The object of research, development or design (in Russian) : Экономика Республики Казахстан

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының экономикасы

Aim of work (in Russian) : Цель программы (2023-2025 гг.) – разработка новых подходов к трансформации распределительных отношений в области доходов населения, совершенствование механизмов их формирования и распределения в интересах повышения благосостояния и сглаживания социального неравенства в казахстанском обществе. Цель основного теоретико-аналитического этапа (2024 г.) заключается в систематизации теоретических и методологических основ распределительных отношений, проведении анализа и оценки уровня жизни, социальной стратификации и доходов населения в Казахстане, выявлении региональных и отраслевых дисбалансов в уровне оплаты труда, а также в обосновании финансово-экономических и институционально-правовых механизмов распределения доходов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты (2023-2025 жж.) – халықтың табыстары саласындағы бөлу қатынастарын трансформациялаудың жаңа тәсілдерін әзірлеу, олардың әл-ауқатын арттыру және қазақстандық қоғамдағы әлеуметтік теңсіздікті төмендету мүддесінде оларды қалыптастыру және бөлу тетіктерін жетілдіру. Негізгі теориялық-аналитикалық кезеңнің (2024 ж.) мақсаты – бөлу қатынастарының теориялық және әдістемелік негіздерін жүйелеу, Қазақстандағы халықтың өмір сүру деңгейін, әлеуметтік стратификациясын және табысын талдау және бағалау, деңгейдегі аймақтық және салалық теңгерімсіздіктерді анықтау, сондай-ақ табыстарды бөлудің қаржылық-экономикалық және институционалдық-құқықтық механизмдерін негіздеу.

Методы исследования (на русском) : Общенаучные методы познания: анализ, синтез, аналогия, сравнение, обобщение, систематизация, классификация, а также специальные методы исследования: наблюдение, социологическое обследование, глубинное интервью, факторный анализ, экономико-статистический анализ, корреляционный анализ, регрессионный анализ, экспертная оценка и др.

Методы исследования (на казахском) : Танымның жалпы ғылыми әдістері: талдау, синтез, аналогия, салыстыру, жинақтау, жүйелеу, жіктеу, сонымен қатар арнайы зерттеу әдістері: бақылау, социологиялық сауалнама, тереңдетілген сұхбат, факторлық талдау, экономикалық-статистикалық талдау, корреляциялық талдау, регрессиялық талдау, сараптамалық бағалау және т.б.

Obtained results and novelty (in Russian) : (1) разработаны теоретико-методологические подходы в области распределительных отношений, исследованы отношения собственности и их роль в трансформации и деформации распределительных отношений и неравенства, определена взаимосвязь и динамика экономического роста и неравенства в Казахстане; (2) разработаны методические подходы к оценке бедности, проанализированы условия формирования денежных доходов и расходов, структуры потребления населения, оценена стратификация казахстанского общества, выявлена взаимосвязь бедности и дефицита денежных доходов населения Казахстана; (3) выявлены факторы структурно-отраслевой дифференциации и региональных дисбалансов в оплате труда, скрытые формы неравенства в сфере труда и занятости, разработаны предложения по совершенствованию системы оплаты труда в разрезе отраслей и регионов Казахстана, определены отраслевые и региональные, социальные факторы, условия и направления исключения гендерной дискриминации в области труда, занятости; (4) рассмотрены финансовые механизмы и формы распределения доходов. Научная новизна состоит в разработке теоретико-методологических подходов к модернизации системы распределительных отношений в контексте повышения доходов населения и снижения неравенства в Казахстане.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : (1) Қазақстандағы бөлу қатынастары саласында теориялық-әдіснамалық тәсілдер әзірленді, меншік қатынастары және олардың бөлу қатынастары мен теңсіздікті трансформациялау және деформациялаудағы рөлі зерттелді, экономикалық өсу мен теңсіздіктің өзара байланысы мен динамикасы анықталды; (2) кедейлікті бағалаудың әдістемелік тәсілдері әзірленді, халықтың ақшалай табыстары мен шығындарын қалыптастыру жағдайлары, тұтыну құрылымы талданды, қазақстандық қоғамның стратификациясы бағаланды, кедейлік пен Қазақстан халқының ақшалай табыстары тапшылығының өзара байланысы анықталды; (3) құрылымдық-салалық саралау және еңбекке ақы төлеудегі өңірлік теңгерімсіздік факторлары, еңбек және жұмыспен қамту саласындағы теңсіздіктің жасырын нысандары анықталды, Қазақстанның салалары мен өңірлері бөлінісінде еңбекке ақы төлеу жүйесін жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірленді, еңбек, жұмыспен қамту саласындағы гендерлік кемсітушілікті жоюдың салалық және өңірлік, әлеуметтік факторлары, шарттары мен бағыттары айқындалды; (4) табыстарды бөлудің қаржылық механизмдері мен нысандары қарастырылды. Ғылыми жаңашылдық халықтың табысын арттыру және Қазақстандағы теңсіздікті төмендету контекстінде бөлу қатынастары жүйесін жаңғыртуға арналған теориялық-әдіснамалық тәсілдерді әзірлеуден тұрады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Опубликовано и принято к публикации в 2024 году 19 работ, в том числе: 3 статьи в базе цитирования Scopus; 8 статей в журналах, рекомендованных КОКНВО для публикации основных результатов исследований; 8 докладов в сборниках международных научно-практических конференций. Получено свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом № 50709 от 23.10.2024 г.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2024 жылы 19 жұмыс жарияланды және жариялауға қабылданды, оның ішінде: Scopus дәйексөздер базасында 3 мақала; зерттеулердің негізгі нәтижелерін жариялау үшін ҒЖБССҚЕК ұсынған журналдарда 8 мақала; халықаралық ғылыми-практикалық конференциялар жинақтарында 8 баяндама. Авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізіліміне мәліметтерді енгізу туралы 23.10.2024 ж. № 50709 куәлік алынды.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования использованы: Комитетом по социально-культурному развитию и науке Сената Парламента Республики Казахстан (Письмо №8-14-266/11-14-BH-75 от 12 сентября 2024 г.); Управлением экономики и бюджетного планирования Туркестанской области (Справка о внедрении результатов исследования); Акиматом г. Тараз Жамбылской области (Справка о внедрении результатов исследования №03-2481 от 9 сентября 2024 г.); Акиматом Жамбылского района Жамбылской области (Справка об использовании результатов исследований № 1-01317-2363 от 11.09.1924 г.).

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін пайдаланған: Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитеті (2024 жылғы 12 қыркүйектегі №8-14-266/11-14-BH-75 хаты); Түркістан облысының экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы (зерттеулер нәтижелерін енгізу туралы анықтама); Жамбыл облысы Тараз қаласының әкімдігі (зерттеулер нәтижелерін енгізу туралы 2024 жылғы 9 қыркүйектегі №03-2481 анықтама); Жамбыл облысы Жамбыл ауданы әкімдігі (зерттеулер нәтижелерін пайдалану туралы 11.09.1924 ж. № 1-01317-2363 куәлік).

Efficiency (in Russian) : Эффективность исследования заключается в выявлении влияния собственности на распределительные отношения и неравенство, взаимосвязи экономического роста с неравенством в Казахстане; всестороннем анализе и оценке скрытых форм трудовых неравенств; разработке предложений по улучшению системы оплаты труда и выявлении особенностей финансовых механизмов распределения доходов и их влияния на социальное неравенство.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің тиімділігі меншіктің бөлу қатынастары мен теңсіздіктерге әсерін, экономикалық өсудің Қазақстандағы теңсіздікпен өзара байланысын анықтау; еңбек теңсіздігінің жасырын нысандарын жан-жақты талдау және бағалау; еңбекақы төлеу жүйесін жақсарту және кірістерді бөлудің қаржылық тетіктерінің ерекшеліктерін және олардың әлеуметтік теңсіздікке әсерін анықтау бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования могут быть использованы при совершенствовании государственной политики в сфере распределительных отношений и социальной стратификации, разработке мер по снижению неравенства и бедности, для совершенствования системы оплаты труда с учетом региональных и отраслевых особенностей.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін бөлу қатынастары және әлеуметтік стратификация саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру, теңсіздік пен кедейлікті азайту шараларын әзірлеу, аймақтық және салалық ерекшеліктерді ескере отырып, жалақы жүйесін жетілдіру үшін пайдалануға болады.