The object of research, development or design (in Russian) : Nicotiana benthamiana, Tomato Bushy Stunt Virus (TBSV).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Nicotiana benthamiana, Tomato Bushy Stunt Virus (TBSV).

Aim of work (in Russian) : изучение функциональных свойств связывания микроРНК168, 162 и супрессора РНКи – P19 в системе редактирования генов CRISPR/рCas13а. В проекте будут использованы мутанты Р19 белка. Это позволит провести сравнительный анализ дозо-зависимого влияния экспрессии Р19 на эффективность связывания с пре-микроРНК и влиянием на систему CRISPR.

Aim of work (in Kazakh) : CRISPR/рCas13а гендер өңдеу жүйесінде микроРНҚ 168, 162 мен РНКи супрессоры – P19-дың байланусының функционалдық қасиеттерін зерттеу. Жобада Р19 ақуызының мутанттары пайдаланылады: Бұл Р19 мөлшерге тәуелді экспрессиясының әсерін оның пре-микроРНҚ байланысу тиімділігі мен CRISPR жүйесіне әсеріне салыстырмалы талдауды жүргізуге мүмкіндік береді.

Методы исследования (на русском) : in vitro транскрипция; экспресс-анализ выделения вирусных частиц в препаративных дозах из тканей растений; электропорация; выделение тотальной РНК; выделение тотальной микроРНК; синтез праймеров к пре-микроРНК, микроРНК; синтез кДНК; q-rtPCR.

Методы исследования (на казахском) : in vitro транскрипция; өсімдік тіндерінен препаративті мөлшерде вирустық бөлшерктерді бөліп алудың экспресс әдісі; электропорация; жалпы микроРНҚ бөліп алу; пре-микроРНҚ, микроРНҚ праймерлерін синтездеу; кДНҚ синтезі; q-rtPCR.

Obtained results and novelty (in Russian) : изучено влияние дозо-зависимой экспрессии белка Р19 на аффинность связывания микроРНК in planta. Проведена оценка уровней экспрессии пре-микроРНК во время вирусной инфекции TBSV и его мутантов ΔP19, RMJ-1; Эксперименты были проводены на растениях N. benthamiana. Растения были инокулированы wtTBSV, ΔP19, RMJ-1 и далее было проводено выделение тотальной РНК, с последующим синтезом кДНК и проведением q-rtPCR с использованием праймеров к пре-микроРНК. Была проведена оценка эндогенных уровней зрелой микроРНК во время вирусной инфекции TBSV и его мутантов ΔP19, RMJ-1с помощью q-rtPCR с использованием праймеров к микроРНК.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : in planta микроРНҚ-ны байланыстыру аффинділігіне Р19 ақуызының мөлшерге тәуелді экспрессиясының әсері зерттелді. TBSV мен оның мутанттары ΔP19, RMJ-1 вирустық инфекциясы кезінде пре-микроРНҚ экспрессия деңгейлерін бақылау арқылы бағалау жасалды; Зерттеулер N. benthamiana өсімдіктерінде жүргізілді. Өсімдіктер wtTBSV, ΔP19, RMJ-1 барысында инокуляцияланды, кейін жалпы РНҚ бөлініп, кДНК синтезі үшін пайдаланылды. Кейін пре-микроРНК-ға праймерлерді қолдану арқылы q-rtPCR орындалды. TBSV мен оның мутанттары ΔP19, RMJ-1-мен вирус инфекциясы уақытында піскен микроРНҚ деңгейлері оларға арналған праймерлерді қолдану арқылы q-rtPCR-мен бағаланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : разработка новых высококачественных сортов культурных растений предоставит возможность увеличить урожайность и удовлетворить внутренний спрос на сельскохозяйственную продукцию. Эти новые сорта смогут содействовать сокращению зависимости от внешних поставок семенного материала. Создание устойчивых сортов, способных противостоять биотическим факторам, позволит уменьшить необходимость в интенсивном применении пестицидов, что приведет к снижению загрязнения окружающей среды.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жаңа жоғары сапалы мәдени сұрыптарды жасау өнімдіклікті жоғарылатып, елдегі ауылшаруашылық өнімге деген сұранысын қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Бұл жаңа сорттар тұқым материалдарын шет елдегі жеткізуден тәуелділігін төмендетеді. Биотикалық факторларға төзімді сұрыптарды алу пестицидтерді қолдану қажеттілігін азайтып, қоршаған ортаның ластануын азайтады.

Level of implementation (in Russian) : Полученные научные результаты будут использованы в образовательном процессе в области биологии и биотехнологии. Данные исследования будут служить основой для работ в прикладных исследованиях и разработках по созданию устойчивых к вирусам растений.

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған ғылыми нәтижелер биология және биотехнология пәндері бойынша оқу үрдісінде қолданылады. Бұл зерттеулер вирусқа төзімді өсімдіктерді жасау үшін қолданбалы зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға негіз болады.

Efficiency (in Russian) : Ожидаемые результаты внесут вклад в развитие в Казахстане инновационных подходов по созданию устойчивых биотическим стрессам растений.

Efficiency (in Kazakh) : Күтілетін нәтижелер Қазақстанда биотикалық стресске төзімді өсімдіктерді құрудың инновациялық тәсілдерін дамытуға ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : биология, селекция, молекулярная биология, фитопатология, сельское хозяйство.

Field of application (in Kazakh) : биология, селекция, молекулярлық биология, фитопатология, ауыл шаруашылығы.