The object of research, development or design (in Russian) : Интродуцированные сорта плодовых, ягодных культур и винограда

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жеміс, жидек дақылдарының және жүзімнің интродукцияланған сорттары

Aim of work (in Russian) : Пополнение, сохранение генофонда и совершенствование сортимента винограда новыми конкурентоспособными сортами.

Aim of work (in Kazakh) : Жеміс, жидек дақылдары мен жүзім, сонымен қатар in vitro, сырттан енгізу жолымен генқорды толықтыру, сақтау, дамыту және зерттеу және сұрыптау жұмыстарына қолдану үшін, өндіріске енгізу үшін болашағы мол сорттарды ерекшелеу.

Методы исследования (на русском) : Изучение образцов генофонда проводится по общепринятой в странах СНГ методи-ками«Сортоизучения и селекции плодовых и ягодных культур» (Орел, 1999г.), «Изучение сортов винограда» (Лазаревский А.И.,1963), «Методические указания по селекции виногра-да» (Ереван,1974),исследования по клональному микроразмножению и криоконсервации (ReedB.M.,USA 2000).Математическая обработка данных проводились по «Методика поле-вого опыта» (Доспехов Б.А., 1985).

Методы исследования (на казахском) : Ген қоры үлгілері ТМД мемлекеттерінде жалпы қабылданған «Жеміс және жидек дақылдарының сорттарын зерттеу және сұрыптау» (Орел, 1999) және «Жүзім сорттарын зерттеу» (Лазаревский М.А., 1964), «Жүзім селекциясының әдістемесі» (Ереван,1974), криоконсервация мен клондық микрокөбейту (Reed B. M., USA 2000) әдістемелері бойынша жүргізілді. Математикалық өңдеулер «Дала тәжірибелерін өткізу әдістемесі» (Доспехов Б.А., 1985) әдісі бойынша жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Генофонд пополнился 30 образцами плодовых, ягодных культур и винограда. Выделены сорта с поздними сроками цветения, которые ежегодно сохраняют товарный урожай: яблоня -3; груши -3; черешни -2; слива -6; алычи -2; земляники -4; черной смородины -4. Для селекционной работы сорта-доноры: яблоня - Апорт, Заман, Восход, Талагсркое, Корнел ред, Максат, Дамира; груши Забава, Бере Арданпон, Ника, Айдана; слива Венгерка крупная, Ансар; алыча Июльская роза, Колоновидная; вишня Чудо-вишня, Гриот белорусский; черешня Айгерим, Табыс, 79-4-2; малина Желтый гигант, Полка, Геракл; черная смородина Лама, Поклон Борисовой. Выделены сортообразцы с повышенной зимостойкостью: Алмалы – 76,6%,– Самал – 75,9%, Береке – 75,5%, Руфина-79,6, Кара-коз-78,6%, Рахат – 81,4%, Кызыл Тан-75,9%, Заря Севера-76,2%, Королева виноградников – 81,6%, Июльский – 75,4%, Фиолетовый ранний-71,8%, Италия – 81,6%. По комплексу хозяйственно-ценных признаков выделены 4 интродуцированных сорта винограда. В хладобанке гермоплазмы in vitro сохранено 201 сортообразец плодовых, ягодных культур в условиях хладохранения в том числе. Рекультивированы растения 47 сортов и гибридов плодовых.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүзім және жеміс, жидек дақылдарының генқоры 30 сортүлгілерімен толықтырылды. Гүлдену кезеңі кеш басталатын және жыл сайын тауарлық өнімін сақтайтын сорттар ерекшеленді: алма- 3; алмұрт- 3; шие-2; алхоры-6; алшаның -2; құлпынайдың -4; қарақарақаттың -4. Селекциялық жұмыстарға донор-сорттар: алма- Апорт, Заман, Восход, Талагарское, Корнелред, Максат, Дамира сорттары; алмұрт- Забава, БереАрданпон, Ника, Айдана; алхоры- Венгерка крупная, Ансар; алша- Июльская роза, Колоновидная; шие- Чудо-вишня, Гриот белорусский; шие-Айгерим, Табыс, 79-4-2; таңқурай- Желтый гигант, Полка, Геракл; қарақарақат-Лама, Поклон Борисовой ұсынылды. Қысқа төзімділігі жоғары сорт үлгілер ерекшеленді: Алмалы – 76,6%,– Самал – 75,9%, Береке – 75,5%, Руфина-79,6, Кара-коз-78,6%, Рахат – 81,4%, Кызыл Тан-75,9%, Заря Севера-76,2%, Королева виноградников – 81,6%, Июльский – 75,4%, Фиолетовый ранний-71,8%, Италия – 81,6%. Бағалы-шаруашылық белгілеріне қарай жергілікті аймаққа бейімделген жүзімнің 4 жерсіндірілген сорттары іріктелді. in vitro жағдайында гермоплазманы суық сақтау қоймасында жеміс және жидек дақылдарының 201 сорт үлгілерісақталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Генофонд пополнился путем интродукции 30 образцами плодовых, ягодных культур и винограда. В хладобанке гермоплазмы in vitro сохранено 201 сортообразец плодовых, ягодных культур.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жүзім және жеміс, жидек дақылдарының генқоры 30 сортүлгілерімен толықтырылды. Іn vitro жағдайында гермоплазманы суық сақтау қоймасында жеміс және жидек дақылдарының 201 сорт үлгілерісақталды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, плодоводство, виноградарство, ягодоводство, биотехнология

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, жеміс шаруашылығы, жүзім шаруашылығы, жидек шаруашылығы, биотехнология