The object of research, development or design (in Russian) : Комплексы, методы и технологии экологического мониторинга городской агломерации, в том числе, на базе беспилотных авиационных технологий

The object of research, development or design (in Kazakh) : Деректерді интеллектуалды өңдеуді пайдалана отырып, ұшқышсыз ұшу аппараттары арқылы қалалық ортаның экологиялық мониторингі

Aim of work (in Russian) : Создание комплекса экологического сопровождения городской среды на базе БПЛА, который способен в полуавтоматическом режиме выявлять воздушные, водные загрязнения, шум, оценивать уровень трафика, выявлять места повышенного расхода тепловой энергии и картировать полученные данные

Aim of work (in Kazakh) : Жартылай автоматты режимде ауаның, судың ластануын, шуды анықтауға, трафик деңгейін бағалауға, жылу энергиясының жоғары тұтыну орындарын анықтауға және алынған деректерді картаға түсіруге қабілетті ұшқышсыз ұшу аппараттары базасында қалалық ортаны экологиялық сүйемелдеу кешенін құру

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: анализ научных источников, вычислительные эксперименты, моделирование и прототипирование компонентов программной системы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: ғылыми дереккөздерді талдау, есептеу эксперименттері, бағдарлама жүйесінің құрамдас бөліктерін үлгілеу және прототиптеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : за 2024 год: Прототипы аппаратных частей беспилотного летательного комплекса; Модели и алгоритмы планирования полетов беспилотного летательного комплекса; Комплекты бортовых навесных систем для решения задач экологического мониторинга в пределах городской агломерации; Размеченные наборы данных, собранные в пределах городской агломерации для настройки моделей машинного обучения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2024 жылға: ұшқышсыз ұшу жүйесінің аппараттық бөліктерінің тәжірибелік үлгілері; Ұшқышсыз ұшу аппаратының ұшуын жоспарлау үлгілері мен алгоритмдері; қалалық агломерация шегінде қоршаған ортаны бақылау мәселелерін шешуге арналған борттық жүйелердің жинақтары; Машиналық оқыту үлгілерін баптау үшін елордада жиналған таңбаланған деректер жиыны.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Применение беспилотных технологий в сочетании с методами искусственного интеллекта для задач экологического мониторинга вызвано значительными экономическими потерями и угрозой здоровью населения. Загрязненный воздух увеличивает расходы на здравоохранение в Казахстане примерно на 1 млрд долларов в год. Ожидается, что использование БПЛА позволит ужесточить контроль экологических нарушений. При возможном сокращении числа нарушений экологии Это позволит сократить затраты на выплаты за выбросы в окружающую среду на 34 087 млн. тенге в год. А за счет понижения уровня PM10 и PM2.5 на 1 микрограмм ежегодная экономия в сфере здравоохранения может составить 21 973 млн. тенге (56,7 млн. долл. США). Программа будет также способствовать повышению уровня научной компетенции и формированию научно-технического направления, связанного с применением экологических БПЛА и методов интеллектуальной обработки данных. Полученные результаты будут использованы для повышения качества преподавания дисциплин Машинное обучение, Глубокое обучение, Искусственный интеллект в ВУЗах Казахстана.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экологиялық мониторинг тапсырмаларын орындау үшін ұшқышсыз технологияларды жасанды интеллект әдістерімен үйлестіре пайдалану айтарлықтай экономикалық шығындар мен халықтың денсаулығына қауіп төндіру мәселелерінен туындайды. Ластанған ауа Қазақстандағы денсаулық сақтау шығындарын жылына шамамен 1 миллиард долларға арттырады. Ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдалану экологиялық бұзушылықтар санын азайту мүмкіндігін бере отыра экологиялық бұзушылықтарды бақылауды күшейтуге мүмкіндік береді деп күтілуде. Бұл қоршаған ортаға эмиссиялар үшін төлемдердің құнын жылына 34 087 миллион теңгеге қысқартуға мүмкіндік береді. Ал PM10 және PM2.5 деңгейін 1 микрограмға төмендету арқылы денсаулық сақтау саласындағы жыл сайынғы үнемдеу 21 973 миллион теңгені (56,7 миллион АҚШ доллары) құрауы мүмкін. Сондай-ақ бағдарлама ғылыми құзыреттілік деңгейін арттыруға және экологиялық ұшқышсыз ұшу аппараттарын және деректерді интеллектуалды өңдеу әдістерін пайдалануға байланысты ғылыми-техникалық бағыттарды қалыптастыруға ықпал етеді. Алынған нәтижелер Қазақстан университеттерінде Machine Learning, Deep Learning, Artificial Intelligence пәндерін оқыту сапасын арттыру үшін пайдаланылады.

Level of implementation (in Russian) : Нет

Level of implementation (in Kazakh) : Жоқ

Efficiency (in Russian) : Выполненные работы стратегически актуальны и имеют высокое научно-практическое значение. Все проведенные мероприятия соответствуют запланированным календарным планом Договора на 2024 год. Цель, поставленная на 2024 год достигнута, задачи решены в полном объеме. Качество проведенных работ и достоверность полученных результатов – высокое.

Efficiency (in Kazakh) : Орындалған жұмыс стратегиялық маңызды және жоғары ғылыми және практикалық құндылыққа ие. Барлық өткізілген іс-шаралар Шарттың 2024 жылға арналған жоспарланған күнтізбелік жоспарына сәйкес келеді. 2024 жылға қойылған мақсат орындалды, міндеттер толығымен шешілді. Орындалған жұмыстардың сапасы мен алынған нәтижелердің сенімділігі жоғары.

Field of application (in Russian) : Экологический мониторинг городской среды с помощью БПЛА с применением интеллектуальной обработки данных

Field of application (in Kazakh) : Қалалық агломерациялардың, оның ішінде ұшқышсыз ұшу технологияларына негізделген экологиялық мониторинг кешендері, әдістері мен технологиялары