The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является – конструкционные и инструментальные стали и ресурсосберегающие методы модификации поверхности и нанесения защитных покрытий.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – конструкциялық және аспаптық болат сонымен қатар беттерді модификациялаудың және қорғаныш жабындарын алудың ресурс үнемдеуші әдістері.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка инновационных технологий на основе ресурсосберегающих методов модификации поверхности и нанесения защитных покрытий для повышения износостойкости пар трения ответственных изделий машиностроения, подвергающихся интенсивному износу в процессе эксплуатации.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты-пайдалану процесінде қарқынды тозуға ұшырайтын машина жасаудың жауапты бұйымдарының үйкеліс буының тозуға төзімділігін арттыру үшін үстіңгі бетті модификациялаудың және қорғаныс жабындарын жағудың ресурс үнемдеуші әдістері негізінде инновациялық технологияларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для изучения структурно-фазовых состояний модифицированного слоя применялись следующие методы исследования: металлографический анализ, электронная растровая и просвечивающая микроскопия и рентгенофазный анализ. Трибологические и механические характеристики модифицированного слоя определялись путем измерения микротвердости по методу Виккерса, испытания на износостойкость по схемам «шар на диске» и «плоская поверхность-вращающийся ролик».

Методы исследования (на казахском) : Модификацияланған қабаттың құрылымдық-фазалық сипатын зерттеу үшін келесі зерттеу әдістері қолданылды: металлографиялық талдау, электронды растралық және жарық түсіретін микроскопия және рентгенфазалық талдау. Модифицирленген қабаттың трибологиялық және механикалық сипаттамалары Виккерс әдісі бойынша микро қаттылықты өлшеу, "дискідегі шар" және "тегіс бет-айналмалы ролик"схемалары бойынша тозуға төзімділігін сынау жолымен анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы: разработана конструкция плазмотрона для воздушно-плазменного метода нанесения покрытий; разработана и изготовлена универсальная установка для электролитно-плазменной обработки металлических материалов; определены технологические режимы и состав электролита для проведения электролитно-плазменной (химико-термическая обработка) цементации, азотирования и нитроцементации конструкционных сталей; определены оптимальные технологические режимы получения нитридных покрытий на поверхности стали методом механохимического сплавления.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері: Жабын алудың ауа-плазмалық әдісіне арналған плазмотрон конструкциясы әзірленді; металл материалдарды электролитті-плазмалық өңдеуге арналған әмбебап қондырғы әзірленді; конструкциялық болаттарды электролитті-плазмалық (химиялық-термиялық өңдеу) цементтеуді, азоттауды және нитроцементтеуді жүргізуге арналған электролиттің технологиялық режимдері мен құрамы анықталды; механикалық балқыту әдісімен болат бетінде нитридті жабындарды алудың оңтайлы технологиялық режимдері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Развитие современной машиностроительной отрасли связано с разработкой новых материалов, внедрением инновационных технологий и оборудования. Ужесточение условий эксплуатации и усложнение конструкции рабочих элементов и узлов машиностроительной техники требуют создания эффективных средств защиты. Большинство изделий машиностроения изготовлено из сталей различного класса, при этом защита от агрессивных внешних воздействующих факторов обеспечивается за счет нанесения функциональных покрытий и модификации поверхности, что является экономически целесообразным. Учитывая современные темпы развития техники, конструкторы выдвигают новые требования к повышению удельных характеристик материалов, в частности к контактным поверхностям. Одной из важнейших проблем в настоящее время является разработка функциональных покрытий для пар трения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазіргі заманғы машина жасау саласының дамуы жаңа материалдарды әзірлеуге, инновациялық технологиялар мен жабдықтарды енгізуге байланысты. Жұмыс жағдайларын қатайту және машина жасаудың жұмыс элементтері мен компоненттерін жобалауды қиындату тиімді қорғау құралдарын жасауды талап етеді. Көптеген машина жасау өнімдері әртүрлі сыныптағы болаттан жасалады, ал агрессивті сыртқы факторлардан қорғау функционалды жабындарды қолдану арқылы және экономикалық тұрғыдан тиімді болып табылатын бетті модификациялау арқылы қамтамасыз етіледі. Технологиялық дамудың қазіргі заманғы қарқынын ескере отырып, дизайнерлер материалдардың нақты сипаттамаларын, атап айтқанда, беттермен байланысу үшін жаңа талаптарды ұсынды. Қазіргі уақытта ең маңызды проблемалардың бірі фрикциялық жұптардың функционалдық жабындарын дамыту болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеді

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Энергетика и машиностроение

Field of application (in Kazakh) : Энергетика және машина жасау