Inventory number IRN Number of state registration
0323РК01226 AP19678734-KC-23 0123РК00968
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения At a negotiated price Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 26688921.5 AP19678734
Name of work
Оценка современных и прогнозных гидрологических изменений бассейнов рек Казахстана на основе моделирования (на примере рек Буктырма, Есиль, Жайык)
Type of work Source of funding Report authors
Applied Турсунова Айсулу Алашевна
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Акционерное общество "Институт Географии и водной безопасности"
Abbreviated name of the service recipient АО "Институт Географии и водной безопасности"
Abstract

Объектами исследования являются водосборные области в замыкающих створах: р. Буктырма – с. Лесная Пристань, р. Жабай – г. Атбасар, р. Улкен-Кобда – с .Кобда.

Зерттеу нысандары болып Бұқтырма өз. – Лесная Пристань а., Жабай өз. – Атбасар қ., Үлкен Қобда өз. – Қобда а. тұйықтаушы тұстамаларының су жинау алаптары табылады.

Оценить современные и прогнозные гидрологические изменения в типичных водосборах рек Казахстана в различных природно-климатических условиях, для обеспечения качественной прогнозной информацией о сроках и объемах половодья и межени на фоне изменения климата, при использовании современных ГИС технологий и гидрологического моделирования (на примере рек Буктырма, Есиль и Жайык).

Қазіргі заманғы ГАЖ технологияларын және гидрологиялық модельдеуді пайдалану кезінде (Бұқтырма, Есіл және Жайық өзендерінің мысалында) климаттың өзгеруі аясында су тасқыны мен сабалық кезеңнің мерзімдері мен көлемі туралы сапалы болжамды ақпаратпен қамтамасыз ету үшін әртүрлі табиғи-климаттық жағдайларда Қазақстан өзендерінің типтік су жинау алабындағы заманауи және болжамды гидрологиялық өзгерістерді бағалау.

Системный анализ и синтез, статистические методы, методы гидрологической аналогии, методы интерполяции и экстраполяции, гидрологическое моделирование.

Жүйелік талдау және синтез, статистикалық әдістер, гидрологиялық аналогия әдістері, интерполяция және экстраполяция әдістері, гидрологиялық модельдеу.

Полученные результаты: 1) Информационная база данных климатических и гидрологических параметров пунктов наблюдений, данные реанализа по радиации и картографические карты и слои; 2) Оценка качества исходной гидрометеорологической информации, заключение об однородности и репрезентативности рядов; 3) Набор картографической информации в ГИС формате по водосборам исследуемых: карты почв, землепользования, цифровой модели рельефа (ЦМР); 4) Карты землепользования реклассификацированные с глобального в региональные масштабы по водосборам, параметризированные карты почв, набор вспомогательных карт подбассейнов, направлений стока, гидротопов и др., подготовленных в программном обеспечении GRASS GIS. Научная новизна: Использование современных методов моделирования является альтернативой по сравнению с другими методами, при редкой сети и недостаточной освещенности территории данными. Моделирование и использование международных сценариев изменения климата позволит заблаговременно предупреждать об ожидаемом многоводье или маловодье соответствующие организации (КЧС РК, водохозяйственные и гидротехнические организации), для своевременного принятия ими превентивных мер по уменьшению степени воздействия и последствий негативных экологических явлений.

Алынған нәтижелер: 1) Бақылау бекеттерінің климаттық және гидрологиялық параметрлерінің ақпараттық мәліметтер қоры, радиация бойынша реализ деректері және картографиялық карталар мен қабаттар; 2) Бастапқы гидрометеорологиялық ақпараттың сапасын бағалау, қатарлардың біртектілігі мен репрезентативтілігі туралы қорытынды; 3) Зерттелетін су жинау алаптары бойынша ГАЖ форматындағы картографиялық ақпарат жиынтығы: топырақ карталары, жерді пайдалану, жер бедерінің сандық моделі (ЖБСМ); 4) GRASS GIS бағдарламалық қамтамасыз етуінде дайындалған су жинау алаптары бойынша жаһандық ауқымнан өңірлік масштабқа қайта жіктелген жер пайдалану карталары, параметрленген топырақ карталары, қосалқы алаптар карталарының жиынтығы, ағын бағыттары, гидротоптар және т.б. Ғылыми жаңалық: сирек желіде және аумақтың мәліметтері жеткіліксіз болған жағдайда заманауи модельдеу әдістерін қолдану басқа әдістермен салыстырғанда балама болып табылады. Климаттың өзгеруінің халықаралық сценарийлерін модельдеу және пайдалану тиісті ұйымдардың (ҚР ТЖК, су шаруашылығы және гидротехникалық ұйымдар) теріс экологиялық құбылыстардың әсер ету дәрежесі мен салдарын азайту бойынша алдын алу шараларын уақытылы қабылдауы үшін күтілетін су тасқыны немесе су тапшылығы туралы алдын ала ескертуге мүмкіндік береді.

Экономическая заинтересованность определяется стремлением избежать дополнительных потерь при взаимосвязанной корректной работе водного сектора с другими отраслями экономики страны. Социальная и экономическая заинтересованность связана также с возможностью использования результатов проекта для предотвращения и/или смягчения последствий неблагоприятных и опасных гидрологических явлений, таких как наводнения и маловодья (засухи) в условиях устойчивой тенденции изменения климата, также рассчитывать риски подтоплений, при помощи карт площадей затоплений пойм исследуемых рек.

Экономикалық қызығушылық су секторының ел экономикасының басқа салаларымен өзара байланысты дұрыс жұмысы кезінде қосымша шығындардан аулақ болу ниетімен анықталады. Әлеуметтік және экономикалық қызығушылық сонымен қатар климаттың өзгеруі тұрақты тенденциясы жағдайында су тасқыны және су тапшылығы (құрғақшылық) сияқты қолайсыз және қауіпті гидрологиялық құбылыстардың салдарын болдырмау немесе азайту үшін жоба нәтижелерін пайдалану мүмкіндігімен, сондай-ақ зерттелетін өзендер жайылмаларының су басу алаптарының карталарын пайдалана отырып, су басу тәуекелдерін есептеу мүмкіндігімен байланысты.

Область применения: управленческие, проектные и научно-исследовательские организации.

Қолдану саласы: басқару, жобалау және ғылыми-зерттеу ұйымдары.

UDC indices
556.51
International classifier codes
70.94.00; 70.01.00; 70.03.00; 70.94.15; 39.01.00;
Key words in Russian
речной сток; режим стока; внутригодовое распределение стока; тенденция изменения стока; гидрологическое моделирование; изменение климата; численные методы; проекции (сценарии) климата; ГИС-технологии;
Key words in Kazakh
өзен ағыны; ағын режимі; ағын судың жыл ішілік таралуы; ағынның өзгеру тенденциясы; гидрологиялық модельдеу; климаттың өзгеруі; сандық әдістер; климаттық болжамдар (сценарийлер); ГАЖ технологиялары;
Head of the organization Медеу Ахметқал Доктор географических наук / Академик Национальной академии наук Республики Казахстан
Head of work Турсунова Айсулу Алашевна Кандидат географических наук / ассоциированный профессор