Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00839 BR10164298-OT-23 0123РК01217
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 5 97
Total number of pages Patents Illustrations
117 0 26
Amount of funding Code of the program Table
31011000 О.1210 0
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
«Архитектура средневекового Тараза»
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied research Другая (укажите)
Report authors
Турганбаева Ляйля Рымбековна , Смаилов Жуман Егинбаевич , КУЛЬМАГАНБЕТОВА ГУЛЬНАЗ КОНЫСБАЕВНА , АБИЛЬДИН АСКАР КУРАЛЫСОВИЧ , ҚАМБАР ГУЛМАРАЛ ҮШКЕМПІРҚЫЗЫ , ДИЛЬДАБЕКОВА САЛТАНАТ ЖУЛДЫЗБЕКОВНА , Кайырова Баян Аманбаевна ,
0
3
1
0
Customer МКС РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Казархеология"
Abbreviated name of the service recipient ТОО "Казархеология"
Abstract

Объектом исследования являются архитектура средневеквого Тараза.

Зерттеу нысаны - Ортағасырлық Тараздың архитектурасы.

Целью проекта является подведение итогов и популяризация многолетних научно-исследовательских работ на городище древнего Тараза – «города купцов», резиденции тюркских правителей, а также интерпретация и издание накопленных материалов, характеризующих архитектуру средневекового города эпохи Караханидов.

Түркі билеушілерінің резиденциясы – «саудагерлер қаласы» ежелгі Тараздың орнында көпжылдық зерттеу жұмыстарын қорытындылау және танымал ету, сондай-ақ Ғибадатхананың сәулет өнерін сипаттайтын жинақталған материалдарды түсіндіру және жариялау. Қарахандар дәуіріндегі ортағасырлық қала.

В методологии исследования использовались методы исследования кочевых обществ в периоды их расцвета и доминировании кочевых империй-каганатов в мировой истории. Из этого будут выделены элементы использования в градостроительстве и архитектуре Тараза элементов архитектуры и строительных навыков зависимых и соседних народов от китайских государств до Мавераннахра и Ирана. Сопоставительная методика позволит выявить истоки и детали караханидского зодчества в казахской архитектуре. Видится плодотворным параллельное рассмотрение генезиса и развития архитектуры государствах огузов и карлуков (Сельджуков и Караханидов)

Зерттеу әдістемесінде көшпелі қоғамдардың гүлденген дәуірі мен көшпелі қағанат империяларының дүниежүзілік тарихтағы үстемдігін зерттеу әдістері қолданылды. Бұдан Қытай мемлекеттерінен Трансоксиан мен Иранға дейінгі тәуелді және көршілес халықтардың сәулет және құрылыс шеберлігі элементтерін Тараз қаласының қала құрылысы мен сәулет өнерінде пайдалану элементтері атап өтіледі. Салыстырмалы әдістеме қазақ сәулет өнеріндегі қарахандық сәулет өнерінің шығу тегі мен бөлшектерін анықтауға мүмкіндік береді. Оғыздар мен қарлұқтар (селжұқтар мен қараханидтер) мемлекеттеріндегі сәулет өнерінің генезисі мен дамуын қатар қарастыру нәтижелі көрінеді.

Сбор научных материалов и библиографирование, оцифровка историографических источников по персоналиям, детальный анализ письменных источников для выявления свидетельств о постройках и городской структуре в текстах письменных источников, была подготовлена вводная часть монографии. Заложены зондажи и разрезы для выявления конструкций, строительных приемов. Проводилась расчистка участков с сохранившимися потолочными перекрытиями, сводами. Также были произведены архитектурные обмеры, на основании которых были воссозданы отдельные помещения, а также участки городской застройки. Для выполнения основой цели работ была проведена интерпретация полученных материалов, выявлены части архитектурных сооружений, детали строительного искусства для презентации в создаваемой экспозиции. Опубликованы разделы работ в научных изданиях, подготовлены предварительные публикаций. Написаны научные статьи для участия в конференциях ближнего и дальнего зарубежья. Монография подготовлена к изданию. Подготовлен настоящий научный отчет согласно требованиям ГосИНТИ.

Ғылыми материалдар жинағы мен библиография, тұлғалар туралы тарихнамалық дереккөздерді цифрландыру, жазба дереккөздер мәтіндеріндегі ғимараттар мен қала құрылысының айғақтарын анықтау үшін жазба дереккөздерді егжей-тегжейлі талдау, монографияның кіріспе бөлімі дайындалды. Құрылымдар мен құрылыс техникасын анықтау үшін зондтар мен секциялар салынды. Төбелері мен қоймалары сақталған аумақтар тазартылды. Архитектуралық өлшемдер де жүргізілді, олардың негізінде жеке бөлмелер, сондай-ақ қала құрылысы аймақтары қайта жасалды. Жұмыстың негізгі мақсатына жету үшін алынған материалдарға интерпретация жүргізілді, жасалып жатқан көрмеде көрсету үшін сәулет құрылымдарының бөліктері, құрылыс өнерінің бөлшектері анықталды. Жұмыстардың бөлімдері ғылыми басылымдарда жарияланды, алдын ала басылымдар дайындалды. Алыс және жақын шет елдердегі конференцияларға қатысу үшін ғылыми мақалалар жазылды. Монография баспаға дайындалды. Бұл ғылыми есеп МемСИНТИ талаптарына сәйкес дайындалған.

научно-практические выводы, музеефицированная застройка городища Тараз, которая готова к презентации туристам и гостям города. Раскопанные объекты по мере их исследования будут музеефицированы. Удобное расположение в черте города, презентабельность, налаженная инфраструктура будет способствовать потоку туристов.

ғылыми-тәжірибелік қорытындылар, қала туристері мен қонақтарына таныстыруға дайын Тараз көне қалашығының мұражайландырылған дамуы. Қазылған заттар зерттелген сайын мұражайға қойылады. Қала ішінде ыңғайлы орналасуы, көрнекті келбеті және жақсы жолға қойылған инфрақұрылым туристер ағынына ықпал етеді.

Результаты исследования могут быть использованы при написании обобщающих трудов по археологии и древней истории, архитектуре, культурологии Казахстана, при разработке общих концепций средневекового Казахстана, при подготовке общих и специальных курсов на исторических факультетах ВУЗов, при составлении методических пособий по краеведению.

Зерттеу нәтижелерін Қазақстанның археологиясы мен көне тарихы, сәулет, мәдениеттану пәндері бойынша жалпы еңбектер жазуда, ортағасырлық Қазақстанның жалпы концепцияларын әзірлеуде, университеттердің тарих факультеттерінде жалпы және арнайы курстарды дайындауда, әдістемелік құралдарды құрастыруда пайдалануға болады. өлкетану.

В ходе исследования был получен массовый материал для изучения городской структуры, хозяйства средневекового города. Экспозиция музея пополнилась более 5 тысяч экспонатов, среди которых есть уникальные материалы впервые полученные на территории Казахстана.исследования городища Тараз общим объемом более 20 тыс га являются самым крупномасштабным исследованием, который в последующем стал археологическим парком Коне Тараз. Археологический парк Коне Тараз в данный момент принимает туристов со всех уголков страны и мира. Эффективность исследования получена путем музеефикации археологических объектов и созданием объекта туризма в виде археологического парка

Зерттеу барысында ортағасырлық қаланың қала құрылысы мен шаруашылығын зерттеуге арналған ауқымды материал алынды. Мұражай экспозициясы 5 мыңнан астам экспонатпен толықтырылды, олардың ішінде Қазақстанда алғаш рет алынған бірегей материалдар бар. Көлемі 20 мың гектардан асатын Тараз қалашығын зерттеу ең ауқымды зерттеу болып табылады, ол кейіннен Көне Тараз археологиялық саябағы болды. Коне Тараз археологиялық саябағы қазіргі таңда еліміздің және әлемнің түкпір-түкпірінен туристерді қарсы алады. Зерттеудің тиімділігіне археологиялық нысандарды мұражайландыру және археологиялық саябақ түріндегі туристік нысан құру арқылы қол жеткізілді.

В начале в ходе исследования был получен массовый материал для изучения городской структуры, хозяйства средневекового города. Экспозиция музея пополнилась более 5 тысяч экспонатов, среди которых есть уникальные материалы впервые полученные на территории Казахстана. Итоговые выводы и рекомендации, проистекающие из программы, могут быть использованы в истории, экономике, климатологии, сельском хозяйстве, исторической экологии, исторической географии, диетологии, в преподавании школьных и вузовских учебных предметов, и курсов. Целевыми потребителями полученных результатов выступают научные археологические и исторические организации, музеи, высшие учебные заведения, школы и колледжи

Бағдарламадан туындайтын қорытынды қорытындылар мен ұсыныстарды тарих, экономика, климатология, ауыл шаруашылығы, тарихи экология, тарихи география, тамақтану, мектеп пен университет пәндері мен курстарын оқытуда пайдалануға болады. Алынған нәтижелердің мақсатты тұтынушылары ғылыми археологиялық және тарихи ұйымдар, мұражайлар, жоғары оқу орындары, мектептер мен колледждер болып табылады.

UDC indices
902
International classifier codes
03.41.91;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Архитектура; градостроительство; культурное наследие; консервация; музеефикация;
Key words in Kazakh
Сәулет; қала құрылысы; мәдени мұра; консервация; мұражайландыру;
Head of the organization Смаилов Жуман Егинбаевич Кандидат исторических наук /
Head of work Турганбаева Ляйля Рымбековна Доктор архитектуры / профессор
Native executive in charge