The object of research, development or design (in Russian) : Грозовая активность в Республике Казахстан. Электромагнитные сигналы от разрядов молний в атмосфере Земли.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасындағы найзағай белсенділігі. Жердің атмосферасындағы найзағай разрядынан электромагниттік сигналдар.

Aim of work (in Russian) : Разработка программно-математическое обеспечение сбора, накопления и обработки информации о грозах, необходимой для исследования атмосферно-литосферных связей. Создание банка данных электромагнитных возмущений и грозовой активности по данным региональной и глобальных сетей грозопеленгации.

Aim of work (in Kazakh) : Атмосфералық-литосфералық байланыстарды зерттеу үшін қажетті найзағай туралы ақпаратты жинау, жинақтау және өңдеудің бағдарламалы-математикалық қамтамасыз етуді әзірлеу. Найзағай пеленгация аумақтық және ғаламдық тораптарының деректері бойынша электрмагнитті ауытқулар мен найзағай белсенділігінің деректерінің банкін құру.

Методы исследования (на русском) : Использование приборов, позволяющих регистрировать возмущения электромагнитного поля, связанные с грозовой активностью. Технологии регистрации молниевого разряда, основанные на фундаментальных представлениях о распространении электромагнитного импульса грозового разряда в атмосфере Земли.

Методы исследования (на казахском) : Найзағай белсенділігімен байланысты электромагниттік өрістің ауытқуын тіркеу мүмкіндігін беретін құрылғылар қолданылады. Найзағай разрядттарын тіркеу технологиялары Жердің атмосферасындағы найзағай разрядының электрмагниттік импульсінің таралуы туралы негізгі ұғымдарына негізделген.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы - выполнена программная реализация алгоритмов для исследования литосферно- атмосферных связей по данным региональной и глобальных сетей в части сбора, накопления и обработки информации о грозах. Реализованы скрипты для сбора и обработки информации с казахстанской сети грозопеленгации KLDN, сети WWLLN (Worldwide Lightning Location Network, USA) и сети Blitzortung.org (Germany). Новизна – научная новизна и значимость проекта состоит в том, что впервые в Казахстане комплексно решается задача по сбору, накоплению и обработке результатов грозовой активности в Казахстане. Разработаны новые математические подходы к определению местоположения молний методом триангуляции. Разработаны методы и алгоритмы обработки грозовой информации для научных исследований и решения прикладных задач.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері: Найзағай туралы ақпаратты жинауға, жинақтауға және өңдеуге аумақтық және ғаламдық тораптарының деректері бойынша литосфера-атмосфералық байланыстарды зерттеуге арналған алгоритмдердің бағдарламалық қамтамасыздандыруы жүзеге асырылды. Қазақстандық KLDN найзағай пеленгілеу желісінен, WWLLN (Worldwide Lightning Location Network, USA) желісінен және Blitzortung.org (Germany) желісінен ақпарат жинау және өңдеу үшін скриптар дайындалды. Жаңалығы: Жобаның ғылыми жаңалығы мен маңыздылығы Қазақстанда тұңғыш рет Қазақстандағы найзағай белсенділігінің нәтижелерін жинау, жинақтау және өңдеу міндеті кешенді шешілуде. Триангуляция әдісімен найзағайдың орналасуын анықтауға арналған жаңа математикалық тәсілдер әзірленді. Ғылыми зерттеулер және қолданбалы міндеттерді шешу үшін найзағай туралы ақпаратты өңдеу әдістері мен алгоритмдері әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Данные о грозовой активности необходимы для метеорологических служб, предупреждения природных чрезвычайных ситуаций, снижения риска стихийных бедствий, мониторинга засухи и паводков, продовольственной безопасности для сельского хозяйства, энергетической безопасности для гидроэнергетики и стабильности работы электрических сетей, для промышленных предприятий нефтегазовой и горнодобывающих отраслей, для авиации с целью обеспечения безопасности полетов.

Field of application (in Kazakh) : Найзағай белсенділігі туралы деректер табиғи апаттардың алдын алу, апаттар қаупін азайту метеорологиялық қызметтерге, құрғақшылық пен су тасқыны мониторингі, ауыл шаруашылығы үшін азық-түлік қауіпсіздігі, гидроэнергетика үшін энергетикалық қауіпсіздік және электр желілерінің тұрақтылығы, мұнай-газ және тау-кен өнеркәсібіндегі өнеркәсіптік кәсіпорындар, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында авиация үшін қажет.