The object of research, development or design (in Russian) : Звездные скопления

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жұлдызды шоғырлар

Aim of work (in Russian) : Построение численной модели для изучения различных режимов эволюции рассеянных и компактных звездных скоплений и для оценки частоты событий излучения гравитационных волн, порождаемых в результате аккреции звезд центрального скопления в нашей Галактике на сверхмассивную черную дыру

Aim of work (in Kazakh) : Шашыраңқы және шағын жұлдызды шоғырлар эволюцияларының әртүрлі режимін зерттеу үшін және аса ауыр қара құрдымға біздің Галактикадағы орталық шоғырдағы жұлдыздар аккрециясы нәтижесінде пайда болатын гравитациялық толқындардың сәулелену оқиғалар жиілігін бағалау үшін сандық үлгіні құру.

Методы исследования (на русском) : Численное моделирование

Методы исследования (на казахском) : Сандық модельдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучено влияние приливного поля со стороны Галактики на выживаемость молодых звездных скоплений после выдувания газа. Для этого мы провели ряд численных экспериментов с моделями скоплений, находящимися на круговых орбитах на различных расстояниях от центра Галактики и имеющих различную плотность. При этом измерялась длительность бурной релаксации и остаточная доля гравитационно связанной массы в скоплениях. В результате мы нашли, что длительность бурной релаксации очень слабо зависит от глобальной эффективности звездообразования и начальной массы скопления. Основной вывод заключается в том, что выживаемость кластеров после выдувания газа не зависит от приливного воздействия со стороны галактического гравитационного поля. Проведено исследование динамики и эволюции центрального звездного скопления Млечного пути с использованием численного моделирования высокого разрешения (1 миллион частиц). Найдено, что различные звездные компоненты скопления описываются отличающимися профилями плотности. Найденная частота приливного разрушения звезд сверхмассивной черной дырой составила 4×10-6 событий в год, а частота событий с детектируемым гравитационным сигналом – 270 событий за миллиард лет. Исследовано образование двойных систем, содержащих компактные объекты, которые могут приводить к взрывам сверхновых и к формированию миллисекундных пульсаров. Как следует из модели, в центральном парсеке Млечного пути в настоящий момент должно находиться порядка 1000 таких двойных систем.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Газ шыққан соң жас жұлдыздардың өміршеңдігіне Галактиканың ағылу өрісінің әсері зерттелді. Аталған міндет үшін біз Галактика центрінен әр түрлі қашықтықта орналасқан, орбитасы шеңбер тәріздес және әртүрлі тығыздықтағы шоғыр модельдеріне бірқатар сандық тәжірибелер жасадық. Сонымен қатар, шоғырдағы гравитациялық байланыстағы массалардың қалдық үлесі және қарқынды релаксацияның ұзақтығы өлшенді. Нәтижесінде, қарқынды релаксацияның ұзақтығы шоғырдың бастапқы массасынан және жұлдыздардың пайда болуының ғаламдық тиімділігінен тәуелділігі болмашы ғана. Негізгі қорытынды мынада: газ шыққан соң кластердің өміршеңдігі галактикалық гравитациялық өрістен болатын ағынға тәуелді емес. Құс жолындағы орталықтағы жұлдыздардың шоғырдың эволюциясы мен динамикасына жоғарғы дәрежедегі (1 миллион бөлшек) сандық модельдеуді пайдалана отырып зерттеу жасалынды. Шоғырдағы әртүрлі жұлдыздық компоненттер тығыздықтың ажыратылатын профильдерімен сипатталатынын анықтадық. Табылған орталықтағы аса массивті қара құрдымдағы жұлдыздардың бүлінуінің күшею жиілігі жылына 4×10-6 оқиғаға тең болды, ал потенциалды табылатын гравитациалы-толқындық сигналдың оқиғалар жиілігі бір миллиард жылда 270 оқиғаға тең. Аса жаңа жұлдыздардың жарылуына және милисекундты пульсарлардың пайда болуына алып келетін шағын объектілері бар қосарланған жүйенің пайда болуы зерттелді. Біздің модельге сәйкес, қазіргі таңда Құс жолының орталық парсегінде осындай қосарланған жүйенің шамамен 1000-ға жуығы бар.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : высокая

Efficiency (in Kazakh) : жоғары

Field of application (in Russian) : астрофизика, звездная динамика

Field of application (in Kazakh) : астрофизика, жұлдыз динамикасы