The object of research, development or design (in Russian) : Двойные звездные системы с рентгеновскими источниками, космологические источники гамма- излучения, оптическое послесвечение гамма-всплесков, солнечные вспышки

The object of research, development or design (in Kazakh) : Рентген көздерімен қос жұлдыздар жүйесі, гамма-сәулеленудің ғарышнамалық көздері, Күн жарқылы, гамма-жарқылдардың оптикадағы жарықылы

Aim of work (in Russian) : Разработка новых задач и методов исследования космических объектов в оптическом, рентгеновском и гамма диапазонах спектра с использованием спутниковых данных и современных информационных технологий

Aim of work (in Kazakh) : Жерсерік мәліметтері мен қазіргі ақпараттық технологияларды пайдалана отырып спектрдің оптикалық, ультракүлгін, рентген және гамма диапазондарында ғарыш объектілерінің жаңа есептері мен әдістерін өңдеу.

Методы исследования (на русском) : Спектральные и фотометрические наблюдения, обработка и анализ данных, теоретические расчеты, численное моделирование. Спектральные, фотометрические и аллертные наблюдения выполняются оптическими инструментами на базе АФИФ. Анализ фотометрической и спектральной информации выполняется с использованием как стандартных пакетов (IRAF, Апекс-2, Maxim DL6), так и программного обеспечения, разработанного исполнителями

Методы исследования (на казахском) : Спектрлік және фотометрлік бақылаулар, мәліметтерді өңдеу және талдау, теориялық есептер, сандық моделдеу. Спектрлік, фотометрлік және аллерттік бақылаулар ФАФИ базасындағы оптикалық құралдармен орындалады. Фотометрлік және спектрлік мәліметтерді стандарт пакеттер (IRAF, Апекс-2, Maxim DL6) және сондай-ақ орындаушы дайындаған бағдарламаларды пайдаланумен орындалады

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнены спектральные и фотометрические наблюдения двойных звездных систем с рентгеновскими компонентами: AX Per, V725 Tau, MWC 560, BX Mon и EG And, построены кривые блеска и определены абсолютные потоки излучения в эмиссионных линиях в спектрах этих звездных систем. Выделены особенные объекты, которые в настоящее время находятся в активной стадии - MWC 560 и BX Mon, прогнозируется высокий уровень их светимости в рентгеновском диапазоне, что делает их кандидатами для внеатмосферных наблюдений. Проведено более 70 аллертных фотометрических наблюдений оптического послесвечения гамма всплесков по данным космических аппаратов FERMI/LAT, Swift и др. Проанализированы механизмы излучения космологических гамма-квантов ГэВ энергий. Проведен анализ эволюции потоков гамма излучения при развитии различных стадий вспышечного процесса на Солнце по данным, полученным на КА FERMI/LAT. Установлено, что наиболее эффективное ускорение частиц, приводящее к возникновению высокоэнергичных гамма-квантов, происходит в период одновременного развития вспышки и коронального выброса

Obtained results and novelty (in Kazakh) : рентген құраушылары бар қос жұлдызды жүйелерге: AX Per, V725 Tau, MWC 560, BX Mon және EG And спектрлік және фотометрлік бақылаулары жүргізілді, жарқырау қисықтары тұрғызылды және осы жұлдыздық жүйелердің спектрлерінің эмиссиялық сызықтарының сәулеленуінің абсолюттік ағыны анықталды. Қазіргі кезде белсенді сатыдағы екі ерекше MWC 560 және BX Mon объектілерді белгілеп, оладың рентген аймағында жарқырауының жоғарғы деңгейі атмосферадан тыс бақылау жүргізуге кандидат бола алатындығын көрсетті. FERMI/LAT, Swift және т.б. ғарыш аппараттарының мәліметтері бойынша гамма жарқылдардың оптикалық қалдық жарықтануының 70-тен астам аллертті фотометрлік бақылаулары жүргізілді. ГэВ энергиялы ғарышнамалы гамма-кванттардың сәулелену механизміне талдау жүргізілді. FERMI/LAT ҒА алынған Күндегі әртүрлі деңгейдегі жарқырау процестерінің кезіде пайда болатын гамма сәулелену ағынының эволюциясы туралы мәліметтерге талдаулар жүргізілген. Жоғарғы энергиялы гамма-кванттарының пайда болуына, тәждегі жарқылдар және жарқылдардың бір уақытта болуы бөлшектердің тиімді үдеуін туғызатындығы дәлелденді

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Оптические исследования симбиотических звезд – объектов, активных в УФ и рентгеновском диапазоне, необходимы для подготовки астрономических задач космической программы Казахстана с целью вхождения ее в международные коллаборации с использованием орбитальных телескопов. Анализ наблюдательных данных, полученных непосредственно с помощью телескопа Large Area Telescope (Fermi-LAT) на борту космической обсерватории Fermi, является очередным приближением к поставленной задаче

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : УК және рентгендік диапазонда белсенді симбиотикалық жұлдыздар-объектілердің оптикалық зерттеулері орбиталық телескоптарды пайдаланумен оның халықаралық коллаборацияға кіруі мақсатында Қазақстанның ғарыш бағдарламаларының астрономиялық міндеттерін дайындау үшін қажет. Fermi ғарыш обсерваториясы бортында Large Area Telescope (Fermi-LAT)телескобы көмегімен тікелей алынған бақылау мәліметтерінің талдауы қойылған міндеттерге кезекті жақындау болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Подготовка космической программы Казахстана для вхождения в международные коллаборации с использованием телескопов космического базирования.

Efficiency (in Kazakh) : Ғарыштық негіздегі телескоптарды пайдаланумен халықаралық коллаборацияға кіруі үшін Қазақстанның ғарыш бағдарламасын дайындау.

Field of application (in Russian) : Астрофизика. Исследования звезд, газовых туманностей, звездных систем, механизмов развития солнечных вспышек, космологических гамма-всплесков с помощью наземных телескопов и с использованием данных с космических аппаратов. Развитие методической базы астрономических исследований

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика. Газды тұмандықтарды, жұлдызды жүйелерді зерттеуге, күн жарқылының даму механизмдерін, ғарышнамалық гамма-жарқылдарды жердегі телескоптар және ғарыш аппараттарының мәліметтерімен бақылауда. Астрономиялық зерттеулердің әдістемелік базасын дамыту