The object of research, development or design (in Russian) : Медно-никелевые руды.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Мыс-никель кендері.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта - заключается в исследовании поведения примесных элементов при выщелачивании медно-никелевых руд и селективном выделении меди и никеля для разработки способов минимизирования их влияния на процессы.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – мыс-никель кендерін шаймалау және олардың процестерге әсерін азайту жолдарын әзірлеу үшін мыс пен никельді селективті бөлу кезінде қоспа элементтерінің мінез-құлқын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Химический, рентгенофлуоресцентный, рентгенофазовый, метод электронной микроскопии.

Методы исследования (на казахском) : Химиялық, рентгендік флуоресценция, рентгендік дифракция және электронды микроскопия.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате выполнения химических, физических и минералогических анализов образцов руды, отобранных из трех различных участков установлены различия по содержанию меди и никеля, а также форм их нахождения. Таким образом, для подбора оптимальной подачи реагента ТПФ для удаления избыточной примеси железа необходимо учитывать исходное содержание в рафинате железа и остаточного никеля, а также принимать во внимание требуемый уровень очистки раствора и допустимые потери остаточного никеля. В отличие от рафинатов медного выщелачивания, для очистки растворов никелевого участка допускается подача меньшего объема раствора, но с большей концентрацией ТПФ. Наиболее эффективным составом раствора ТПФ для осаждения железа является диапазон концентраций из расчета 15-20 г на 0,1 моль железа (≈5,6 г). Получаемый пирофосфат железа, может рассматриваться в качестве дополнительного ценного продукта, т.к. находит широкое применение в качестве пищевой добавки стабилизатора E450, инсектицида и гербицида, применяется в производстве стекла, бумаги, керамических изделий и строительных материалов Новизна работы заключается в применении фосфорных осадителей для эффективной очистки технологических растворов от примесей избыточного железа.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Үш түрлі учаскеден іріктелген кен үлгілеріне химиялық, физикалық және минералогиялық талдаулар жүргізу нәтижесінде мыс пен никельдің құрамы, сондай-ақ олардың орналасу формалары бойынша айырмашылықтар анықталды. Осылайша, Темірдің артық қоспасын кетіру үшін TPF реагентінің оңтайлы берілуін таңдау үшін тазартылған темір мен қалдық никельдің бастапқы құрамын ескеру қажет, сонымен қатар ерітіндіні тазартудың қажетті деңгейін және қалдық никельдің рұқсат етілген шығынын ескеру қажет. Мыс шаймалау рафинаттарынан айырмашылығы, никель учаскесінің ерітінділерін тазарту үшін ерітіндінің аз мөлшерін беруге рұқсат етіледі, бірақ TPF концентрациясы жоғары. Темірді тұндыруға арналған TPF ерітіндісінің ең тиімді құрамы-0,1 моль темірге (≈5,6 г) 15-20 г мөлшерінде концентрация диапазоны. Алынған темір пирофосфатын қосымша құнды өнім ретінде қарастыруға болады, өйткені ол e450 тұрақтандырғышының, инсектицидтің және гербицидтің тағамдық қоспасы ретінде кеңінен қолданылады, шыны, қағаз, керамикалық бұйымдар мен құрылыс материалдарын өндіруде қолданылады Жұмыстың жаңалығы-технологиялық ерітінділерді артық темір қоспаларынан тиімді тазарту үшін фосфор тұндырғыштарын қолдану.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При максимальной стоимости 1 тонны технического триполифосфата 900 тыс. тенге на обработку каждых 1000 м3 продуктивных растворов потребуются ежегодный расход около 5,4-5,5 млн. тенге. При динамике цен на медь (LME Copper Official Prices $ 9 000-10 000) и никель (LME Nickel Official Prices $ 17 000-19 000) минимальная дополнительная прибыль будет покрывать расходы на циклы очистки раствором ТПФ в двукратном размере.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1 тонна техникалық триполифосфаттың ең жоғары құны 900 мың теңге болған кезде әрбір 1000 м3 өнімді ерітінділерді өңдеуге жыл сайын шамамен 5,4-5,5 млн.теңге жұмсау қажет болады. Мыс (LME Copper Official Prices 9 9,000-10,000) және никель (LME Nickel Official Prices 1 17,000-19,000) бағасының динамикасында минималды қосымша пайда ТПФ ерітіндісімен тазарту циклдарының шығындарын екі есе жабады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследований рекомендуется использовать для разработки технологии гидрометаллургического извлечения меди и никеля из забалансовых отвалов с применением методов осадительной очистки растворов от примесей железа и возможностью получения дополнительного количества как основных металлургических продуктов, так и побочных в виде пирофосфата железа.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін темір қоспаларынан ерітінділерді тұндыру арқылы тазарту әдістерін қолдана отырып және темір пирофосфаты түріндегі негізгі металлургиялық өнімдердің де, жанама өнімдердің де қосымша мөлшерін алу мүмкіндігі бар баланстан тыс үйінділерден мыс пен никельді гидрометаллургиялық алу технологиясын әзірлеу үшін пайдалану ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : Разработанная технология является актуальной и востребованной на гидрометаллургических производствах Казахстана, позволит улучшить технологические показатели производства, повысить извлечение ценных компонентов из минерального сырья. Прогнозные предположения о развитии объекта исследований. Полученные результаты позволят вовлекать в переработку забалансовые медные, никелевые и медно-никелевые отвалы и бедные, упорные руды.

Efficiency (in Kazakh) : Әзірленген технология Қазақстанның гидрометаллургиялық өндірістерінде өзекті және сұранысқа ие болып табылады, өндірістің технологиялық көрсеткіштерін жақсартуға, минералдық шикізаттан құнды компоненттерді алуды арттыруға мүмкіндік береді. Зерттеу объектісінің дамуы туралы болжамды болжамдар. Алынған нәтижелер баланстан тыс мыс, никель және мыс-никель үйінділері мен кедей, қыңыр кендерді өңдеуге тартуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Гидрометаллургия меди и никеля

Field of application (in Kazakh) : Мыс және никель гидрометаллургиясы