The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является внешняя экономическая и торговая политика стран, международные санкции и экономика Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеудің нысаны елдердің сыртқы экономикалық және сауда саясаты, халықаралық санкциялар және Қазақстан экономикасы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью данного междисциплинарного проекта является провести оценку влияния санкций в отношении России и других связанных с конфликтом мер на экономику Казахстана с применением сценарного анализа с учетом членства РК в региональных организациях и разработать рекомендации по снижению рисков для отечественных компаний. Исследование отвечает на вопрос: Как санкции в отношении Российской Федерации повлияли на экономику Казахстана и как можно минимизировать риски при различных сценариях?

Aim of work (in Kazakh) : Осы пәнаралық жобаның мақсаты - Ресейге және қақтығыспен байланысты басқа да шараларға қарсы салынған санкциялардың Қазақстан экономикасына әсерін ЕАЭО-ға мүше болуын ескере отырып, сценарийлік талдау арқылы бағалап, отандық компаниялар үшін тәуекелдерді азайту бойынша ұсыныстар әзірлеу. Зерттеу мына сұраққа жауап береді: Ресей Федерациясына қарсы салынған санкциялар Қазақстан экономикасына қалай әсер етті және түрлі сценарийлер кезінде тәуекелдерді қалай азайтуға болады?

Методы исследования (на русском) : В проекте использовались методы анализа документов, систематического обзора литературы и изучения нормативно-правовой базы в рамках ЕАЭС. Исследование охватывало международную торговлю, техническое регулирование, миграцию, риски реэкспорта и логистические проблемы. Данные о внешней торговле получены из Trademap, информация о санкциях — с веб-сайтов Европейской комиссии и правительства США. Макроэкономические показатели взяты из Национального банка Казахстана, а данные по миграции и предпринимательской деятельности — с сайта Бюро национальной статистики Казахстана.

Методы исследования (на казахском) : Жоба барысында құжаттарды талдау, әдебиеттердің жүйелі шолуы және ЕАЭО шеңберінде нормативтік-құқықтық базаны зерттеу әдістері қолданылды. Зерттеу халықаралық сауда, техникалық реттеу, көші-қон, реэкспорт тәуекелдері және логистикалық мәселелерді қамтыды. Сыртқы сауда туралы деректер Trademap-тен алынды, санкциялар туралы ақпарат - Еуропалық комиссия мен АҚШ үкіметінің веб-сайттарынан. Макроэкономикалық көрсеткіштер Қазақстан Ұлттық Банкінен, көші-қон және кәсіпкерлік қызмет туралы деректер - Қазақстанның Ұлттық статистика бюросының веб-сайтынан алынды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований выявлено, санкции не оказали значительного влияния на объемы внешней торговли и соответственно на рост экономики Казахстана. Но при были затронуты некоторые сектора экономики, такие как сельское хозяйство, которое пострадало от снижения цен на продукцию с одновременным ростом цен на технику. Произошел также рост числа предприятий в сфере ИТ и логистики в виду релокации компаний из России и роста спроса на транспортные услуги. Также снизились объемы импорта из России с заметным повышением импорта из Китая в 2022 и 2023 годах. При сценарии продолжительного конфликта между Россией и Украиной и эскалации санкционного режима нивелируются выгоды от Евразийского экономического союза для Казахстана в плане использования транзитного потенциала. Возникает необходимость в диверсификации транспортных маршрутов и дополнительных инвестиций в новые проекты. Результаты исследований опубликованы в Journal of Economic Integration, в журналах рекомендованных КОКНВО и представлены на конференциях, семинарах. Новизна исследования заключается в изучении влияния санкций на государства, состоящие в региональном объединений с подсанкционной страной и во вкладе в научную литературу по роли региональных организаций в снижении эффекта от санкций (sanction-busting).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, санкциялар Қазақстанның сыртқы сауда көлеміне және сәйкесінше экономикалық өсуіне айтарлықтай әсер еткен жоқ. Алайда кейбір экономикалық секторларға, мысалы, ауыл шаруашылығына әсер етті: өнім бағасының төмендеуі мен техника бағасының өсуі байқалды. Сондай-ақ Ресейден компаниялардың көшуіне және көлік қызметтеріне сұраныстың артуына байланысты IT және логистика салаларындағы кәсіпорындардың саны артты. 2022 және 2023 жылдары Ресейден импорт көлемі азайып, Қытайдан импорт көлемі айтарлықтай өсті. Ресей мен Украина арасындағы қақтығыстың ұзаққа созылуы және санкция режимінің күшеюі жағдайында Еуразиялық экономикалық одақтың Қазақстан үшін транзиттік әлеуетті пайдалану тұрғысындағы артықшылықтары азаяды. Көлік бағыттарын әртараптандыру және жаңа жобаларға қосымша инвестициялар қажеттілігі туындайды. Зерттеу нәтижелері Journal of Economic Integration журналында, КОКНВО ұсынған журналдарда жарияланды және конференцияларда, семинарларда ұсынылды. Зерттеудің жаңалығы санкцияларға ұшыраған елмен аймақтық бірлестікте орналасқан мемлекеттерге санкциялардың әсерін зерттеуде және санкциялардың әсерін азайтуда аймақтық ұйымдардың рөлі туралы ғылыми әдебиетке үлес қосудан тұрады (sanction-busting).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В рамках проекта были проведены тренинги и опубликованы рекомендации для отечественных предприятий для минимизации рисков вторичных санкций на сайте проекта. После завершения проекта все документы, полезные ресурсы и записи тренингов будут доступны на сайте обновляемом sanctions.kz для увеличения социально-экономического эффекта от исследования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба аясында отандық кәсіпорындарға қосалқы санкциялар тәуекелін азайту үшін тренингтер өткізіліп, ұсыныстар жобаның веб-сайтында жарияланды. Жоба аяқталғаннан кейін барлық құжаттар, пайдалы ресурстар мен тренинг жазбалары зерттеудің әлеуметтік-экономикалық әсерін арттыру үшін жаңартылатын sanctions.kz сайтында қолжетімді болады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : еңгізілмеген

Efficiency (in Russian) : В рамках проекта были проведены тренинги и опубликованы рекомендации для отечественных предприятий для минимизации рисков вторичных санкций на сайте проекта. После завершения проекта все документы, полезные ресурсы и записи тренингов будут доступны на сайте обновляемом sanctions.kz для увеличения социально-экономического эффекта от исследования.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба аясында отандық кәсіпорындар үшін жобаның веб-сайтында қайталама санкциялардың тәуекелдерін азайту бойынша тренингтер өткізіліп, ұсыныстар жарияланды. Жоба аяқталғаннан кейін зерттеудің әлеуметтік-экономикалық тиімділігін арттыру үшін барлық құжаттар, пайдалы ресурстар мен оқу жазбалары жаңартылған sanctions.kz сайтында қолжетімді болады.

Field of application (in Russian) : Результаты проекта могут применяться в принятии решений по внешней экономической и торговой политике, политике безопасности, а также предприятиями различных форм собственности для минимизации рисков от санкций.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері сыртқы экономикалық және сауда саясаты, қауіпсіздік саясаты бойынша шешімдер қабылдауда, сондай-ақ түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың санкциялардан туындайтын тәуекелдерді азайту үшін қолданылуы мүмкін.