The object of research, development or design (in Russian) : Стали 45 и Ст3сп, технология электролитно-плазменного азотирования.

The object of research, development or design (in Kazakh) : 45 және Ст3сп болаттары, электролиттік-плазмалық азоттау технологиясы.

Aim of work (in Russian) : Разработка ресурсосберегающего способа катодного электролитно-плазменного азотирования углеродистых нелегированных сталей, который позволит повысить их механические и трибологические характеристики, а также изучение закономерностей формирования износостойкого азотированного слоя при электролитно-плазменном азотировании.

Aim of work (in Kazakh) : Көміртекті қоспаланбаған болаттардың механикалық және трибологиялық сипаттамаларын арттыруға мүмкіндік беретін катодтық электролиттік-плазмалық азоттаудың ресурс үнемдеу әдісін әзірлеу, сондай-ақ электролиттік-плазмалық азоттау кезінде тозуға төзімді азотталған қабаттың қалыптасу заңдылықтарын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Для исследования азотированных образцов стали будут использованы следующие современные методы экспериментальных исследований и испытаний: - фазово-структурный анализ; - металлографический анализ; - исследования коррозионных процессов; - измерение микротвердости в соответствии с ГОСТ-9450-76; - сканирующая электронная микроскопия; - просвечивающая электронная микроскопия; - Оже-электронная спектроскопия; - испытания образцов на абразивное изнашивание по ГОСТ 23.208-79; - испытания образцов на ударно-абразивное изнашивание по ГОСТ 23.207-79; - высокотемпературные испытания на износостойкость образцов по схеме «шар на диск»; - трибологические испытания образцов на испытательной машине Т-10 по схеме «палец-диск»; - исследования износостойкости при трении с помощью устройства, позволяющего измерять силу трения скольжения в переменном (возвратно-поступательном) движении.

Методы исследования (на казахском) : Азотталған болат үлгілерін зерттеу үшін тәжірибелік зерттеулер мен сынаудың келесі заманауи әдістері қолданылады: - фазалық-құрылымдық талдау; - металлографиялық талдау; - коррозиялық процестерді зерттеу; - ГОСТ-9450-76 бойынша микроқаттылықты өлшеу; - сканерлеуші ​​электронды микроскопия; - трансмиссиялық электронды микроскопия; - аугер электронды спектроскопиясы; - ГОСТ 23.208-79 бойынша абразивті тозуға сынау үлгілері; - ГОСТ 23.207-79 бойынша соққыға және абразивті тозуға сынау үлгілері; - «Дисктегі шар» схемасы бойынша үлгілердің тозуға төзімділігіне жоғары температуралық сынақтар; - «палец-диск» схемасы бойынша Т-10 сынау машинасында үлгілердің трибологиялық сынақтары; - ауыспалы (өзара) қозғалыста сырғанау үйкеліс күшін өлшеуге мүмкіндік беретін құрылғыны қолдану арқылы үйкеліс кезінде тозуға төзімділікті зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Во втором году реализации проекта исследовано влияние состава электролита на химический, фазовый состав и твердость азотированного слоя сталей 45 и Ст3сп, изучены особенности формирования структуры азотированного слоя в зависимости от температуры насыщения, исследовано влияние технологических параметров азотирования (напряжение, плотность тока, расстояния между электродами) на структуру, элементный и фазовый состав, твердость и износостойкость азотированного слоя, исследованы особенности формирования дислокационной субструктуры стали 45 при электролитно-плазменном азотировании.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның екінші жылында 45 және St3sp болаттарының азотталған қабатының химиялық, фазалық құрамы мен қаттылығына электролит құрамының әсері, қанықтылығына байланысты азотталған қабат құрылымының қалыптасу ерекшеліктері зерттелді. температурасы зерттелді, азоттаудың технологиялық параметрлерінің (кернеу, токтың тығыздығы, электродтар арасындағы қашықтық) құрылымына, элементтік және фазалық құрамына, азотталған қабаттың қаттылығы мен тозуға төзімділігіне, дислокацияның қалыптасу ерекшеліктеріне әсері зерттелді. электролиттік-плазмалық азоттау кезінде болаттың 45 ішкі құрылымы зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предлагаемая электролитно-плазменная технология является ресурсосберегающей и экономически более выгодной, не применяются сложные системы контроля и управления, не требует использования дорогостоящих расходных материалов и позволяет сократить число этапов технологических процессов обработки поверхности. На базе полученных данных будут сформулированы инновационные предложения с перспективой внедрения разработки в производство. Результаты исследований будут важны с точки зрения научных исследований в физике конденсированного состояния и материаловедения, а также с точки зрения практического использования при создании материалов для машино- и самолетостроения, ядерной энергетики, военно-промышленного комплекса. Таким образом, результаты проведенных исследований внесут вклад в развитие машиностроения в Республике Казахстан.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ұсынылған электролиттік-плазмалық технология ресурсты үнемдейтін және экономикалық жағынан тиімдірек, күрделі бақылау және бақылау жүйелері пайдаланылмайды, қымбат шығын материалдарын пайдалануды қажет етпейді және бетті өңдеу процестерінің кезеңдерінің санын азайтуға мүмкіндік береді. Алынған мәліметтер негізінде әзірлемелерді өндіріске енгізу перспективасымен инновациялық ұсыныстар тұжырымдалатын болады. Зерттеу нәтижелері конденсацияланған заттар физикасы мен материалтанудағы ғылыми зерттеулер тұрғысынан, сондай-ақ механикалық және авиациялық құрылыс, атом энергетикасы және әскери мақсаттағы материалдар жасауда практикалық пайдалану тұрғысынан маңызды болады. - өнеркәсіптік кешен. Осылайша, зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасында машина жасау саласының дамуына ықпал етеді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Машиностроение, автомобилестроение и металлургия.

Field of application (in Kazakh) : Машина жасау, автомобиль жасау және металлургия.