The object of research, development or design (in Russian) : Растения лещины обыкновенной (Corylus avellana L.) из природной популяции в Государственном ботаническом заказнике «Дубрава»

The object of research, development or design (in Kazakh) : "Дубрава" мемлекеттік ботаникалық қорығындағы табиғи популяциядан алынған кәдімгі орман жаңғақ (Corylus avellana L.) өсімдіктері

Aim of work (in Russian) : Изучение генетического разнообразия и создание криогенного банка редкого в Казахстане вида лещины обыкновенной для долгосрочного сохранения и восстановления исчезающей популяции

Aim of work (in Kazakh) : Генетикалық алуантүрлілікті зерттеу және жойылып кету қаупі бар популяцияларды ұзақ мерзімді сақтау және қалпына келтіру үшін Қазақстанда сирек кездесетін кәдімгі орман жаңғақтың криогендік банкін құру.

Методы исследования (на русском) : Методы полевых геоботанических исследований, методы культуры тканей in vitro.

Методы исследования (на казахском) : Далалық геоботаникалық зерттеу әдістері, тіндердің in vitro культура әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Начаты исследования генетического разнообразия казахстанской популяции Corylus avellana L. При проведении обследования в результате научной экспедиции было установлено, что состояние исследуемой популяции неудовлетворительное, в 2023 г. плодоношение лещины обыкновенной полностью отсутствовало, в связи с чем не удалось собрать плоды, были собраны только листья 42 образцов для молекулярных исследований. При повторном выезде в ноябре 2023 г. в ботанический заказник «Дубрава» были собраны черенки (однолетние побеги) 27 образцов лещины обыкновенной для введения в культуру in vitro. Начато создание in vitro коллекции отобранных форм Corylus avellana L. из природной популяции. Для поверхностной дезинфекции полевого растительного материала лещины обыкновенной впервые разработан комбинированный метод обработки с применением биоцида широкого спектра действия РРМ, в результате которого выход визуально чистых зеленых растений увеличился до 31,2%. Работа по созданию in vitro коллекции растений лещины обыкновенной продолжается.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Corylus avellana L. қазақстандық популяциясының генетикалық алуантүрлілігін зерттеу басталды. Зерттеу барысында ғылыми экспедиция нәтижесінде зерттелетін популяцияның жағдайы қанағаттанарлықсыз екендігі анықталды, 2023 жылы кәдімгі орман жаңғақтың жемістенуі орын алмаған, осыған байланысты жемістерді жинау мүмкін болмады, 42 үлгінің жапырақтары молекулалық зерттеулерге жиналды. 2023 жылдың қараша айында "Дубрава" ботаникалық қорығына қайта шыққан кезде, in vitro культурасына енгізу үшін кәдімгі орман жаңғақтың 27 үлгісінің өскіндері (біржылдық өркендер) жиналды. Табиғи популяциядан Corylus avellana L. таңдалған формаларының in vitro коллекциясын құру басталды. Кәдімгі орман жаңғақтың далалық өсімдік материалын беттік дезинфекциялау үшін бірінші рет кең спектрлі РРМ биоцидін қолдану арқылы өңдеудің комбинациялы әдісі әзірленді, нәтижесінде визуалды таза жасыл өсімдіктердің саны 31,2% - ға дейін артты. Кәдімгі орман жаңғақ өсімдіктерінің in vitro коллекциясын құру бойынша жұмыс жалғасуда.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Коллекция in vitro образцов лещины обыкновенной, отобранных из природной популяции, позволит сохранить и размножить ценный материал редкого исчезающего вида.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Табиғи популяциядан іріктеліп алынған кәдімгі жаңғақ үлгілерінің in vitro коллекциясы сирек кездесетін құрып кету қаупі төнген түрлерден бағалы материалды сақтауға және көбейтуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмады

Efficiency (in Russian) : Созданная в результате реализации проекта коллекция in vitro будет надежным хранилищем гермоплазмы редкого исчезающего вида Corylus avellana L. и будет использована для массового производства саженцев и восстановления численности природной популяции.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның нәтижесінде жасалған in vitro коллекциясы сирек жойылып кету қаупі төнген Corylus avellana L. түрінің гермплазмасының сенімді қоймасы болады және көшеттерді жаппай өндіру табиғи популяцияны қалпына келтіру үшін пайдаланылады.

Field of application (in Russian) : Биотехнология, растениеводство

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, өсімдік шаруашылығы