The object of research, development or design (in Russian) : система FeCrNiCoMn (сплав Кантора) с добавлением ниобия в разных концентрациях.

The object of research, development or design (in Kazakh) : әртүрлі концентрацияда ниобий қосылған FeCrNiCoMn (Кантор қорытпасы) жүйесі

Aim of work (in Russian) : разработка состава опытного квазивысокоэнтропийного сплава (КВЭС) для получения прецизионных отливок

Aim of work (in Kazakh) : дәл құймаларды алу үшін тәжірибелі квази-жоғары энтропиялық қорытпаның (КВЭС) құрамын әзірлеу

Методы исследования (на русском) : методы металлографического анализа, фрактографический анализ, методы определения коэффициента скольжения, трибологических свойств, механических свойств, электронная и оптическая микроскопия, РФА

Методы исследования (на казахском) : металлографиялық талдау әдістері, фрактографиялық талдау, сырғанау коэффициентін анықтау әдістері, трибологиялық қасиеттер, механикалық қасиеттер, электронды және оптикалық микроскопия, РФ

Obtained results and novelty (in Russian) : Были проведены термодинамические расчеты с помощью ПО ThermoCalc, что позволило определить фазовые трансформации в зависимости от состава и температуры в системе FeCrNiCoMnNb. На основании проведенных расчетов и базовых экспериментов была рассчитана матрица планирования экспериментов по выплавке опытных сплавов с различным содержанием ниобия в системе FeCrNiCoMn. Были проведены исследования структуры и фазового состава опытных образцов, а также таких свойств, как твердость, износостойкость, прочность, пластичность. Также были изучены жидкотекучесть опытных сплавов с целью дальнейшей корректировки состава для улучшения литейных свойств разрабатываемого КВЭС. Была проведена выплавка второй опытной серии – с более высоким содержанием углерода. Также были изучены состав и свойства опытных сплавов. Научная новизна проекта заключается том, что создание квазивысокоэнтропийного сплава (КВЭС), т.е. сплава, близкого по составу и свойствам к высокоэнтропийным сплавам (ВЭС), но более простого в производстве.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ThermoCalc БҚ көмегімен термодинамикалық есептеулер жүргізілді, бұл FeCrNiCoMnNb жүйесіндегі құрамы мен температурасына байланысты фазалық өзгерістерді анықтауға мүмкіндік берді. Жүргізілген есептеулер мен негізгі эксперименттер негізінде FeCrNiCoMn жүйесінде әртүрлі ниобий құрамы бар тәжірибелік қорытпаларды балқыту бойынша эксперименттерді жоспарлау матрицасы есептелді. Тәжірибелі қорытпалардың құрылымы мен фазалық құрамы, сондай-ақ қаттылық, тозуға төзімділік, беріктік, икемділік сияқты қасиеттер бойынша зерттеулер жүргізілді. Сондай-ақ, әзірленіп жатқан КВЭС құю қасиеттерін жақсарту үшін құрамын одан әрі түзету мақсатында тәжірибелік қорытпалардың сұйық өтімділігі зерттелді. Екінші тәжірибелік серия – көміртегі мөлшері жоғары балқыту жүргізілді. Тәжірибелі қорытпалардың құрамы мен қасиеттері де зерттелді Жобаның ғылыми жаңалығы-квази-жоғары энтропиялық қорытпаны (КВЭС), яғни құрамы мен қасиеттері бойынша жоғары энтропиялық қорытпаларға (ЖЭС) жақын, бірақ өндіруге оңай қорытпаны құру.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработанная технология получения квазивысокоэнтропийных сплавов не потребует значительных инвестиций на приобретение основных средств, за счет использования сырья казахстанского содержания и применения упрощенного метода литья. Реализация Программы обеспечит в плане экономического эффекта получить технологию КВЭС, имеющего практическую значимость, коммерческую привлекательность и эксплуатационные свойства на 15-20% выше, чем у традиционных сплавов того же назначения; реализация разработанной технологии предполагает использование казахстанского сырья, что опосредованно приведет к созданию новых рабочих мест; расширение номенклатуры производства КВЭС с высокой долей казахстанского содержания; получить новые научные знания в области металловедения сложных сплавов, что позволит повысить уровень национальной школы металловедения в целом; проект имеет значительный мультипликативный эффект, т.к. создание сплава совершенно нового класса позволит производить более конкурентноспособные детали, что оказывает благоприятное воздействие на такие отрасли, как литейное производство, машиностроение и др., развитие металлургической науки РК в соответствии с ведущими мировыми трендами

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Квазиэнтропиялық қорытпаларды алудың әзірленген технологиясы қазақстандық құрамдағы шикізатты пайдалану және құюдың оңайлатылған әдісін қолдану есебінен негізгі құралдарды сатып алуға қомақты инвестицияларды талап етпейді. Бағдарламаны іске асыру экономикалық тиімділік тұрғысынан практикалық маңызы бар, коммерциялық тартымдылығы мен пайдалану қасиеттері бірдей мақсаттағы дәстүрлі қорытпаларға қарағанда 15-20% - ға жоғары КВЭС технологиясын алуды қамтамасыз етеді; әзірленген технологияны іске асыру қазақстандық шикізатты пайдалануды көздейді, бұл жанама түрде жаңа жұмыс орындарын құруға алып келеді; қазақстандық құрамның жоғары үлесі бар КВЭС өндірісінің номенклатурасын кеңейту; күрделі қорытпалардың металлтану саласында жаңа ғылыми білім алу, бұл тұтастай алғанда металлтану ұлттық мектебінің деңгейін арттыруға мүмкіндік береді; жобаның айтарлықтай мультипликативтік әсері бар, өйткені. жаңа класс қорытпасын құру бәсекеге қабілетті бөлшектерді шығаруға мүмкіндік береді, бұл құю өндірісі, машина жасау және т.б. сияқты салаларға, жетекші әлемдік трендтерге сәйкес ҚР металлургия ғылымын дамытуға қолайлы әсер етеді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Расширение ассортимента производимых деталей, снижение доли импорта, создание новых рабочих мест, увеличение срока эксплуатации

Efficiency (in Kazakh) : Өндірілетін бөлшектердің ассортиментін кеңейту, импорт үлесін төмендету, жаңа жұмыс орындарын құру, пайдалану мерзімін ұлғайту

Field of application (in Russian) : Металлургия

Field of application (in Kazakh) : Металлургия