Inventory number IRN Number of state registration
0218РК01330 BR05236377-OT-18 0118РК01350
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Implemented
Publications
Native publications: 52
International publications: 4 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 29
Total number of pages Patents Illustrations
122 0 11
Amount of funding Code of the program Table
165000000 Ф.0903 20
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Разработка научно-лингвистической базы модернизации казахского письма на основе нового национального латинографического алфавита.
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental not experimental Программная документация
Report authors
Қажыбек Ерден Задаұлы
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

новые орфографические правила и ортодологические средства, акустико-артикуляционное описание гласных и согласных звуков, слог, слово, словосочетание, предложение, корпус текстов казахского языка, топонимы, антропонимы, экзонимы, эргонимы, интернационализмы, термины, письменные памятники древнетюркского периода, этнографизмы и др.

латын графикасы негізіндегі қазақ әліпбиі, жаңа емле ережелері және ортологиялық құралдары, дауысты және дауыссыз дыбыстардың акустика-артикуляторлық сипаты, буын, сөз, сөз тіркесі, сөйлем, қазақ тілінің мәтіндер корпусы, омоним, топоним, антропоним, экзоним, эргоним, терминдер, көне түркі жазба мұралары, этнографизмдер т.б.

разработка научно-теоретических, научно-практических лингвистических проблем модернизации казахского письма на основе единого национального стандарта казахского латинографического алфавита.

қазақ жазуын қазақы латынграфикалық әліпбидің бірыңғай ұлттық стандарты негізінде жаңғыртудың ғылыми-теориялық, ғылыми-практикалық лингвистикалық мәселелерін әзірлеу т.б.

сравнительный, описательный, ортологический анализ, статистический анализ, экспериментальный анализ, фонологический анализ.

салыстырмалы, сипаттама, ортологиялық талдау, статистикалық талдау, эксперименттік талдау, фонологиялық талдау

Научная новизна и значимость проекта исследование научно-теоретических, научно-практических лингвистических проблем модернизации казахского письменности в программной статье Президента РК «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» (12.04.2017 г.) казахский латынграфический алфавит, разработанный в целях выполнения указанного задания, отличается реализацией на основе Единого национального стандарта. В результате: 1 справочник, 3 книги-сборника, 1 словарь, 2 проспекта, 1 правила, ІТ-приложение для перекодировки казахских текстов с кириллической графики на новый алфавит на основе латиницы, корпус текстов казахского языка в новой латинской графике объемом 2 млн. словоупотреблений, опубликованы более 50 статей в РК и зарубежом, даны интервью и опубликованы статьи в СМИ и массмедиа, опубликована 1 публикация в отечественном научном журнале с ненулевым импакт-фактором, 1 публикация в зарубежном рецензированном журнале с импакт-фактором «Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований».

Жобаның ғылыми жаңалығы мен маңыздылығы қазақ жазуын жаңғыртудың ғылыми-теориялық, ғылыми-практикалық лингвистикалық мәселелерін зерттеу ҚР Президентінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында (12.04.2017 ж.) көрсетілген тапсырманы орындау мақсатында әзірленген қазақ латынграфикалық әліпбиінің бірыңғай ұлттық стандартының негізінде жүзеге асуымен ерекшеленеді. Нәтижесінде: 1 анықтағыш, 3 жинақ-кітап, 1 сөздік, 2 проспект, 1 ереже, қазақ мәтіндерін кирилл графикасынан латын негізді жаңа әліпбиге қайта кодтауға арналған ІТ-қосымшасы, жаңа латынграфикалы әліпби негізді көлемі 2 млн. сөзқолданыстан тұратын қазақ тілінің мәтіндер корпусы, шетелдік және отандық басылымдарда 50-ден аса мақала жарық көрді, БАҚ-та және массмедиада сұхбаттар берілді және мақалалар жарияланды; нөлдік емес импакт-факторы бар отандық ғылыми журналда 1 мақала жарияланды, импакт-факторы бар «Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований» шетелдік рецензияланған журналда бір мақала жарияланды.

сскийПеревести вGoogleBingНаучно-теоретические и научно-практические результаты исследования расширяют и обогащают методологию отечественных языковых исследований, междисциплинарных изысканий по вопросам государственного языка, языкознания, социолингвистических исследований; на основе работы вебинаров, статей, интервью, круглых столов, посвященных вопросам перехода казахской письменности на новый национальный алфавит на основе латинской графики, формированию оптимальной модели развития языка и повышению эффективности языковой политики, обеспечивающей в будущем полноценное функционирование государственного языка с обновленным алфавитом и надписью.Научно-теоретические и научно-практические результаты исследования расширяют и обогащают методологию отечественных языковых исследований, междисциплинарных изысканий по вопросам государственного языка, языкознания, социолингвистических исследований; на основе работы вебинаров, статей, интервью, круглых столов, посвященных вопросам перехода казахской письменности на новый национальный алфавит на основе латинской графики, формированию оптимальной модели развития языка и повышению эффективности языковой политики, обеспечивающей в будущем полноценное функционирование государственного языка с обновленным алфавитом и надписью.

Зерттеудің ғылыми-теориялық және ғылыми-практикалық нәтижелері отандық тіл білімі, мемлекеттік тіл мәселелері бойынша пәнаралық ізденістер, тілтанымдық, әлеуметтік лингвистикалық зерттеулер әдіснамасын кеңейтіп, байытады; қазақ жазуын қазақы латынграфикалық әліпбидің бірыңғай ұлттық стандарты негізінде жаңғыртудың лингвистикалық мәселелерін шешуге, болашақта жаңартылған әліпбиі мен жазуы бар мемлекеттік тілдің толыққанды қызмет етуін қамтамасыз ететін тіл саясаты тиімділігінің артуы мен тіл дамуының оңтайлы моделінің қалыптасуына, қазақ жазуының латын графикасы негізіндегі жаңа ұлттық әліпбиге көшу мәселесіне арналған вебинарлар, мақалалар, сұхбаттар, дөңгелек үстелдер жұмысы негізінде қалың бұқараның тілтанымдық білім деңгейінің артуына септігін тигізеді.

Результаты исследования могут быть использованы в поисках, касающихся теоретических проблем лингвистики; в деле организации государственной языковой политики и определения ее краткосрочных и долгосрочных приоритетов; в системе среднего, среднего специального, высшего, послевузовского образования РК в дидактике, методике и методологии преподавания казахского языка как родного и иностранного; в междисциплинарных научных исследованиях по проблемам проекта.

Зерттеу нәтижелері лингвистиканың теориялық мәселелеріне қатысты ізденістерде; мемлекеттік тіл саясатын ұйымдастыру мен оның қысқамерзімді және ұзақмерзімді басымдылықтарын айқындау ісінде; ҚР орта, арнайы орта, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйелерінде қазақ тілін ана және шет тілі ретінде оқыту дидактикасы, әдістемесі мен әдіснамасында; жоба мәселесіне қатысты пәнаралық ғылыми зерттеулерде пайдалануға болады.

UDC indices
811.512
International classifier codes
16.21.31;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
алфавит; язык; правописание; орфоэпия; латинская графика;
Key words in Kazakh
әліпби; тіл; емле; орфоэпия; латын графикасы;
Head of the organization Қажыбек Ерден Задаұлы Доктор филологических наук / профессор, член-корреспондент НАН РК
Head of work Қажыбек Ерден Задаұлы Доктор филологических наук / академик
Native executive in charge