The object of research, development or design (in Russian) : Бараны-производители пород дорпер, суффольк, гемпшир и овцематки казахских курдючных овец.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Дорпер, суффольк, гэмпшир тұқымдарының қошқарлары және құйрықты қой саулықтары.

Aim of work (in Russian) : Улучшение мясной продуктивности и качества продукции мясо-сальных овец путем скрещивания с зарубежными мясными породами, с помощью ДНК технологий и их ускоренного размножения биотехнологическими методами.

Aim of work (in Kazakh) : Жергілікті құйрықты саулықтарды, шетелдік етті тұқымдармен будандастыру арқылы заманауи ДНҚ технологиялар мен биотехнологиялық әдістерді қолданып, малдың өнімділігі мен өнім сапасын жақсарту.

Методы исследования (на русском) : Современные и частные методики, инструкции по зоотехнии, генетике, кормлению и биотехнологии воспроизводства овец.

Методы исследования (на казахском) : Зоотехния, генетика, мал азықтандыру, қой өсіру биотехнологиясы саласындағы дербес әдістер мен нұсқаулықтар.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведён учёт ягнения 4400 оцематок, осемененных осенью 2023 года, измерены массы тела новорожденных ягнят. От 200 баранов и 500 овцематок получены биологические образцы, выделенное из них ДНК генотипировано по генам GDF9, CAST, IGFBP, DGAT1 и чипу OvineSNP50K BeadChip. От овцематок отбиты 4-месячные контрольные и опытные ягнята, у них измерены масса и промеры тела. Проведен убой 50 баранчиков после отбивки от матерей, определены показатели качества туши и мяса. Взяты 30 образцов мяса от ягнят разных генотипов (3 образца/группа). Определены вкусовые качества, химический и биохимический составы. К случке подготовлены 50 полукровных баранчиков сравниваемых генотипов. Проведены откорм и убой 50 баранчиков разных генотипов в возрасте 8 мес., определены показатели качества туши и мяса. Осеменено 6900 мясо-сальных овцематок и их помесей. Отобрано 50 курдючных овец-доноров. Проанализированы экспериментальные данные ягнения овцематок, отбивки и забоя ягнят в возрасте 4-4,5 мес.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2023 жылдың күзінде ұрықтандырылған 4400 саулық төлінің есебі жүргізілді, жаңа туылған қозылардың дене салмағы өлшенді. 200 қошқар мен 500 қойдан биологиялық үлгілер алынды, олардан бөлінген ДНҚ-дан GDF9, CAST, IGFBP, DGAT1 гендері OvineSNP50K BeadChip чипі бойынша генотиптелді. 4 айлық бақылау және тәжірибе тобы қозылары енелерінен бөлініп, олардың салмағы мен дене өлшемдері алынды. Енелерінен бөлінген 50 қозы сойылды, ұша мен ет сапасының көрсеткіштері анықталды. Әр түрлі генотипті қозылардан 30 ет сынамасы алынды (3 сынама/топ). Еттің дәмдік қасиеттері, химиялық және биохимиялық құрамы анықталды. Салыстырылып отырған генотиптердің 50 жартылай қанды еркек қозылары жұптастыруға дайындалды. 8 айлық әр түрлі генотипті 50 қозы бордақыланып, бақылай сою арқылы ұша және ет сапасының көрсеткіштері анықталды. 6900 бас ет-майлы бағыт саулықтары будандастыру сызбасына сәйкес ұрықтандырылды. 50 донор саулық таңдап алынды. Туыт кезінде қозыларды есепке алу, 4-4,5 айлық қозыларды енесінен бөлу және бақылай сою тәжірибелерінің мәліметтері талданды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты исследований позволят улучшить количественные и качественные признаки мясной продуктивности у курдючных овец, увеличить их плодовитость до 1,35-1,40 ягнят/ягнение путем интенсивного использования в воспроизводстве генетически ценных баранов, отобранных по данным их продуктивности, маркерной селекции по генам CAST, GDF9, IGFBP, DGAT1 и полногеномного ассоциативного исследования (GWAS).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері құйрықты қойлар ет өнімділігінің сандық және сапалық белгілерін жақсартуға, олардың өнімділігін CAST, GDF9, IGFBP, DGAT1 гендік маркер селекциясы және геномдық қауымдастық зерттеу (GWAS) мәліметтері бойынша іріктелген генетикалық құнды қошқарларды мал басын көбейтуде қарқынды пайдалану арқылы саулықтар төлшеңдігін 1,35-1,40 қозыға дейін жоғарылатуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты НИР повторно проверяются в базовых хозяйствах, задействованных по программе, их широкое внедрение в сельхозформирования разных регионов РК начнутся с 3-го года проведения исследований.

Level of implementation (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелері бағдарлама бойынша іске қосылған базалық шаруашылықтарда қайта тексеріледі, оларды ҚР әртүрлі өңірлерінің ауыл шаруашылығы құрылымдарына кеңінен енгізу зерттеулер жүргізудің 3-ші жылынан басталады.

Efficiency (in Russian) : Прямой экономический эффект от реализации результатов исследований будет представлен в заключительном отчете.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін іске асырудың тікелей экономикалық әсері қорытынды есепте ұсынылады.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, овцеводство.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы, қой шаруашылығы.