The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является прибрежная зона и морская часть Каспийского моря в районе города Актау.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Ақтау қаласы ауданындағы Каспий теңізінің жағалау аймағы мен теңіз бөлігі болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является комплексное исследование морской части и прибрежной зоны Каспийского моря в районе города Актау для выявление антропогенной нагрузки

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – антропогендік жүктемені анықтау үшін Ақтау қаласы ауданындағы Каспий теңізінің теңіз бөлігі мен жағалау аймағын кешенді зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Полевые исследования были выполнены на исследовательских площадках (ИП). Пробы почв отбирались по общепринятой в почвоведении методике, с глубины 0-20 см, пробоотборником, методом конверта. Определение количества гумуса в почве по методу Никитина с колориметрическим окончанием по Орлову – Гриндель. Были определены подвижные формы тяжелых металлов с использованием ААС МГА-915 (Люмекс Россия). Также была проведена статистическая обработка результатов исследований в среде Statistica 10.

Методы исследования (на казахском) : Далалық зерттеулер зерттеу алаңдарында (ЗА) жүргізілді. Топырақ сынамалары топырақтануда жалпы қабылданған әдіс бойынша, 0-20 см тереңдіктен, сынама алғыш арқылы, конверт әдісімен алынды. Топырақтағы қарашірік мөлшері Орлов – Гриндель бойынша колориметриялық аяқталуымен Никитин әдісімен анықталды. Ауыр металдардың жылжымалы формалары AAS MGA-915 (Lumex Russia) көмегімен анықталды. Зерттеу нәтижелерін статистикалық өңдеу Statistica 10 ортасында да жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Было установлено уменьшение в почве валового содержания тяжелых металлов. По шкале степени загрязнения почвы тяжелыми металлами опытное поле можно отнести к среднему уровню загрязнения. Из рассматриваемых металлов по степени накопления в почвенном покрове преобладает свинец и немного превышение ПДК. Суммарный индекс загрязнения почвенного покрова тяжелыми металлами (Zс) менее 1,0, что свидетельствует о незагрязненности почвы. Новизна исследований: впервые был проведен геоэкологический мониторинг побережья Каспийского моря в районе города Актау с использованием дистанционного зондирования, а также были составлены карты сбора проб почв в пределах города Актау.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Топырақтағы ауыр металдардың жалпы мөлшерінің төмендеуі анықталды. Топырақтың ауыр металдармен ластану дәрежесінің шкаласы бойынша тәжірибелік алқапты ластанудың орташа деңгейіне жатқызуға болады. Қарастырылып отырған металдардың ішінде топырақ жамылғысында жинақталу дәрежесі бойынша қорғасын басым және ШРК-дан аздап асып түседі. Топырақтың ауыр металдармен ластануының жалпы индексі (Zс) 1,0-ден төмен, бұл топырақтың ластанбағанын көрсетеді. Зерттеудің жаңалығы: алғаш рет қашықтан зондтауды пайдалана отырып, Ақтау қаласы ауданында Каспий теңізінің жағалауына геоэкологиялық мониторинг жүргізілді, сондай-ақ Ақтау қаласы шегінде топырақ сынамаларын жинау карталары жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическая значимость проекта заключается в том, что предлагаемый проект направлен на исследование и оценку экологического состояния окружающей среды с учетом факторов техногенной нагрузки, которая позволит отслеживать их состояние при своевременном обновлении данных. В итоговых отчетах будет выполнено построение карто-схем распределения исследуемых параметров для всей акватории Каспийского моря и побережье в районе города Актау и проведение их пространственного анализа.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның экономикалық маңыздылығы ұсынылып отырған жобаның техногендік жүктеме факторларын ескере отырып, қоршаған ортаның экологиялық жай-күйін зерттеуге және бағалауға бағытталғандығында, бұл деректерді уақтылы жаңарту арқылы олардың жағдайын бақылауға мүмкіндік береді. Қорытынды есептер Каспий теңізінің барлық акваториясы мен Ақтау қаласының маңындағы жағалау үшін зерттелетін параметрлердің таралу картасының диаграммасын құру және олардың кеңістіктік талдауын қамтиды.

Level of implementation (in Russian) : В данном отчетном периоде впервые проанализированы прибрежная зона и морская часть Каспийского моря в районе города Актау. После полного проведения пространственного анализа прибрежной и морской части Восточного побережья Каспийского моря карто-схема распределения исследуемых параметров для всей акватории Каспийского моря будет внедрена в учебный процесс и в соответствующие экологические организации региона для улучшения состояния ОС.

Level of implementation (in Kazakh) : Осы есепті кезеңде Ақтау қаласының ауданындағы Каспий теңізінің жағалау аймағы мен теңіз бөлігі алғаш рет талданды. Каспий теңізінің шығыс жағалауының жағалаулық және теңіздік бөлігін толық кеңістіктік талдаудан кейін оқу үдерісіне және қоршаған ортаның жай-күйін жақсарту үшін облыстың тиісті экологиялық ұйымдары Каспий теңізінің барлық акваториясы бойынша зерттелетін параметрлердің таралуының карталық диаграммасы енгізіледі.

Efficiency (in Russian) : Качественное проведение прогнозируемых работ на основе геоэкологического мониторинга с целью сохранения ресурсов Каспийского моря дадут не только точечную оценку, но и пространственную картину экологического состояния территорий города Актау.

Efficiency (in Kazakh) : Каспий теңізінің ресурстарын сақтау мақсатында геоэкологиялық мониторинг негізінде болжамды жұмыстарды сапалы жүргізу тек нүктелік бағалауды ғана емес, сонымен қатар Ақтау қаласы аумақтарының экологиялық жай-күйінің кеңістіктік көрінісін береді.

Field of application (in Russian) : Данные результаты геоэкологического мониторинга, могут быть использованы работниками областного управления природных ресурсов и рационального природопользования Мангистауской области, Акиматом Мангистауской области, Департаментом экологии по Мангистауской области.

Field of application (in Kazakh) : Геоэкологиялық мониторингтің бұл нәтижелерін облыстық Маңғыстау облысының табиғи ресурстар және табиғатты ұтымды пайдалану басқармасының, Маңғыстау облысының әкімдігінің, Маңғыстау облысы бойынша экология департаментінің қызметкерлері пайдалана алады.