The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования данного проекта является двухлойная система покрытий, состоящая из наноструктурированного слоя TiO2-Cr2O3 и подслоя из Ta.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бұл жобаның зерттеу нысаны TiO2-Cr2O3 наноқұрылымды қабатынан және Ta ішкі қабатынан тұратын екі қабатты жабын жүйесі болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии получения двухлойной системы покрытия, состоящей из наноструктурированного слоя из TiO2-Cr2O3 и подслоя из Ta, для защиты деталей шарового крана от коррозии и износа.

Aim of work (in Kazakh) : Шарикті кран бөлшектерін коррозиядан және тозудан қорғау үшін TiO2-Cr2O3 наноқұрылымды қабатынан және Ta қабатынан тұратын екі қабатты жабын жүйесін алу технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Рентгеноструктурные исследования образцов стали выполняли известными методами рентгеноструктурного анализа на дифрактометрах X’PertPRO; Морфологию и состав поверхности анализировали с помощью сканирующего электронного микроскопа JEOL (JSM-7001FTTLS); Трибологические испытания проводили на трибометре TRB3 Anton Paar с использованием стандартной методики «шар-диск». Механические свойства (твердость, модуль Юнга) покрытий были исследованы на нанотвердометре «НаноСкан-4D Компакт».

Методы исследования (на казахском) : Болат үлгілерін рентгендік құрылымдық зерттеу x ' PertPRO дифрактометрлерінде белгілі рентгендік құрылымдық талдау әдістерімен жүргізілді; JEOL сканерлеуші электронды микроскопының (JSM-7001FTTLS) көмегімен морфологиясы мен бетінің құрамы талданды; Трибологиялық сынақтар стандартты "шар-диск"әдісін қолдана отырып, TRB3 Anton Paar трибометрінде жүргізілді. Жабындардың механикалық қасиеттері (қаттылығы, Юнг модулі) "НаноСкан-4D Компам"нано-қаттылық өлшегішінде зерттелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна данного проекта заключается в использовании тантала в качестве связующего слоя для предотвращения дальнейших утечек через керамическое покрытие и предотвращения образования гальванических элементов. Процесс с использованием детонационной пушки позволяет получить плотный слой без трещин и пористости с более высокой эффективностью осаждения. Плотное танталовое покрытие в качестве связующего слоя перед нанесением керамического покрытия приведет к увеличению срока службы титановых металлических шариков и седла, а керамическое покрытие обеспечивает износостойкость и коррозионную стойкость.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұл жобаның жаңалығы танталды керамикалық жабын арқылы одан әрі ағып кетудің алдын алу және гальваникалық элементтердің пайда болуын болдырмау үшін байланыстырушы қабат ретінде пайдалану болып табылады. Детонациялық зеңбіректі қолдану процесі шөгу тиімділігі жоғары жарықтар мен кеуектіліксіз тығыз қабат алуға мүмкіндік береді. Керамикалық жабынды қолданар алдында байланыстырушы қабат ретінде тығыз тантал жабыны титан металл шарлар мен седлалардың қызмет ету мерзімін ұзартады, ал керамикалық жабын тозуға және коррозияға төзімділікті қамтамасыз етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Научно-техническая и практическая значимость данного проекта заключатеся в увеличении срока службы деталей (резервуаров выщелачивания и лопастей), применяемых в процессах извлечения никеля и кобальта из низкосортных руд, и тем самым, в снижении эксплуатационных расходов, которые сильно отражается на цену востребованных металлов никеля и кобальта. Спрос на металлы никель и кобальт становится все выше, поскольку эти металлы являются важнейшими элементами для аэрокосмической отрасли, высокотемпературными материалами и легирующим элементом для производства нержавеющей стали. Кроме того, в связи с ростом цен на энергоносители, грядущим исчерпанием технико-экономических возможностей совершенствования механического обогащения никельсодержащих руд, их концентратов и промежуточных продуктов металлургического передела, а также диверсификацией источников никелевого сырья всё большее значение приобретают гидрометаллургические способы его переработки, которые могут использоваться либо на отдельных узлах технологических схем, либо на всем их протяжении.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жобаның ғылыми-техникалық және практикалық маңыздылығы төмен сұрыпты кендерден никель мен кобальт алу процестерінде қолданылатын бөлшектердің (шаймалау резервуарлары мен қалақтардың) қызмет ету мерзімін ұлғайту және сол арқылы сұранысқа ие никель мен кобальт металдарының бағасына қатты әсер ететін пайдалану шығындарын азайту болып табылады. Никель мен кобальт металдарына сұраныс артып келеді, өйткені бұл металдар аэроғарыш өнеркәсібі үшін маңызды элементтер, жоғары температуралы материалдар және тот баспайтын болаттан жасалған легирлеуші элемент болып табылады. Бұдан басқа, энергия жеткізгіштер бағасының өсуіне, құрамында никель бар кендерді, олардың концентраттарын және металлургиялық қайта бөлудің аралық өнімдерін механикалық байытуды жетілдірудің техникалық-экономикалық мүмкіндіктерінің алдағы сарқылуына, сондай-ақ никель шикізаты көздерінің әртараптандырылуына байланысты оны қайта өңдеудің гидрометаллургиялық әдістері маңызға ие болып отыр, оларды технологиялық схемалардың жекелеген тораптарында немесе олардың барлығында пайдалануға болады бүкіл.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Предлагаемое исследование позволит получить научно-технические результаты мирового уровня и обеспечить повышение научно-технического потенциала страны

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған зерттеу әлемдік деңгейдегі ғылыми-техникалық нәтижелерді алуға және елдің ғылыми-техникалық әлеуетін арттыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді

Field of application (in Russian) : Основная идея данного проекта заключается в разработке и исследовании коррозионностойкого покрытия, подходящего для установок кислотного выщелачивания под высоким давлением (HPAL). Предлагается применить двухлойной системы покрытия для деталей шарового крана, применяемого в гидрометаллургии при извлечении никеля и кобальта из низкосортных руд.

Field of application (in Kazakh) : Бұл жобаның негізгі идеясы жоғары қысымды қышқылды шаймалау (HPAL) қондырғыларына жарамды коррозияға төзімді жабынды әзірлеу және зерттеу болып табылады. Гидрометаллургияда төмен сұрыпты кендерден никель мен кобальт алу кезінде қолданылатын шар клапанының бөлшектері үшін екі қабатты жабу жүйесін қолдану ұсынылады.