The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования – природно-сельскохозяйственные системы южного региона Казахстана (Алматинская, Жетысуская, Жамбылская, Туркестанская и Кызылординская области).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Қазақстанның оңтүстік аймағының (Алматы, Жетісу, Жамбыл, Түркістан және Қызылорда облыстары) табиғи-ауыл шаруашылық жүйелері болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработать научно-прикладное обоснование устойчивого управления природно-сельскохозяйственными системами (далее – ПСС) по предотвращению развития процессов опустынивания в южных регионах Казахстана (Алматинской, Жетысуской, Жамбылской, Туркестанской и Кызылординской областях), позволяющее обеспечить экономическое развитие, продовольственную безопасность и высокий уровень жизни населения.

Aim of work (in Kazakh) : Экономикалық дамуды, азық-түлік қауіпсізідігін және халықтың жоғары өмір сүру деңгейін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін Қазақстанның оңтүстік өңірлерінде (Алматы, Жетісу, Жамбыл, Түркістан және Қызылорда облыстары) шөлейттену үрдістерінің дамуын болдырмау бойынша табиғи-ауыл шаруашылық жүйелерді (ТАШЖ) тұрақты басқарудың ғылыми-қолданбалы негіздемесін құру.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований – картографический, статистический, аналитический, сравнительный, районирование, описательный, структурный и системный анализ, дешифрирование космических снимков, индикационный метод, моделирование, комплексное физико-географическое профилирование, методы полевых исследований.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – картографиялық, статистикалық, аналитикалық, салыстырмалы, аймақтандыру, сипаттамалық, құрылымдық және жүйелік талдау, спутниктік суреттерді байжайлау, индикация әдісі, модельдеу, кешенді физикалық-географиялық кескіндеу, далалық зерттеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : 2024 год – проведена оценка продуктивности ПСС, определены динамика опустынивания и экологическое состояние ландшафтов, разработаны система устойчивого управления для предотвращения опустынивания и деградации ПСС и создана блок-схема природопользования, проведён анализ использования почво- и водосберегающих технологий в фермерских хозяйствах, созданы база данных по технологиям, предотвращающим опустынивание, для эффективного управления сельскохозяйственными системами, разработаны научно обоснованные рекомендации и мероприятия по предотвращению опустынивания и оценка их эффективности, создана карта природоохранных мероприятий по борьбе с опустыниванием и Web-приложение для устойчивого управления ПСС, проведены семинары и тренинги для фермеров по внедрению технологий, предотвращающих деградацию земель. Научная новизна заключается в разработке научно-методологических основ управления, оценки и тематического картографирования природно-сельскохозяйственных систем земледельческого и пастбищного использования, развивающихся в условиях опустынивания; критериев, индикаторов, оценочных показателей деградации природно-сельскохозяйственных систем.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2024 жылы – табиғи ауылшаруашылық жүйелердің өнімділігі бағаланды, шөлейттену динамикасы және ландшафттардың экологиялық жағдайы анықталды, табиғи ауылшаруашылық жүйелердің шөлейттену және деградацияға ұшыраудың алу үшін тұрақты басқару жүйесі әзірленді және табиғатты пайдаланудың блок-схемасы құрылды, шаруа қожалықтарында топырақты және суды үнемдеу технологияларын пайдалануына талдау жүргізілді, шөлейттенуді алдын алу технологиялары бойынша ауыл шаруашылық жүйелерді тиімді басқару үшін деректер қоры құрылды, шөлейттенуді алдын алу бойынша ғылыми негізделген ұсынымдар мен іс-шаралар әзірленген және олардың тиімділігі бағаланды, шөлейттенуге қарсы күрес жөніндегі табиғатты қорғау іс-шараларының картасы және табиғи ауылшаруашылық жүйелерді тұрақты басқару үшін Web-қосымша құрылды, жердің тозуын болдырмайтын технологияларды енгізу жөнінде фермерлер үшін семинарлар мен тренингтер жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка технико-экономической, конструктивной документации не планировалась.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Техникалық-экономикалық, конструкторлық құжаттаманы әзірлеу жоспарланбаған.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено. Планируется внедрение результатов исследование в РГП «Государственный институт проведения работ по обследованию земель» Комитета по управлению земельными ресурсами

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген. Зерттеу нәтижелерін Жер ресурстарын басқару комитетінің "Жерлерге зерттеп-қарау жұмыстарын жүргізу мемлекеттік институты" РМК енгізу жоспарлануда

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность научно-исследовательской работы состоит в получении научно-обоснованных оценочных и картографических материалов для обеспечения высокой эффективности ведения сельского хозяйства в сельскохозяйственных формированиях, что позволит повысить продуктивность земель, увеличить производство валовой сельскохозяйственной продукции и организовать доходное ведение сельского хозяйства. Использование полученных результатов исследования обеспечивает рациональное ведение сельскохозяйственного природопользования; сохранение природного разнообразия; сокращение площадей деградированных земель, повышение плодородия земель, устойчивое функционирование природно-сельскохозяйственных систем.

Efficiency (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жұмыстың экономикалық тиімділігі ауыл шаруашылығы құрылымдарында Ауыл шаруашылығын жүргізудің жоғары тиімділігін қамтамасыз ету үшін ғылыми негізделген бағалау және картографиялық материалдарды алудан тұрады, бұл жер өнімділігін арттыруға, жалпы ауыл шаруашылығы өнімін өндіруді ұлғайтуға және ауыл шаруашылығын табысты жүргізуді ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Зерттеудің алынған нәтижелерін пайдалану ауыл шаруашылығы табиғатын пайдалануды ұтымды жүргізуді; табиғи әртүрлілікті сақтауды; тозған жерлер аумағын қысқартуды, жердің құнарлылығын арттыруды, табиғи-ауыл шаруашылығы жүйелерінің орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

Field of application (in Russian) : Результаты могут быть использованы компетентными организациями и ведомствами Казахстана при составлении комплексных схем региональных систем развития: государственные органы; научными организациями занимающихся проблемами сельского хозяйства, деградацией земель и др.; государственными республиканскими и территориальными управленческими структурами; сельскохозяйственными формированиями (фермерские хозяйства, хозяйства населения и др.); проектными организациями в сфере разработки интегральных планов социально-экономического развития Казахстана; экспертами в области сельского хозяйства и охраны окружающей среды, экологии.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелерді Қазақстанның құзыретті ұйымдары мен ведомстволары өңірлік даму жүйелерінің кешенді схемаларын құру кезінде пайдалана алады: мемлекеттік органдар; ауыл шаруашылығы, жердің деградациясы және т.б. мәселелерімен айналысатын ғылыми ұйымдар; мемлекеттік республикалық және аумақтық басқару құрылымдары; ауыл шаруашылығы құрылымдары (фермер қожалықтары, шаруашылықтар және т.б.); Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуының кешенді жоспарларын әзірлеу саласындағы жобалау ұйымдары; ауыл шаруашылығы және қоршаған ортаны қорғау саласындағы, экология саласындағы мамандар.