциалын зерттеу су экожүйелерінің сапасын жақсартудың тиімді әдістерін жасауға ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Природопользование и охрана окружающей среды 2.Биотехнология 3. Биоэнергетика

Field of application (in Kazakh) : 1. Биотехнология 2. Биоэнергетика 3. Табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау