The object of research, development or design (in Russian) : Археологические и этноархеологические памятники Шубарат и Молалы

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шұбарат және Молалы археологиялық және этноархеологиялық ескерткіштері

Aim of work (in Russian) : Комплексные междисциплинарные научные исследования сако-уйсунских и этноархеологических памятников Шубарат и Молалы в контексте изучения широкого спектра вопросов истории древних и поздних культур, проведение комплекса охранных мер по спасению и сохранению историко-культурного достояния прошлого

Aim of work (in Kazakh) : Ежелгі және кейінгі мәдениеттер тарихының кең ауқымды мәселелерін зерделеу хақында Шұбарат және Молалы сақ-үйсін және этноархеологиялық ескерткіштерін кешенді пәнаралық ғылыми зерттеу, өткеннің тарихи-мәдени игілігін сақтау және құтқару бойынша қорғау шараларының кешенін жүргізу

Методы исследования (на русском) : Методика полевой, камеральной и кабинетной археологии. В процессе осмысления полученных материалов, в ходе решения вышеобозначенных задач и проблем использован ряд методов исторической науки – сравнительно-исторический, историко-типологический и генетический, метод исторической периодизации, метод диахронического анализа. Расширенные рефлексии в области социальной стратификации древних обществ невозможны без привлечения методики социологии, в частности палеосоциологии – статистический анализ гендерной, возрастной, инвентарной составляющих погребений и соответствующего характера поселенческих объектов.

Методы исследования (на казахском) : Далалық, камералдық және кабинеттік археология әдістемесі. Алынған материалдарды түсіну барысында жоғарыда аталған міндеттер мен мәселелерді шешу кезінде тарих ғылымының бірқатар әдістері қолданылды – салыстырмалы тарихи, тарихи-типологиялық және генетикалық, тарихи кезеңдеу әдісі, диахрондық талдау әдісі. Әлеуметтану әдістемесі, атап айтқанда палеосоциология - жерлеулердің гендерлік, жастық, инвентарлық құрамдас бөліктерін және қоныстық нысандардың тиісті сипаттарын статистикалық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Оперативно исследованы археологические и этноархеологические памятники, имеющие повреждения и находящихся под непосредственной угрозой уничтожения: 2 крупных кургана с разрушенными и поврежденными наземным сооружением диаметром 25-30 м и 12 объектов среднего и малого диаметров сако-уйсуней (3-12 м – 7 среднего и 5 малого), 3 пункта жилищных и хозстроений этноархеологии; Начаты работы по идентификации поселенческих памятников, ранее неизвестных погребально-поминальных объектов сако-уйсунского времени, уточнению точного количества памятников этноархеологии, с попутной фиксацией объектов всех других категорий и периодов: выявлено и задокументировано 6 новых пунктов зимовок XIX-начала XX века, 1 поселение сако-уйсунского времени, четыре могильника раннего железного века, группа памятников средневековья и два одиночных кургана; Получены результаты лабораторных исследований, крайне важных в достижении ряда ключевых и весомо обоснованных результатов по разного рода аспектам и сторонам объектов изысканий; Осуществлен подробный анализ всех полученных за указанный год материалов полевых и лабораторно-камеральных исследований с широким кругом данных по археологии сако-уйсуней Семиречья, сако-сарматов Казахстана и скифо-сибирского мира Евразии, также с материалами этноархеологии казахов; Осуществлен комплекс защитных и превентивных мер, направленных на охрану историко-культурного наследия; Статьи переданы в журналы, сданы отчеты, осуществлены научно-организационные работы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зақымдануы бар және жойылу қаупі төнген археологиялық және этноархеологиялық ескерткіштер жедел зерттелді: сақ-үйсіндердің диаметрі 25-30 м жер үсті құрылысы бұзылған және бүлінген 2 ірі қорған және орта және кіші көлемді 12 нысаны (3-12 м – 7 орта және 5 шағын), этноархеологияның тұрғын үй және шаруашылық құрылыстарының 3 нысаны; Бұрын белгісіз болған сақ-үйсін қоныстарын, жерлеу-аза-тұту нысандарын , этноархеология ескерткіштерінің нақты санын нақтылау және басқада кезеңдердің ескерткіштекрін анықтау жұмыстары бастау алды: ХІХ-ХХ ғасырдың басына жататын 6 жаңа қыстау, сақ-үйсін заманының 1 қонысы, ерте темір дәуірінің төрт қорымы, орта ғасырларық ескерткіштер тобы және екі жалғыз қорған анықталып, құжатталды; Зерттеу нысандарының әртүрлі жәйттары мен аспектілері бойынша бірқатар маңызды нәтижелерге қол жеткізуде өте маңызды зертханалық сараптамалар нәтижелері алынды; Көрсетілген жылы алынған далалық және зертханалық-камералдық зерттеулердің барлық материалдарын Жетісу сақ-үйсіндерінің, Қазақстан сақ-сарматтарының және Еуразия скиф-сібір әлемінің археологиясы бойынша мәліметтерімен, сондай-ақ қазақтардың этноархеологиясы материалдарымен егжей-тегжейлі талдау жүргізілді; Тарихи-мәдени мұраны сақтауға бағытталған қорғау және алдын алу шараларының кешені жүзеге асырылды; Мақалалар баспаға беріліп, есептер тапсырылып, ғылыми ұйымдастыру жұмыстары жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В № 3 и в № 4 Международного журнала «Medieval history of Central Eurasia» AIU подано две статьи: 1) «Historiography, tasks and prospects of research ancient, medieval and ethnographic time monuments of Shubarat and Molaly»; 2) «Шұбарат және Молалы көне заман және кейінгі ортағасыр ескерткіштеріндегі 2023 жылғы зерттеулердің алғашқы қорытындылары». В рецензируемом отечественнои издании, рекомендованном КОКСНВО, в Вестнике ЕНУ им. Л.Н. Гумилева. Серия: Исторические науки. Философия. Религиоведение: "The results of complex interdisciplinary work on the monuments of Shubarat and Molaly in the context of the Zhetysu culture of ancient time and the Late Middle Ages".

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : AIU "Орталық Еуразияның ортағасырлық тарихы" халықаралық журналының № 3 және № 4 сандарына екі мақала берілді: 1) «Historiography, tasks and prospects of research ancient, medieval and ethnographic time monuments of Shubarat and Molaly»; 2) Шұбарат және Молалы көне заман және кейінді ортағасыр ескерткіштеріндегі 2023 жылғы зерттеулердің алғашқы қорытындылары". ҒжЖБССҚК ұсынған рецензияланған отандық басылымда, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы. Тарих ғылымдары. Философия. Дінтану сериясына 1 мақала берілді: "The results of complex interdisciplinary work on the monuments of Shubarat and Molaly in the context of the Zhetysu culture of ancient time and the Late Middle Ages".

Level of implementation (in Russian) : По теме проекта закреплена тема магистерской диссертационной работы Омарова А.Г. "Археологические памятники Шубарат и Молалы в контексте изучения сако-усуньского культурного комплекса Жетысу". Полученные материалы также можно использовать в образовательном процессе при подготовке специалистов в области археологии, этнологии и истории.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба тақырыбы бойынша А. Г. Омаровтың "Жетісу сақ-үйсін мәдени кешенін зерттеу хақындағы Шұбарат және Молалы археологиялық ескерткіштері" атты магистрлік диссертациялық жұмысының тақырыбы бекітілді. Сонымен бірге алынған материалдарды археология, этнология және тарих саласындағы мамандарды даярлаудағы білім беру үрдісінде де қолдануға болады.

Efficiency (in Russian) : Результаты данного мультидисциплинарного проекта будут способствовать интеграции гуманитарных и технических наук, разработке методики перевода археологических, этнографических знаний в область цифровых наук. Привлечение современных технологий, приборов глубинного зондирования, инновационных компьютерных программ способствуют развитию техники, модернизации точных и дистанционных моделей и инструментов научного поиска.

Efficiency (in Kazakh) : Бұл пәнаралық жобаның нәтижелері гуманитарлық және техникалық ғылымдардың интеграциясына, археологиялық, этнографиялық білімді сандық ақпараттық технологиялар саласына аудару әдістемесін әзірлеуге ықпал ететін болады. Заманауи технологияларды, тереңдік зондтау аспаптарын, инновациялық компьютерлік бағдарламаларды тарту техниканың дамуына, ғылыми ізденістің дәл және қашықтықтан оқыту модельдері мен құралдарын жаңғыртуға ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Исторические дисциплины

Field of application (in Kazakh) : Тарихи пәндер