The object of research, development or design (in Russian) : Полимерные материалы на основе полиэфирэфиркетона и политетрафторэтилена; Ионная имплантация и электронно-лучевая обработка

The object of research, development or design (in Kazakh) : Полиэфирэфиркетон және политетрафторэтилен негізіндегі полимерлі материалдар; Иондық имплантация және электрондық-сәулелік өңдеу

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии электронно-лучевого модифицирования полимерных материалов, которая позволяет повысить их износостойкость, а также изучение закономерности структурных и радиационно-химических превращений в поверхностных слоях PEEK и PTFE при вневакуумной электронно-лучевой обработке.

Aim of work (in Kazakh) : Полимерлі материалдардың тозуға төзімділігін арттыруға мүмкіндік беретін электронды-сәулелік модификациялау технологиясын жасау, сонымен қатар вакуумнан тыс электронды-сәулелік өңдеу кезіндегі PEEK және PTFE үстіңгі қабаттарындағы құрылымдық және радиациялық-химиялық өзгерістердің заңдылықтарын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Для определения фазового состава использовался метод рентгеноструктурного анализа; Для определения химического состава использовали ЯМР; Для определения твердости и модуля Юнга образцов применялся метод наноиндентация по методике Оливера и Фарра; Для определения микроструктуры использовался СЭМ, РЭМ; Для определения микротвердости использовался метод Мартенса.

Методы исследования (на казахском) : Фазалық құрамын анықтау үшін рентгенқұрылымдық талдау әдісі қолданылды; Химиялық құрамын анықтау үшін ЯМР қолданылды; үлгілердің қаттылығын анықтау үшін наноиндентация әдісімен Оливер мен Фарр әдістемесі бойынша Юнг модулі қолданылды; Микроқұрылымды анықтау үшін СЭМ, РЭМ қолданылды. Микроқаттылықты анықтау үшін Мартенс әдісі қолданылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Определены оптимальные режимы электронно-лучевой обработки PEEK и PTFE, обеспечивающие высокие механические свойства поверхности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бетінің жоғары механикалық қасиеттерін қамтамасыз ететін PEEK және PTFE электрондық-сәулелік өңдеудің оңтайлы режимдері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект имеет большую значимость в национальном и международном масштабе. Так, полимеры занимают одно из ведущих мест среди конструкционных материалов для машиностроения. Целесообразность применения полимеров в машиностроении определяется, прежде всего, возможностью удешевления продукции. При этом улучшаются также важнейшие технико-экономические параметры машин: уменьшается масса, повышаются долговечность, надежность и др.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба ұлттық және халықаралық ауқымда үлкен маңызға ие. Сонымен, полимерлер машина жасау үшін құрылымдық материалдар арасында жетекші орындардың бірін алады. Машина жасауда полимерлерді қолданудың орындылығы, ең алдымен, өнімді арзандату мүмкіндігімен анықталады. Сонымен қатар, машиналардың маңызды техникалық-экономикалық параметрлері де жақсарады: масса азаяды, беріктік, сенімділік және т. б.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Внедрение ресурсосберегающей радиационной технологии, увеличивающей износостойкость полимерных изделий, в производство дает экономический эффект за счет применения полимерных материалов вместо металлических материалов и тем самым позволит расширить область применения полимерных материалов. Кроме того, технология вневакуумной электронно-лучевой обработки (облучения потоком релятивистских электронов), которая реализуется с помощью промышленных ускорителей электронов отличается простотой и объемным вводом энергии непосредственно в объект облучения. Также, данная технология соответствует современным техническим, экономическим, экологическим и социальным требованиям.

Efficiency (in Kazakh) : Полимер бұйымдарының тозуға төзімділігін арттыратын ресурс үнемдейтін радиациялық технологияны өндіріске енгізу металл материалдардың орнына полимер материалдарын қолдану арқылы экономикалық әсер береді және осылайша полимер материалдарын қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, өнеркәсіптік электронды үдеткіштердің көмегімен жүзеге асырылатын вакуумсыз электронды-сәулелік өңдеу (релятивистік электрондар ағынымен сәулелену) технологиясы қарапайымдылығымен және сәулелену объектісіне энергияны көлемді енгізумен ерекшеленеді. Сондай-ақ, бұл технология заманауи техникалық, экономикалық, экологиялық және әлеуметтік талаптарға сәйкес келеді.

Field of application (in Russian) : Областью применения полученных результатов проекта являются машиностроение. Потребителями полученных результатов являются Казахстанские и зарубежные машиностроительные предприятия по производству полимерных деталей, а также научные и конструкторские предприятия, занимающиеся вопросами создания высокопрочных полимерных изделий, созданием инновационных технологий радиационной обработки материалов и развитием фундаментальных и прикладных научных исследований в области радиационного материаловедения.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның нәтижелерін қолдану саласы машина жасау болып табылады. Алынған нәтижелердің тұтынушылары полимер бөлшектерін өндіру жөніндегі қазақстандық және шетелдік машина жасау кәсіпорындары, сондай-ақ жоғары беріктігі бар полимер бұйымдарын жасау, материалдарды радиациялық өңдеудің инновациялық технологияларын жасау және радиациялық материалтану саласындағы іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді дамытумен айналысатын ғылыми және конструкторлық кәсіпорындар болып табылады.