The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований служили маточные стада казахской белоголовой КХ «Шунайбеков» Зеленовского района Западно-Казахстанской и ангусской пород ИП «Аманбекова А.Е.» Костанайского района Костанайской областей и оснащенность этих хозяйств оборудованием по управлению стадом.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - Батыс Қазақстан облысы, Зеленов ауданындағы «Шунайбеков» ШҚ-дағы қазақтың ақбас тұқымы және Қостанай облысы, Қостанай ауданындағы «Аманбекова А.Е» ЖК-дегі абердин-ангус тұқымдарның аналық табын малдары және аталған шаруашылықтардағы табынды басқару жабдықтарының жарақтандырылуы.

Aim of work (in Russian) : Сбор, анализ и выбор объектов исследований, с разработкой системы введения зоотехнических событий и технологических регламентов функционирования модельных хозяйств на основе изучения зарубежного опыта с предварительной оценкой эффективности их создания в мясном скотоводстве

Aim of work (in Kazakh) : Шетелдік тәжірибелерге сүйене отырып модельдік шаруашылықтардың жұмыс істеуін, оларды етті малшаруашылығында құру тиімділігін алдын ала бағалау, технологиялық регламенттері мен зоотехникалық шараларын енгізу жүйесін әзірлеу және зерттеу объектілерін таңдау, талдау мен жинақтау.

Методы исследования (на русском) : Работа по проекту проводилась учеными НАО «Западно-Казахстанский аграрно-технический университет имени Жангир хана» по программе и методике исследований, утвержденной на Научно-техническом совете НАО «ЗКАТУ имени Жангир хана» (протокол № 2 от 07 ноября 2018г.). Материалами для исследований являлись результаты мониторинга хозяйств по наличию в них оборудования по управлению стадом, обеспечению энергией и водоподачей, для взвешивания и идентификации скота, микроклимата в помещении, а также систем навозоудаления. Все исследования проводились по общепринятым методикам, используемым при выполнении НИР в мясном скотоводстве.

Методы исследования (на казахском) : Жоба бойынша жұмыстарды «Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті» КеАҚ Ғылыми-техникалық кеңесінде (2018 жылдың 07 қарашасындағы № 2 хаттамасы) бекітілген зерттеу бағдарламасы мен әдістемесіне сай «Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті» КеАҚ ғалымдары жүргізді. Зерттеу материалдарына шаруашылықтардағы табынды басқару, малдың салмағын өлшеу мен сәйкестендіру үшін су беру және энергиямен қамтамасыз ету, қорадағы микроклиматты тұрақтандыру, сондай-ақ көң шығару жүйесі жабдықтарының болуы бойынша өткізілген мониторингтің нәтижелері жатады. Барлық зерттеу жұмыстары етті ірі мал шаруашылығында ҒЗЖ орындау кезінде қолданылатын жалпы қабылданған әдістемелер бойынша жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В соответствии с требованиями технической спецификации при создании модельных хозяйств в мясном скотоводстве были отобраны КХ «Шунайбеков» Зеленовского района Западно-Казахстанской области и ИП «Аманбекова А.Е.» Костанайского района Костанайской области. В обоих хозяйствах разработана система ведения зоотехнических событий, предусматривающая в модельных хозяйствах проведение работ по 17 мероприятиям, с обозначенными сроками и кратностью проведения их. При изучении зарубежного опыта разработки и внедрения высокоэффективных технологий в животноводстве по принципу «модельное хозяйство» проведен анализ как отечественной, так и зарубежной периодики, а также интернет-ресурсов, по которым установлено, что по природно-климатическим условиям Канада приближена к таковым условиям Казахстана. В США успешно практикуют круглогодичной выпас скота на свежем воздухе, причём это система превосходно работает даже в самых северных штатах страны. Разработаны технологические регламенты функционирования «модельных хозяйств» и система управления стадом модельной крестьянской фермой на 200 мясных коров со шлейфом, где учтены производственно-экономические показатели, показатели целевого стандарта на воспроизводство основного стада, показатели оборота и структуры стада, виды рекомендуемых кормов и рационов кормления мясных животных.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ҚР АШМ талаптары негізінде етті ірі қара шаруашылығында модельдік шаруашылық құру үшін техникалық талаптарға сай келетін Батыс Қазақстан облысы Зеленов ауданының «Шунайбеков» ШҚ және Қостанай облысы Қостанай ауданының «Аманбекова А.Е.» ЖК таңдап алынды. Екі шаруашылықта да зоотехникалық шараларды жүргізу жүйесі әзірленді, олар жұмыстарды модельдік шаруашылықтарда 17 іс-шара бойынша реттік кезіңімен және белгіленген уақыт аралығында жүргізуді қарастырады. «Моделдік шаруашылық» принципі бойынша мал шаруашылығында тиімділігі жоғары технологияларды енгізу мен әзірлеудің шетелдік тәжірибесін зерттеу кезінде отандық және шетелдік басылымдарға, сондай-ақ интернет-ресурстарға талдау жүргізіліп, Канаданың табиғи-климаттық жағдайы Қазақстанның жағдайына жақын екендігі анықталды. АҚШ-да жыл бойы малды таза ауада бағу тәжірибесі сәтті жүзеге асырылуда, яғни аталған жүйе тіпті елдің солтүстік штаттарында да тамаша жұмыс істеуде. "Модельдік шаруашылықтардың" жұмыс істеуінің технологиялық регламенттері және шлейфі бар 200 бас етті сиырға арналған модельдік шаруа фермасының табынын басқару жүйесі әзірленді, онда өндірістік-экономикалық көрсеткіштер, негізгі табынның өсімін молайтуға арналған мақсатты стандарттың көрсеткіштері, табынның айналым көрсеткіштері мен құрылымы, ұсынылатын жем-шөп түрлері және етті малдарды азықтандыру рациондары ескерілген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны наиболее рациональные методы и приемы. система ведения зоотехнических событий, технологические регламенты функционирования «модельных хозяйств» и система управления стадом модельной крестьянской фермой на 200 мясных коров со шлейфом.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зоотехникалық шараларды жүргізу жүйесінің неғұрлым ұтымды әдістері мен тәсілдері, "модельдік шаруашылықтардың" жұмыс істеуінің технологиялық регламенттері және шлейфі бар 200 бас етті сиырға арналған модельдік шаруа фермасы табынын басқару жүйесі әзірленді.

Level of implementation (in Russian) : В результате проведенных научных исследовании будут разработаны рекомендации по совершенствованию технологических процессов проведения зоотехнических мероприятий и по созданию культурных пастбищ на основе моделных ферм.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүргізілген ғылыми зерттеулер нәтижесінде зоотехникалық шараларды жүргізудің технологиялық процестерін жетілдіру жөнінде және модельдік фермалар негізінде егістік жайылымдарды құру бойынша ұсыныстар әзірленетін болады.

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования имеют научно-практический интерес и могут быть использованы специалистами в различных отраслях животноводства, а также фермерами при создании модельных ферм.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін ғылыми-практикалық қызығушылыққа ие және мал шаруашылығының түрлі салаларындағы мамандар, сондай-ақ модельді фермаларды құру кезінде фермерлер пайдалана алады.

Field of application (in Russian) : Животноводство

Field of application (in Kazakh) : Мал шаруашылығы