The object of research, development or design (in Russian) : 1. Референтные и природные штаммы чумного микроба; 2. Референтные и природные штаммы холерного вибриона; 3. Антибактериальные препараты; 4. Гены резистентности содержащие лизаты штаммов возбудителей чумы и холеры.

The object of research, development or design (in Kazakh) : 1. Оба микробының референттік және табиғи штаммдары; 2. Тырысқақ вибрионының референттік және табиғи штаммдары; 3. Антибактериалдық препараттар; 4. Оба және тырысқақ қоздырғыштарының штаммдарының төзімділік гендері бар лизаттар.

Aim of work (in Russian) : Изучение генетических свойств антибиотикорезистентности у возбудителей чумы и холеры выделенных из различных объектов окружающей среды Казахстана и конструирование праймеров тест-систем ПЦР для детекции генов резистентности к антибактериальным препаратам с целью внедрения ускоренных молекулярно-генетических методов диагностики, усиления противоэпидемических мероприятий и реализации международной программы Единое здоровье.

Aim of work (in Kazakh) : Бірыңғай денсаулықтық халықаралық бағдарламасының мақсаттарына сәйкес індетке қарсы шараларды күшейту және енгізу үшін Қазақстанның алуан түрлі экологиялық нысандарынан бөлініп алынған оба және тырысқақ қоздырғыштарының антибиотиктерге төзімділіктің генетикалық қасиеттерін зерттей отырып, молекулалы-генетикалық диагностика әдістерін енгізу мақсатында антибиотиктерге төзімділік гендерін анықтауға арналған инновациялық ПТР-диагностикалық тест-жүйелерін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Бактериологическое изучение свойств штаммов Y.pestis и V.cholerae. Изучение биохимических свойств с использованием автоматического микробиологического анализатора Vitek 2 Compact (BioMerieux, USA). Изучение антибиотикочувствительности, составление антибиотикограмм.

Методы исследования (на казахском) : Y.pestis және V.cholerae штаммдарының қасиеттерін бактериологиялық зерттеу. Vitek 2 Compact (BioMerieux, USA) автоматты микробиологиялық анализаторының көмегімен штаммдардың биохимиялық қасиеттерін зерттеу. Антибиотиктерге сезімталдылығын зерттеу, антибиотикограммаларды құрастыру.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ современных данных литератур, посвященных применению методов микробиологии и молекулярной генетики, в том числе по изучению ответственных генов устойчивости к антибактериальным препаратам (АБП) у возбудителей чумы и холеры, в том числе из онлайн ресурсов базы данных Web of Science, Scopus, Web jf PubMed, BMC, Medline, e-Library, Google Scholar, GeneBank NCBI BLAST, WHO и др. Составлен подробный обзор литературы и план внедрения методов исследования.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Микробиология және молекулярлық генетика әдістерін қолдануға, оның ішінде оба және тырысқақ қоздырғыштарының бактерияға қарсы препараттарға (БҚП) төзімділігінің жауапты гендеріне арналған Web of Science, Scopus, Web jf PubMed, BMC, Medline, e-Library, Google Scholar, GeneBank NCBI BLAST, WHO және т.б. заманауи әдеби деректердің талдауы жүргізілді. Әдебиеттерге толық шолу және зерттеу әдістерін енгізу жоспары жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : К работе привлечены одинадцать врачей, четыре лаборанта и 1 дезинфектор. Выполнены выезды участников проекта (5 групп по 2 специалиста) в областные филиалы ННЦООИ - противочумные станции, где были проведены работы по изучению свойств музейных рабочих штаммов Y.pestis и V.cholerae, изучение чувствительности к антибиотикам, составление антибиотикограмм.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмысқа он бір дәрігерлер, төрт зертханашылар және 1 дезинфектор тартылды. Жоба қатысушылары (2 маманнан 5 топ) АҚИҰҒО облыстық филиалдары - обаға қарсы күрес станцияларына барып, ол жерде Y.pestis және V.cholerae мұражайлық жұмыс штаммдарының қасиеттерін, антибиотиктерге сезімталдылығын зерттеу, антибиотикограммаларды құрастыру бойынша жұмыстар атқарылды.

Level of implementation (in Russian) : Результаты проведенных исследований будут внедрены в форме актов внедрения разрабатываемых ПЦР тест-систем

Level of implementation (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері құрастырылып жатқан ПТР тест-жүйелерінің енгізу актілері түрінде енгізіледі

Efficiency (in Russian) : Будут разработаны ПТР тест-системы определяющие гены резистентности возбудителей Y.pestis и V.cholerae посредством определения степени чувствительности к антибиотикам

Efficiency (in Kazakh) : Y.pestis және V.cholerae қоздырғыштарының антибиотиктерге сезімталдылығының дәрежесін анықтау арқылы төзімділік гендерін анықтайтын тест-жүйелері құрастырылады

Field of application (in Russian) : Целевые потребители полученных диагностических ПЦР тест-систем: областные, городские Департаменты Комитета государственного санитарно-эпидемиологического контроля, центры санитарно-эпидемиологической экспертизы: противочумные станции, областные, городские клинико-диагностические и ветеринарные лаборатории. Потенциальные потребители продукта возможно – структуры аналогичные вышеперечисленным в странах Центральной Азии (Узбекистан, Кыргызстан, Таджикистан и Туркменистан) и др.

Field of application (in Kazakh) : Алынған диагностикалық ПТР тест-жүйелерінің мақсатты тұтынушылары: мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің облыстық, қалалық департаменттері, санитариялық-эпидемиологиялық сараптама орталықтары: обаға қарсы станциялар, облыстық, қалалық клиникалық-диагностикалық және ветеринариялық зертханалар. Өнімнің әлеуетті тұтынушылары мүмкін-Орталық Азия елдерінде (Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түрікменстан) жоғарыда аталғандарға ұқсас құрылымдар және т. б.