The object of research, development or design (in Russian) : Водоносные горизонты Северо-Казахстанского осадочного бассейна и Прииртышского осадочного бассейна

The object of research, development or design (in Kazakh) : Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейнінің және Ертіс шөгінді бассейнінің сулы горизонттары

Aim of work (in Russian) : Выявить и оценить водоносные горизонты Петропавловска (Северо-Казахстанский осадочный бассейн) и Павлодарской области (Прииртышский осадочный бассейн) для технически возможного и экономически рентабельного геологического хранения CO2, выделяемого промышленными объектами (заводы, ТЭЦ и т.д.).

Aim of work (in Kazakh) : Өнеркәсіптік объектілер (зауыттар, ЖЭО және т.б.) бөлетін CO2 техникалық ықтимал және экономикалық рентабельді геологиялық сақтау үшін Петропавл (Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейні) және Павлодар облысының (Ертіс шөгінді бассейні) Сулы қабаттарын анықтау және бағалау.

Методы исследования (на русском) : Сбор необходимых данных проводился камеральным способом в АО "Национальная геологическая служба", где хранятся все геологические данные по нужной территории. Данные использовались для построения статистической модели пласта и моделирования закачки СО2. Предоставление геологических данных является платной услугой и производится на месте (Петропавловск и Павлодарская область). Для этой цели командированы несколько исполнителей. Полученные данные будут храниться в электронном, а также распечатанном форматах. При построении геологической модели выбранного горизонта порядка 30% времени уходит на подготовку и загрузку данных, что предполагает оцифровку данных и редактирование файлов под необходимый формат. Для обеспечения достоверности при построении геологической модели определялся реперный горизонт - детальный стратиграфический горизонт, хорошо выдерживающийся на значительном расстоянии и служащий для сопоставления разрезов. Алгоритм построения трехмерной геологической модели: 1) Загрузка результатов петрофизической интерпретации в Petrel; 2) Межскважинная корреляция данных геофизических исследований скважин (ГИС); 3) Интерпретация сейсмических данных; 4) Создание структурного каркаса трехмерной модели по результатам сейсмической интерпретации; 5) Создание литологической модели; 6) Распространение скважинных и керновых данных по модели; 7) Анализ неопределенностей и подсчет запасов.

Методы исследования (на казахском) : Қажетті мәліметтерді жинау қажетті аумақ бойынша барлық геологиялық деректер сақталған «Ұлттық геологиялық қызмет» АҚ-да қолма-қол алынды. Деректер резервуардың статистикалық моделін құру және СО2 инъекциясын модельдеу үшін пайдаланылды. Геологиялық мәліметтерді беру ақылы қызмет болып табылады және учаскеде (Петропавл және Павлодар облысы) жүзеге асырылады. Осы мақсатқа бірнеше орындаушы жіберілді. Алынған деректер электронды, сондай-ақ баспа форматында сақталады. Таңдалған көкжиектің геологиялық моделін құру кезінде шамамен 30% уақыт деректерді дайындауға және жүктеуге жұмсалады, бұл деректерді цифрлауды және қажетті форматқа файлдарды өңдеуді қамтиды. Геологиялық модельді құру кезінде сенімділікті қамтамасыз ету үшін тірек горизонт анықталды - айтарлықтай қашықтықта жақсы сақталған және қималарды салыстыру үшін қызмет ететін егжей-тегжейлі стратиграфиялық горизонт. Үш өлшемді геологиялық модельді құру алгоритмі: 1) Петрельге петрофизикалық интерпретация нәтижелерін жүктеу; 2) Геофизикалық барлау деректерінің ұңғыма аралық корреляциясы (ГАЖ); 3) Сейсмикалық мәліметтерді түсіндіру; 4) Сейсмикалық интерпретация нәтижелері бойынша үш өлшемді модельдің құрылымдық каркасын құру; 5) Литологиялық модельді құру; 6) Модель бойынша ұңғыма және керн мәліметтерін бөлу; 7) Белгісіздікті талдау және резервті есептеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Собраны данные по семи направлениям: геология, геофизика, гидрогеология, разработка, геохимия, геомеханика, сейсмика и наличие скважин. В рамках сбора материала были проанализированы 18 отчетов по Прииртышскому и Северо-Казахстанскому осадочному бассейну. Проанализированы геологические особенности строения обоих бассейнов. По каждому бассейну был изучен весь разрез по литологии и выявлены региональные флюдоупоры и перспективные зоны коллекторов – потенциальные ловушки для хранения СО2, также определены перспективные структурные этажи, слагающиеся на глубине от 500 до 2000 м, необходимой для большей вместимости СО2 и возможности хранения в сверхкритическом состоянии. На основе полученных результатов были оцифрованы все региональные структурные карты и построены структурные каркасы Прииртышского и Северо-Казахстанского осадочного бассейна (две геологические модели).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Деректер жеті бағыт бойынша жиналды: геология, геофизика, гидрогеология, игеру, геохимия, геомеханика, сейсмикалық және ұңғымалардың қолжетімділігі. Материалды жинақтау шеңберінде Ертіс және Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейндері бойынша 18 есеп талданды. Екі алаптың құрылымының геологиялық ерекшеліктері талданады. Әрбір бассейн үшін бүкіл литологиялық қима зерттелді және аймақтық сұйықтық тығыздағыштар мен перспективалы резервуар аймақтары анықталды – СО2 сақтауға арналған әлеуетті тұзақтар; сонымен қатар 500-ден 2000 м-ге дейінгі тереңдікте қалыптасатын, СО2 сыйымдылығын арттыру үшін қажетті перспективалық құрылымдық деңгейлер анықталды. сверхкритикалық күйде сақтау мүмкіндігі. Алынған нәтижелер бойынша барлық аймақтық құрылымдық карталар цифрланды және Ертіс және Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейндерінің құрылымдық қаңқалары салынды (екі геологиялық модель).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Ожидается выявление геологической структуры с возможным объемом закачки газа 1–5 млн м3 ежегодно, что позволит существенно сократить негативное влияние на окружающую среду, сократив ежегодный объем выбросов СО2 в Петропавловске и Павлодарской области на 20–100%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Газ айдаудың ықтимал көлемі жыл сайын 1-5 млн м3 болатын геологиялық құрылымды анықтау күтілуде, бұл Петропавл мен Павлодар облысында СО2 шығарындыларының жыл сайынғы көлемін 20-100% - ға қысқарта отырып, қоршаған ортаға теріс әсерді едәуір қысқартуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Орындалмаған

Efficiency (in Russian) : Впервые в Казахстане будет выявлена геологическая структура для хранения СО2, а также проведена её полноценная технико-экономическая оценка. Полученный опыт может быть использован научным сообществом при поиске и оценке подобных структур в других областях Казахстана.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстанда алғаш рет СО2 сақтауға арналған геологиялық құрылым анықталады, сондай-ақ оның толыққанды техникалық-экономикалық бағасы жүргізіледі. Алынған тәжірибені ғылыми қоғамдастық Қазақстанның басқа облыстарындағы осындай құрылымдарды іздеу және бағалау кезінде пайдалана алады.

Field of application (in Russian) : Группа компаний АО «ЦАЭК», а также ТЭЦ и промышленные предприятия Петропавловска и Павлодарской области.

Field of application (in Kazakh) : «ОАЭК» АҚ компаниялар тобы, сондай-ақ Петропавл қаласы мен Павлодар облысының жылу электр станциялары мен өнеркәсіптік кәсіпорындары.