The object of research, development or design (in Russian) : шлаки, фосфориты, фосфогипс, отходы томатного и табачного производств, отходы масложирового производства, рапс, микроводоросли.

The object of research, development or design (in Kazakh) : шлактар, фосфориттер, фосфогипс, қызанақ және темекі өндірістерінің қалдықтары, май өндірісінің қалдықтары, рапс, микробалдырлар.

Aim of work (in Russian) : разработка высокоэффективных, энергосберегающих сверхкритических технологий переработки сырья и промышленных отходов, обеспечивающих минимальные выбросы парниковых газов, позволяющих перейти к реальной «зеленой» экономике.

Aim of work (in Kazakh) : парниктік газдар шығарындыларын кемітетін, айқын «жасыл» экономикаға ауысуға мүмкіндік беретін шикізатпен өндірістік қалдықтарды қайта өңдеудің жоғары тиімді, қуат үнемдейтін жоғары критикалық технологияларды жасау.

Методы исследования (на русском) : сверхкритическая флюидная экстракция, масс-спектрометрия с индуктивно связанной плазмой, метод математического моделирования процессов, тонкослойная и газовая хроматография, УФ-спектрофотометрия, хромато-масс спектрометрия и др.

Методы исследования (на казахском) : жоғарыкритикалық флюидты экстракция, плазмамен индуктивты байланысқан масс-спектрометрия, процесстерді математикалық модельдеу, жұқа қабатты және газды хроматография, УФ-спектрофотометрия, хромато-масс спектрометрия және т.б. Жасалған жұмыстардың нәтижелері.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Запущена установка для сверхкритической флюидной экстракции SFE-2X5LF-2-FMC50 (Thar Instruments Inc., USA), и приобретено новое сверхкритическое оборудование. 2. Определены перспективные источники редкоземельного сырья – фосфогипс, шлаки, фосфориты, содержание РЗМ в которых составляет 0,3-0,5 % масс. Определены сырьевые ресурсы для получения биодизельного топлива: рапс, рыжик посевной, ятрофа, микроводоросли, а также отходы масложирового производства. Проведена оценка сырьевых ресурсов для получения никотиновой кислоты, каротиноидов, в том числе ликопина. Установлено, что наиболее перспективным сырьём для получения никотиновой кислоты является надземная часть растения Nicotiana Tabacum L, а для каротиноидов – отходы томатного производства. 3. Разработаны принципиально новые технологические схемы получения РЗМ из продуктов, полупродуктов и отходов фосфорной промышленности РК; каротиноидов и никотиновой кислоты из отходов пищевой промышленности и сельского хозяйства; дитиокарбаматов, дитиоацетиленовых и пропаргиловых производных индола, аденина, анабазина и 1,2,3-бензотриазола. 4. Разработана принципиально новая технологическая схема проточной сверхкритической установки получения биодизельного топлива. 5. Определены оптимальные условия экстракции иттрия из модельного азотнокислого раствора тремя различными экстрагентами ТБФ (pH=4; Cex=5%) и Д2ЭГФК (pH=3; Cex=5%) и смесью Д2ЭГФК+ВКК (pH=3; Cex=10%: T=40°C)...

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Жоғары критикалық флюидты экстракция қондырғысы SFE-2X5LF-2-FMC50 (Thar Instruments Inc., USA) іске қосылды және жаңа жоғары критикалық қондырғы сатып алынды. 2. Сирек жер металдардың мөлшері 0,3-0,5 % масс. сирек жер шикізаттар көздері фосфогипс, шлактар, фосфориттер, табылды. Биодизель жанармайын алуға болатын шикізаттар көздері: рапс, егістіктік жабайы шафран, ятрофа, микробалдырлар, сондай-ақ қалдық майлар мен май өнімдерінің қалдықтары. Никотин қышқылын, каротиноидтарды, сонымен қатар, ликопинды алуға болатын шикізат көздері бағаланып сарапталды. Никотин қышқылын алуға ең тиімді деп Nicotiana Tabacum L өсімдігінің жоғарғы жағы, ал каротиноидтарды алуға – қызанақ өндірісінің қалдықтары екені анықталды. 3. Сирек жер металдарды ҚР фосфор өндірісінің өнімдерінен, жартылай өнімдерінен, қалдықтарынан; каротиноидтар мен никотин қышқылын тамақ өндірісі мен ауыл шаруашылық өндірістерінің қалдықтарынан; дитиокарбаматтарды, индолдың дитиоацетилен және пропаргил туындыларын, аденинды, анабазинды және 1,2,3-бензотриазолды алуға болатын жаңа технологиялық сызбанұсқалар жасалған. 4. Ағынды жоғарыкритикалық қондырғыда биодизель жанармайын алуға болатын жаңа технологиялық сызбанұсқа жасалған. 5. Иттрийдің модельды азотқышқылды ерітіндіден үш түрлі экстрагенттермен экстракциялаудың қолайлы жағдайлары ТБФ (pH=4; Cex=5%) және Д2ЭГФК (pH=3; Cex=5%) және Д2ЭГФК+ВКК қоспасы (pH=3; Cex=10%: T=40°C) анықталған...

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : результаты исследований могут быть использованы для разработки технологии по получению редких и редкоземельных металлов, биодизельного топлива, биологически активных веществ из природного и вторичного сырья.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ол зерттеу нәтижелерін сирек және сирекжер металдарды, биодизель жанармайын, биологиялық белсенді заттарды табиғи және қайталама шикізаттардан алу технологияларын жасағанда қолдануға болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : экологически безопасные технологии и химико-технологические процессы.

Field of application (in Kazakh) : экологиялық қауіпсіз технологиялар және химико-технологиялық процесстер.