Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00739 BR21882024-OT-23 0123РК01134
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 34
Total number of pages Patents Illustrations
31 0 7
Amount of funding Code of the program Table
20000000 Ф.1140 5
Code of the program's task under which the job is done
07
Name of work
Изучение генетического разно-образия и разработка биотехнологий сохранения и использования генетических ресурсов облепихи крушиновидной (Hippophae rhamnoides) в Казахстане
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Коллекции
Report authors
Хапилина Оксана Николаевна , Сумбембаев Айдар Айтказыевич , Вдовина Татьяна Афанасьевна , Нагметова Гульден Жумановна , Райзер Олеся Борисовна , Тагиманова Дамеля Сеитовна , Туржанова Айнур Сериковна , Шевцов Владислав Александрович , Есенбекова Найра Адилхановна ,
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Национальный центр биотехнологии"
Abbreviated name of the service recipient ТОО "Национальный центр биотехнологии"
Abstract

Объекты исследования: растения облепихи крушиновидной собранные в местах их естественного произрастания и образцы ДНК растений.

Зерттеу нысандары: табиғи өсу орындарында жиналған итшомырт шырғанақ өсімдіктері және өсімдік ДНҚ үлгілері.

Целью проекта является выявление ареалов и изучение генетического разнообразия облепихи крушиновидной в Казахстане с использованием молекулярно-генетических маркеров.

Жобаның мақсаты – молекулярлық-генетикалық маркерлердің көмегімен Қазақстандағы итшомырт шырғанақтың мекен ету жерлерін анықтау және генетикалық әртүрлілігін зерттеу.

Методы исследований: лабораторные, биотехнологические, маршрутно-рекогносцировочные, молекулярно-генетические.

Зерттеу әдістері: зертханалық, биотехнологиялық, маршруттық - барлау, молекулалық-генетикалық.

Изучен ареал распространения Hippophae sp. на территории Казахстана. Установлено, что изучаемый вид распространен в Алма-Атинской, Талдыкурганской и на территории Восточно-Казахстанской области. Выявлено, что облепиха крушиновая (H. rhamnoides L.) на территории Восточно-Казахстанской области зарегистрирована в 6 пространственно-изолированных природных популяциях (Кендерлыкская, Терсайрыкская, Шетластинская, Каратальская, Каиндысуйская, Топкаинская). Установлен порог вертикального распространения вида в пределах обследованной местности, уточнен видовой состав популяций, проведено изучение возрастных групп, формирующих данные популяции. В результате экспедиционных исследований был проведен сбор образцов популяций H. rhamnoides L. в местах их естественного произрастания. Сформирована ДНК коллекция селекционных линий облепихи крушиновидной (H. rhamnoides L) казахстанского Алтая, которая представлена 26 образцами. Всем образцам был присвоен ID номер. Проведена оценка результатов генетического полиморфизма селекционных линий Hippophae sp., с использованием iPBS маркеров, была выявлена генетическая вариабельность PBS-локусов, что может быть обусловлено эколо-географическими условиями существования. Новизна полученных результатов заключается в изучении биоразнообразия казахстанских популяций облепихи с использованием современных маркерных систем, основанных на использовании консервативных последовательностей для разнообразных классов ретротранспозонов.

Қазақстан аумағында Hippophae sp. таралу аймағы зерттелді. Зерттелетін түрдің Алматы, Талдықорған және Шығыс Қазақстан облыстарында таралғаны анықталды. Шығыс Қазақстан облысында итшомырт шырғанағы (H. rhamnoides L.) 6 кеңістікте оқшауланған табиғи популяцияларда (Кендірлік, Терсайрық, Шетластинск, Қаратал, Қайыңдысу, Топқайың) тіркелгені анықталды. Зерттелетін аумақ шегінде түрдің тік таралу шегі анықталды, популяциялардың түрлік құрамы нақтыланды, осы популяцияларды құрайтындардың жас топтары зерттелді. Экспедициялық зерттеулер нәтижесінде H. rhamnoides L. популяцияларының табиғи өсу орындарынан үлгілер жиналды. Қазақстандық Алтай итшомырт шырғанақтарының (H. rhamnoides L) селекциялық тұқымдарының ДНҚ топтамасы әзірленді, ол 26 үлгіден тұрады. Барлық үлгілерге ID нөмірі берілді. Hippophae sp. селекциялық линияларының генетикалық полиморфизмінің нәтижелері iPBS маркерлерінің көмегімен бағаланды, PBS локустарының генетикалық өзгергіштігі анықталды, бұл тіршілік етудің экологиялық-географиялық жағдайларына байланысты болуы мүмкін. Алынған нәтижелердің жаңалығы ретротранспозондардың әртүрлі кластары үшін консервативті тізбектерді қолдануға негізделген заманауи маркерлік жүйелерді пайдалана отырып, қазақстандық итшомырт шырғанақтары популяциясының биоәртүрлілігін зерттеу болып табылады.

Основные технологические и технико-эксплуатационные характеристики – научные исследования проводились в специализированных лабораториях с необходимым приборно-аппаратным оборудованием. Экспериментальные исследования осуществлялись с использованием современных методов биотехнологии, молекулярной биологии. Экономическая эффективность и значимость работы заключается в реализации стратегии по сохранению и устойчивому использованию биоразнообразия в национальном и международном масштабах.

Негізгі технологиялық және техникалық және пайдалану сипаттамалары – ғылыми зерттеулер қажетті бақылау-өлшеу құралдары мен аппараттық құралдармен мамандандырылған зертханаларда жүргізілді. Эксперименттік зерттеулер биотехнологияның және молекулалық биологияның заманауи әдістерін қолдану арқылы жүргізілді. Жұмыстың экономикалық тиімділігі мен маңыздылығы ұлттық және халықаралық ауқымда биоәртүрлілікті сақтау және тұрақты пайдалану стратегиясын жүзеге асыру болып табылады.

Область применения - научно-исследовательские организации ботанического и экологического профиля.

Қолдану аясы: ботаникалық және экологиялық профильдегі ғылыми-зерттеу ұйымдары.

UDC indices
634.74; 574.3; 582; 58.085
International classifier codes
62.33.29; 62.99.37; 68.35.53; 34.15.23;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Oблепиха крушиновидная; Hippophae rhamnoides; Микроклональное размножение; Генетическое разнообразие; Коллекция in vitro; Коллекция in situ;
Key words in Kazakh
Итшомырт шырғанақтары; Hippophae rhamnoides; Микроклональды көбейту; Генетикалық алуантүрлілік; In vitro коллекциясы; In situ коллекциясы;
Head of the organization Искакова Айша Нурбековна Phd /
Head of work Хапилина Оксана Николаевна Кандидат биологических наук / нет
Native executive in charge