The object of research, development or design (in Russian) : Кардиохирургические больные с оперированным сердцем на длительной антикоагулянтной терапии варфарином и определяющие себя по национальной принадлежности и биологических бабушку-дедушку по материнской и отцовской линии как «казах-казашка» (300 человек). Материалом исследования послужит ДНК, выделенная из периферической венозной крови рекрутируемых.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Варфаринмен ұзақ антикоагулянттық ем қабылдап жүрген жүрекке ота жасалған кардиохирургиялық науқастар және ұлттық қатыстылығын, ана және әке жағынан биологиялық ата-әжесін «қазақ-қазақ» деп анықтай алатын науқастар (300 адам). Таңдалғандардың шеткері көктамыр қанынан алынған ДНҚ зерттеу материалы болады.

Aim of work (in Russian) : Разработать алгоритм персонализированной длительной антикоагулянтной терапии антагонистом витамина К (варфарин) у пациентов казахской популяции, перенесших операцию на сердце.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақ популяциясындағы жүрекке ота жасалған науқастарда К витаминінің (варфарин) антагонистімен жеке ұзартылған антикоагулянттық емнің алгоритмін құрастыру.

Методы исследования (на русском) : 1. Выделение ДНК из периферической венозной крови. Забор производится в стерильных условиях из периферической крови в количестве 9 мл в контейнеры К2 с ЭДТА (код 1404309, ЭкоФарм Интернейшнл). Выделение ДНК из периферической крови обследуемых проводилось солевым методом. Концентрацию ДНК измеряли на Spectrophotometer NanoDropLite (США) с определением степени очистки ДНК ≥ 1,60. 2. Молекулярно-генетические исследования проведены методом полимеразной цепной реакции в реальном времени (Real-Time PCR) на приборе SteрOnePlus (AppliedBiosystems, США). Использован TaqMan метод единой сайт специфичной амплификации и генотипирования, основанный на флуоресценции экзонуклеазы. Система совмещает в себе термоциклер, флюоресцентный детектор и специальное программное обеспечение для автоматического обсчета полученных результатов. 3. Клинико-анамнестический метод. 4. Статистическая обработка будет проведена с использованием программ STATA13, PLINK и R-Program. Это пакеты программ для изучения ассоциаций генома, разработанные для проведения ряда основных, широкомасштабных анализов.

Методы исследования (на казахском) : 1. Шеткері көктамыр қанынан ДНҚ бөлу. Қан стерилді жағдайда шеткері қантамырынан 9 мл мөлшерде ЭДТА-мен К2 контейнеріне (1404309 коды, ЭкоФарм Интернейшнл) алынды. Зерттелетіндердің шеткері қанынан ДНҚ бөлу тұзды әдіспен жүргізілді. ДНҚ шоғырлануын ДНҚ ≥ 1,60 тазарту дәрежесін анықтаумен Spectrophotometer NanoDropLite (АҚШ) өлшенді. 2. Молекулярлы-генетикалық зерттеулер SteрOnePlus (AppliedBiosystems, АҚШ) аспабында шынайы уақытта полимеразды тізбекті реакция әдісімен жүргізілді (Real-Time PCR). TaqMan әдісі экзонуклеазаның флуоресценциясына негізделген арнайы амплификация және генотиптеу әдісі қолданылды. Жүйе термоциклерді, флюоресцентті детекторды және алынған нәтижелерді автоматты түрде есептеуге арналған арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуді біріктіреді. 3. Клинико-анамнездік тәсіл. 4. Статистикалық өңдеу STATA13, PLINK және R-Program бағдарламаларын пайдалана отырып жүргізіледі. Бұл бірқатар негізгі, кең ауқымды талдауларды жүргізу үшін әзірленген геном ассоциацияларын зерттеуге арналған бағдарламалар пакеттері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизной планируемого исследования является проведение популяционных исследований по определению частоты расширенного числа полиморфизмов генов (8): CYP2C9*2 (rs1799853), CYP2C9*5 (rs28371686), CYP2C9*6 (rs9332131), CYP2C19 (rs3814637), VKORC1 (rs9934438), CYP4F2 (rs2108622), EPHX1 (rs2292566), GGCX (rs11676382) в казахской популяции, определения их генетического вклада в эффективность и безопасность длительной терапии варфарином. Полученные результаты по популяционной дифференциации казахов по 8 полиморфизмам внесут значимый вклад в изучение генофонда этноса казахов и позволят уточнить теоретические основы фармакогенетики.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоспарланған зерттеудің жаңалығы гендік полиморфизмдердің кеңейтілген санының жиілігін анықтау бойынша популяциялық зерттеулер жүргізу болып табылады (8): CYP2C9*2 (rs1799853), CYP2C9*5 (rs28371686), CYP2C9*6 (rs9332131), CYP2C19 (rs3814637), VKORC1 (rs9934438), CYP4F2 (rs2108622), EPHX1 (rs2292566), GGCX (rs11676382) қазақ популяциясында олардың варфаринмен ұзақ мерзімді терапияның тиімділігі мен қауіпсіздігіне генетикалық үлесін анықтау. Қазақтарды 8 полиморфизм бойынша популяциялық саралау бойынша алынған нәтижелер қазақтар этносының генофондын зерделеуге елеулі үлес қосады және фармакогенетиканың теориялық негіздерін нақтылауға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты планируемого исследования создадут основу для развития фармакогенетики в Республике Казахстан и будут способствовать повышению эффективности и безопасности фармакотерапии. Выявление полиморфизмов определенных генов позволит прогнозировать ответ пациента на ЛС, персонифицировать выбор и режим дозирования ЛС, повысить эффективность и безопасность фармакотерапии.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоспарланған зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасында фармакогенетиканы дамыту үшін негіз жасайды және фармакотерапияның тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыруға ықпал ететін болады. Белгілі бір гендердің полиморфизмдерін анықтау пациенттің ДЗ-қа реакциясын болжауға, ДЗ-ты таңдау мен дозалау режимін жекелендіруге, фармакотерапияның тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Будут разработаны предложения по рациональному применению фармакогенетического тестирования в практическом здравоохранении РК по результатам исследования.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша ҚР практикалық денсаулық сақтауында фармакогенетикалық тестілеуді ұтымды қолдану жөнінде ұсыныстар әзірленетін болады.

Efficiency (in Russian) : Научный эффект от реализации проекта заключается в получении новых знаний о связи носительства полиморфизмов генов гиперчувствительности к варфарину CYP2C9*2 (rs1799853), CYP2C9*5 (rs28371686), CYP2C9*6 (rs9332131), CYP2C19 (rs3814637), VKORC1 (rs9934438), CYP4F2 (rs2108622), EPHX1 (rs2292566), GGCX (rs11676382) с клиническим эффектом при назначении антикоагулянтов непрямого действия у пациентов с оперированным сердцем. Социальный эффект от реализации проекта заключается в практическом использовании созданного алгоритма индивидуальной дозировки варфарина, что даст возможность более эффективной стабилизации целевого уровня гипокоагуляции, в конечном счете повысит качество здоровья и жизни населения Республики Казахстан. Экономический эффект от реализации проекта заключатся в перспективах использования клинического алгоритма индивидуального дозирования варфарина на основании результатов фармакогенетических исследований полиморфизмов генов больных для снижения риска геморрагических осложнений у пациентов в амбулаторных условиях, что сократит экономические затраты по сравнению с традиционным методом подбора дозы варфарина.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны іске асырудың ғылыми әсері CYP2C9*2 (rs1799853), CYP2C9*5 (rs28371686), CYP2C9*6 (rs9332131), CYP2C19 (rs3814637), VKORC1 (rs9934438), cyp4f2 (rs2108622), ephx1 (rs2292566), ggcx (rs11676382) операцияланған жүрегі бар науқастарға жанама әсер ететін антикоагулянттарды тағайындау кезінде клиникалық әсері бар. Жобаны іске асырудың әлеуметтік әсері варфаринді жеке дозалаудың құрылған алгоритмін практикалық қолдануда жатыр, бұл гипокоагуляцияның нысаналы деңгейін неғұрлым тиімді тұрақтандыруға мүмкіндік береді, сайып келгенде Қазақстан Республикасы халқының денсаулығы мен өмірінің сапасын арттырады. Жобаны іске асырудың экономикалық әсері амбулаториялық жағдайда пациенттерде геморрагиялық асқынулардың қаупін азайту үшін пациенттердің гендік полиморфизмдерін фармакогенетикалық зерттеу нәтижелері негізінде варфаринді жеке дозалаудың клиникалық алгоритмін қолдану перспективаларында болады, бұл Варфарин дозасын таңдаудың дәстүрлі әдісімен салыстырғанда экономикалық шығындарды азайтады.

Field of application (in Russian) : Персонификация менеджмента больных с оперированным сердцем для повышения эффективности и безопасности применения непрямых антикоагулянтов (антогонистов витамина К).

Field of application (in Kazakh) : Жанама антикоагулянттарды (К витаминінің антогонистері) қолданудың тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыру үшін операцияланған жүрегі бар науқастардың менеджментін даралау.