The object of research, development or design (in Russian) : Сортообразцы пшеницы отечественного и зарубежного происхождения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Отандық және шетелдік бидай сорт-үлгілері.

Aim of work (in Russian) : Выявление и сохранение сортообразцов пшеницы с механизмами толерантности к основным грибным болезням.

Aim of work (in Kazakh) : Негізгі саңырауқұлақ ауруларына толеранттылық механизмдері бар бидай сорт-үлгілерін табу және сақтау.

Методы исследования (на русском) : При проведении данной научно-исследовательской работы использованы общепринятые и современные методы фитопатологии, микологии. А так же методы статистической обработки данных таких как ANOVA, PCA и так далее.

Методы исследования (на казахском) : Бұл зерттеу жұмысын жүргізуде фитопатологияның, микологияның жалпы қабылданған және заманауи әдістері қолданылды. Сонымен қатар статистикалық әдістемелер - ANOVA, PCA және т.б.қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : За отчетный период было определено статистически значимое влияние основных морфологических и иммунологических признаков пшеницы на толерантность к основным грибным болезням. Согласно результатам восприимчивость сортообразцов к расам стеблевой ржавчины – THMTF и листовой ржавчины – THTGT, MBTBQ имели положительную корреляцию с параметром урожайности – массой 1000 зерен. В ходе исследования выделено четыре сорта, которые были толерантны к различным раса видов ржавчины и желтой пятнистости листьев – Саратовская 29, Алтайская жница, Память Азиева и Память 47. В наборе яровой пшеницы выявлено 30 генетически защищенных сортов пшеницы, которые потенциально могут быть эффективными в формировании толерантности к стеблевой и листовой ржавчине. Сорта носители генов устойчивости Sr36, 25, 6, 32, 40, 7a, 14, 28 проявили толерантность по отношению к стеблевой ржавчине. Сортообразцы с генами устойчивости Lr10, 1, 22b, 2a, 3 охарактеризованы как толерантные к листовой ржавчине. Генетически защищенные сорта озимой пшеницы с генами устойчивости – Yr3a, 6, 7, 8, ND были оценены, как толерантные к желтой ржавчине.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде бидайдың негізгі морфологиялық және иммунологиялық сипаттамаларының негізгі саңырауқұлақ ауруларына толеранттылық белілеріне статистикалық маңызды әсері анықталды. Нәтижелерге сәйкес сорт үлгілерінің сабақ таты – THMTF және жапырақ таты ауруларының – THTGT , MBTBQ расаларына бейімділігі өнімділік параметрімен оң корреляцияға ие болды. Тат түрлерінің және сары дақ қоздырғыштарының әртүрлі расаларына толеранттылық механизмдері бар бидай сорттары анықталды - Саратовская 29, Алтайская жница, Память Азиева және Память 47. Сабақ пен жапырақ таттарына толеранттылықты қалыптастыруда тиімді болуы мүмкін 30 генетикалық қорғалған жаздық бидай сұрыптары анықталды. Sr36, 25, 6, 32, 40, 7a, 14, 28 төзімділік гендері бар сорттар сабақ татына толеранттылық көрсетті. Lr10, 1, 22b, 2a, 3 төзімділік гендері бар сорт үлгілері жапырақ татына толерантты деп сипатталады.Yr3a, 6, 7, 8, ND төзімділік гендері бар генетикалық қорғалған күздік бидай сорттары бидайдың сары тат ауруына толерантты деп бағаланды. Жалпы, тәжірибе нәтижелері төзімділік гендері бар күздік және жаздық бидайдың кейбір сорттары негізгі саңырауқұлақ ауруларына толеранттылық қалыптастыратынын көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Эффективность работы определяется изучением и использованием в селекции толерантных сортов и образцов пшеницы к болезням.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыстың тиімділігі бидайдың ауруларға толерантты сорттарын және үлгілерін зерттеу және селекцияда пайдаланумен анықталады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность работы определяется выявлением и сохранением сортообразцов пшеницы с механизмами толерантности к основным грибным болезням.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың тиімділігі негізгі саңырауқұлақ ауруларына толеранттылық механизмдері бар бидай сорт-үлгілерін табу және сақтау және бөлініп алынған бидай сорттары мен линияларын селекция мен өндірісте пайдалану арқылы анықталады.

Field of application (in Russian) : Селекция, защита растений, молекулярная генетика.

Field of application (in Kazakh) : Селекция, өсімдік қорғау, молекулалық генетика