The object of research, development or design (in Russian) : Кристаллы BaFBr, BaFBr:Eu, BaF2, BaF2:Ce, PbWO4, CsI, CsI:Tl, СaF2, СaF2Eu

The object of research, development or design (in Kazakh) : BaFBr, BaFBr:Eu, BaF2, BaF2:Ce, PbWO4, CsI, CsI:Tl, СaF2, СaF2Eu кристаллдары.

Aim of work (in Russian) : Систематические исследования кинетики образования и термического отжига радиационных дефектов и фундаментальных процессов в люминесцентных материалах используемых/перспективных для физики высоких энергий, ядерных и медицинских применений.

Aim of work (in Kazakh) : Медицинада және ядролық, жоғары энергия физикасында қолданылатын перспективті люминесцентті материалдардың фундаментальді процестерде және радиациялық ақаулардың термиялық күйдіруде кинетиканың түзілуін жүйелі түрде зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Кинетика формирования радиационных дефектов, термический отжиг, люминесцентная спектроскопия, Рамановская спектроскопия, спектры оптической абсорбции, облучение высокоэнергетическими ионами, компьютерное моделирование

Методы исследования (на казахском) : Радиациялық ақаулардың түзілу кинетикасын, термиялық күйдіруін және люминесцентті материалдардағы іргелі процестерді перспективалық жоғары энергиялық физикада, ядролық және медициналық қолдануда жүйелі зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Впервые было показано, что облучение тяжелыми ионами приводит к существенному сдвигу края поглощения PWO4 2. Tермический отжиг, облученного БТИ PWO4 происходит при температурах 300–400 0С с типичными энергиями активации 1.4–1.6 эВ. 3. Изохронный отжиг радиационных дефектов в кристаллах СsI показал, что отжиг F2/V- полос поглощения, а также соответствующих колебательных частот происходит при температурах 350–400 K 4. Все радиационно-дефектные структуры в CsI(Tl) могут быть термически отожжены изохронным отжигом от 80°С до 160°С с шагом 20°С по 30 мин выдержке. 5. Из анализа кинетики отжига получено, что предэкспоненты в коэффициентах диффузии для дефектов в различных облученных образцах (BaF2, PbWO4) и CsI(Tl) могут отличаться на несколько порядков, что объясняется наличием многочисленных ловушек для подвижных интерстициальных ионов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Ауыр иондармен сәулелендіру PWO4 жұтылу жиегінің айтарлықтай ығысуына әкелетіні алғаш рет көрсетілді. 2. ЖАИ сәулеленген PWO4 термиялық күйдіруі 1,4–1,6 эВ типтік активтену энергиясымен 300–400 0С температурада жүреді. 3. CsI кристалдарындағы сәулелену ақауларының изохронды күйдіруі F2/V жұтылу жолақтарының, сондай-ақ сәйкес тербеліс жиіліктерінің күйдірілуі 350–400 К температурада жүретінін көрсетті. 4. CsI(Tl) барлық радиациялық ақаулы құрылымдарды изохронды күйдіру арқылы 80°C-тан 160°C-қа дейін 20°C қадаммен 30 минут бойы термиялық күйдіруге болады. 5. Күйдіру кинетикасын талдау нәтижесінде әртүрлі сәулеленген үлгілердегі (BaF2, PWO4) және CsI(Tl) ақаулар үшін диффузиялық коэффициенттердегі көрсеткішке дейінгі шамасының бірнеше ретімен ерекшеленуі мүмкін екендігі анықталды, ол мыналармен

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Сравнение с экспериментальными и теоретическими данными показали хорошую точность примененных методов. Анализ экспериментальных данных показал хорошую точность примененных методов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі сындарлы және техникалық-экономикалық көрсеткіштер. Эксперименттік және теориялық мәліметтерді салыстыру қолданылған әдістердің дәлдігін көрсетті. Эксперименттік мәліметтерді талдау қолданылған әдістердің дәлдігін көрсетті.

Level of implementation (in Russian) : Полученные в ходе выполнения Проекта результаты внедряются при чтении спецкурсов у докторантов, таких как «Ионно-лучевая модификация материалов»

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны орындау барысында алынған нәтижелер докторанттарға арнайы курстарды оқуда жаңалышылдық енгізеді, атап айтсақ «Материалдардың ионды-сәулелік модификациясы».

Efficiency (in Russian) : Апробация результатов на научных конференциях и журналах свидетельствует о востребованности полученных результатов, особенно при прогнозировании поведения материалов в полях жесткой радиации.

Efficiency (in Kazakh) : Халықаралық конференцияларда нәтижелерді жариялау алынған нәтижелердің сұранысқа ие екенін көрсетеді, әсіресе қатты радиация өрістеріндегі материалдардың күй-өзгерістерін болжау кезінде

Field of application (in Russian) : Қолдану аймағы: ядролық энергетикада радиациялық детекторларда, жоғары энергия физикасында (ГЭС), ғарышта және медицинада қолдану.

Field of application (in Kazakh) : Область применения: использование радиационные детекторы в ядерной энергетике, в физике высоких энергий (ФВЭ), космосе и медицине.